Την ώρα που οι προσπάθειες για ειρήνη στην Ουκρανία παραμένουν άκαρπες, η Ρωσία κλιμακώνει τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς σε υποδομές φυσικού αερίου και παραγωγής ή διανομής ηλεκτρικού ρεύματος. Σύμφωνα με τον Economist, η Ρωσία προσπαθεί να καταστρέψει αυτές τις υποδομές στην ανατολική Ουκρανία, εν όψει του χειμώνα. Έτσι, να καταστούν ακατοίκητες οι περιοχές και η βιομηχανία να μην μπορεί να λειτουργήσει.

Η εκτίμηση είναι ότι έτσι οι κάτοικοι θα επιλέξουν τη μετανάστευση και απομακρυνθούν προς τα δυτικά.

Παρόμοια πλήγματα είχαν γίνει και στο Κίεβο, λίγες ημέρες πριν από τη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο. Πύραυλοι και drones είχαν διακόψει την παροχή νερού στην ουκρανική πρωτεύουσα, ενώ διέκοψε τη λειτουργία του πρώτη φορά και το μετρό της ουκρανικής πρωτεύουσας. Οι επιθέσεις στο Σούμι και το Τσερνιχόφ έχουν αφήσει τμήματα αυτών των περιοχών χωρίς ρεύμα για μέρες.

Πώς εξελίσσεται ο εναέριος πόλεμος

Το τελευταίο διάστημα έχει εξελιχθεί ο πόλεμος, κυρίως όπως διεξάγεται με επιθέσεις από αέρος.

Η Ουκρανία έχει βελτιώσει δραματικά την αεράμυνά της, τόσο την αναχαίτιση πυραύλων όσο και τον ηλεκτρονικό πόλεμο γύρω από ευαίσθητες τοποθεσίες. Επίσης, έχοντας αναβαθμίσει τη νέα τεχνολογία αναχαιτιστικών drones, έχει πετύχει αξιοσημείωτες επιτυχίες.

Ωστόσο, εξελίσσονται, και μάλιστα ταχύτερα, οι ρωσικές δυνατότητες και τακτικές. Από τους πυραύλους ακριβείας χρησιμοποιούσε τα προηγούμενα χρόνια σε επιθέσεις σε όλη την Ουκρανία, τώρα επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες περιοχές. Και πραγματοποιεί επιθέσεις κατά κύματα χρησιμοποιώντας τις τελευταίες εκδόσεις των ιρανικών drones Shahed.

REUTERS/Valentyn Ogirenko

Αυτές οι εκδόσεις drones είναι πολύ πιο γρήγορες και πιο ακριβείς από τα πρώτα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που παρέδωσε το Ιράν το 2022. Τα νέα και πιο προηγμένα drones τύπου Shahed ταξιδεύουν πλέον τρεις φορές πιο γρήγορα, πάνω από 300 χλμ./ώρα. Επίσης, χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη στον αυτοματισμό του τελευταίου μιλίου, για να ξεπεράσουν το ουκρανικό μπλοκάρισμα καθώς πλησιάζουν τους στόχους τους.

Τα drones επιτίθενται επίσης με διαφορετικό τρόπο. Ουσιαστικά, πλησιάζουν τους στόχους από σχεδόν κάθετες θέσεις, κάνοντας βουτιά πέρα από την εμβέλεια των πολυβόλων, όπως ακριβώς θα έκανε ένας πύραυλος.

Επιπλέον, οι επιθέσεις έχουν και διαφορετικά αριθμητικά χαρακτηριστικά. Πριν από ένα χρόνο, 150 drones σε μια νύχτα θεωρούνταν σοβαρή επίθεση. Πλέον, η Ουκρανία αντιμετωπίζει συχνά 600 ή 700 drones. Σε αυτές τις συνδυασμένες επιθέσεις, αρκετές δεκάδες drones φτάνουν σε έναν στόχο σχεδόν ταυτόχρονα. Η αεράμυνα είναι σχεδόν αδύνατο να αντιμετωπίσει τέτοιας εμβέλειας επιθέσεις.

Πλήττοντας παραγωγή και διανομή

Η ενέργεια που χρειάζεται η Ουκρανία παράγεται, κυρίως, από τρεις διαφορετικές πηγές. Περίπου 60% παράγεται από πυρηνικούς αντιδραστήρες. Το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου 40% παράγεται από υδροηλεκτρικούς και θερμικούς σταθμούς, που καίνε άνθρακα ή φυσικό αέριο.

Το σύστημα είναι έτσι διαμορφωμένο, ώστε η πυρηνική ενέργεια είναι η βάση και οι θερμικοί σταθμοί εξισορροπούν την προσφορά και τη ζήτηση. Η κατανομή αυτή είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της σταθερότητας του συστήματος.

Οι ρωσικές επιθέσεις θέτουν στο στόχαστρο και τα δύο στοιχεία του συστήματος ενέργειας στην Ουκρανία. Και την παραγωγή και τη διανομή. Σε διάστημα τριών εβδομάδων, εξαιτίας των επιθέσεων, έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας αρκετοί θερμοηλεκτρικοί σταθμοί και ίσως το ήμισυ της παραγωγής φυσικού αερίου της Ουκρανίας.

Το πλήγμα ήταν σημαντικό. Χάθηκε σημαντικό μέρος της ικανότητας εξισορρόπησης. Επίσης, εκτός από το κόστος των ζημιών στις υποδομές, η Ουκρανία υποχρεώθηκε να δαπανήσει 1,9 δισεκατομμύρια δολαρίων για να εισάγει φυσικό αέριο. Ποσό τεράστιο για χώρα σε εμπόλεμη κατάσταση.

Κόβοντας την Ουκρανία στα δύο

Σύμφωνα με την ανάλυση του Economist, η Ρωσία εστιάζει, πέρα από το Κίεβο, στις παραμεθόριες περιοχές Σούμι, Τσερνιχόφ και Χάρκοβο. Προφανής στόχος, να κοπεί η Ουκρανία στα δύο. Έτσι, αποσπά τη βιομηχανικά αναπτυγμένη ανατολική χώρα, όπου η κατανάλωση ήταν πάντα υψηλότερη, από την παραγωγή ενέργειας στη δύση. Και παράλληλα αποδυναμώνει τις γραμμές μεταφοράς για να παραλύσει τελικά η ροή από τη δύση προς την ανατολή. Κυβερνητικός αξιωματούχος στην Ουκρανία εκτίμησε ότι η Ρωσία «θέλει να κόψει πρώτα το ρεύμα στην ανατολική πλευρά, όχι σε ολόκληρη τη χώρα».

Το δίκτυο μεταφοράς ενέργειας της Ουκρανίας βασίζεται σε περίπου 90 κρίσιμους υποσταθμούς. Αυτοί μετατρέπουν το ρεύμα των 750 κιλοβόλτ από τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας σε χαμηλότερες τάσεις (330kV ή 110kV) που τροφοδοτούν τα περιφερειακά δίκτυα. Η Ρωσία χτυπά αυτούς τους υποσταθμούς έναν προς έναν. Και παρά τις διαβεβαιώσεις ότι οι πιο κρίσιμοι κόμβοι υποτίθεται ότι προστατεύονταν με συστήματα παθητικής άμυνας, στην πραγματικότητα, πολλοί δεν πληρούσαν τα απαραίτητα πρότυπα. Εν μέρει λόγω έλλειψης πόρων. Αλλά και εσωτερικών συγκρούσεων.

Εσωτερικές συγκρούσεις εν μέσω πολέμου

Το 2024, δύο από τους αξιωματούχους που ήταν οι πιο υπεύθυνοι για την κατασκευή αμυντικών έργων – ο Αλεξάντρ Κουμπράκοφ, τότε αναπληρωτής πρωθυπουργός, και ο Βολοντίμιρ Κουδρίτσκι, τότε επικεφαλής της Ukrenergo, του διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς – αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν. Μόλις είχε σταματήσει η αμερικανική βοήθεια για τη μεταβατική περίοδο. Το πρωί της 21ης ​​Οκτωβρίου, λίγες ώρες αφότου οι ρωσικές επιδρομές είχαν διακόψει μεγάλο μέρος της ηλεκτροδότησης στις περιοχές Τσερνιχόφ και Σούμι, έγινε γνωστό ότι αστυνομικοί έκαναν έφοδο στο σπίτι του Βολοντίμιρ Κουδρίτσκι.

Οι έρευνες φαινομενικά συνδέονταν με φερόμενη διαφθορά, αλλά η χρονική στιγμή ήταν δύσκολο να αγνοηθεί. Ο πρώην διευθυντής της Ukrenergo, ο οποίος αρνείται όλες τις κατηγορίες, λέει ότι η πίεση που δέχεται συνδέεται με τη δραστηριότητά του στα μέσα ενημέρωσης και τους δεσμούς του με δυτικούς εταίρους. «Μοιάζει πολιτική κίνηση, φοβάμαι», είπε στον Economist. Το επεισόδιο δεν θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των δυτικών υποστηρικτών, σε μια στιγμή που η Ουκρανία χρειάζεται επιπλέον κεφάλαια για να επισκευάσει και να προστατέψει το ηλεκτρικό της δίκτυο.

Αυτός ο χειμώνας φαίνεται ότι θα δοκιμάσει την ανθεκτικότητα της Ουκρανίας όπως κανένας άλλος. Ο κίνδυνος για παρατεταμένες διακοπές ρεύματος σε πολλές περιοχές είναι πραγματικός. Κάποιες περιοχές μπορεί να βιώσουν διακοπές ρεύματος και φυσικού αερίου.

• Με στοιχεία από τον Economist

Ειδήσεις Σήμερα: