Αμερικανική Διακήρυξη Ανεξαρτησίας: Περί των λαμπρών αρχών της και των ιδεωδών της Αθήνας του Περικλή…

Στη δεύτερη σελίδα του «Βήματος» που είχε κυκλοφορήσει την Πέμπτη 4 Ιουλίου 1974, σε ένα δίστηλο δημοσίευμα υπό τον τίτλο «Το πνεύμα του 1776», παρουσιαζόταν το μήνυμα που είχε απευθύνει προς τους εν Ελλάδι Αμερικανούς ο τότε πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Χένρι Τάσκα (Henry Joseph Tasca, 1912-1979), επ’ ευκαιρία της εθνικής εορτής της χώρας του, της Ημέρας της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 4.7.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Δύο περίπου εβδομάδες πριν από την έναρξη της τουρκικής εισβολής στη Μεγαλόνησο («Αττίλας Ι», 20-22 Ιουλίου 1974) ο αμερικανός διπλωμάτης, από τα δοξασμένα και τόσο φιλόξενα για εκείνον ελληνικά χώματα, απευθύνεται στους συμπατριώτες του, υπογραμμίζοντας τον κοινό αξιακό κώδικα Ελλήνων και Αμερικανών, τους στενούς ιδεολογικούς δεσμούς μεταξύ του ελληνικού και του αμερικανικού λαού:

«Συμπολίται μου εις την Ελλάδα,

Ενώ στρέφομεν και πάλιν τας σκέψεις μας προς το ιδανικόν της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας, διαπιστώνομεν ότι ευρισκόμεθα εις το κατώφλιον μιας επετείου ιδιαζούσης σημασίας. Εις τας Ηνωμένας Πολιτείας έχουν ήδη αρχίσει αι προετοιμασίαι διά τον εορτασμόν της Διακοσιοστής Επετείου της Αμερικανικής Επαναστάσεως. Συντόμως μία μακρά σειρά γεγονότων θα επαναφέρη εις την μνήμην μας ιστορικούς σταθμούς της μακράς και τραχείας πορείας του έθνους μας προς την ανεξαρτησίαν.

Ο αμερικανικός αγών προς απόκτησιν της ελευθερίας ενεπνεύσθη από γεγονότα τα οποία είχον λάβει χώραν εις την Ελλάδα και είχον προηγηθή της Αμερικανικής Διακηρύξεως της Ανεξαρτησίας κατά 2.000 έτη. Ως φιλοξενούμενοι εις την Ελλάδα έχομεν το προνόμιον να διαβιώμεν εις τον τόπον όπου παραμένουν ακόμη πολλά διά να φέρουν εις την μνήμην μας την λαμπράν έξαρσιν των δημοκρατικών ιδεωδών και του ανθρωπιστικού πνεύματος των Αθηνών του Περικλέους. Ως φίλοι της Ελλάδος σεβόμεθα την επίδρασιν των ιδεωδών των Αθηνών επί πολλών άλλων, συμπεριλαμβανομένων και των ιδρυτών πατέρων του έθνους μας, και τρέφομεν την ελπίδα ότι τα θεμελιώδη αυτά ιδεώδη και οι αυτοί αντικειμενικοί σκοποί θα συνεχίσουν να αποτελούν τα κίνητρα όλων μας και εις τας επερχομένας γενεάς.

Ο Χένρι Τάσκα μετά της συζύγου του

Ας μου επιτραπή να προσθέσω ότι αι αξίαι αι οποίαι περιέχονται εις την Αμερικανικήν Διακήρυξιν της Ανεξαρτησίας παραμένουν αναλλοίωτοι μέχρι σήμερον. Αι λαμπραί αρχαί —ελευθερία, δικαιοσύνη, ισότης, πίστις εις τον Θεόν και τα αναφαίρετα δικαιώματα του ανθρώπου— παραμένουν πάντοτε ερριζωμέναι εις την βασικήν αλήθειαν, καθιστάμεναι ούτω κτήμα όλων των λαών εις όλας τας εποχάς.

Το γεγονός αυτό υπεγραμμίσθη και πάλιν κατά πειστικώτατον τρόπον προ ολίγων μόλις ημερών εις την ιστορικήν συνάντησιν κορυφής των Βρυξελλών, καθ’ ην οι αρχηγοί των κρατών-μελών της Ατλαντικής Συμμαχίας εναπέθεσαν επισήμως τας υπογραφάς των παρά πόδας του κειμένου νέας διακηρύξεως και, συνεπώς, αφιέρωσαν εκ νέου επισήμως εαυτούς και τας χώρας των εις τας αρχάς της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δικαιοσύνης και της κοινωνικής προόδου — αι οποίαι αρχαί είναι καρποί της πνευματικής κληρονομίας που αποτελεί κτήμα όλων των. Όλοι οι παρευρισκόμενοι διεκήρυξαν δημοσίως την πρόθεσίν των όπως επεκτείνουν και καταστήσουν έτι βαθυτέραν την εφαρμογήν των αρχών αυτών εις τας χώρας των.

Το πολιτικόν σύστημα το οποίον προ δύο περίπου αιώνων επενόησαν οι πατέρες του έθνους μας και το οποίον είχεν εκφρασθή διά λογαριασμόν ολοκλήρου της ανθρωπότητος εις τας ακτάς αυτάς της Αττικής, έχει σφυρηλατηθή τόσον από τας δοκιμασίας τας οποίας έχει υποστή όσον και από τους θριάμβους τους οποίους έχει δρέψει. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οιονδήποτε κρίσιμον πρόβλημα εκλήθημεν να αντιμετωπίσωμεν, το μετετρέψαμεν εις όργανον αναδημιουργίας, ανανεώσεως και αναγεννήσεως.

Αυτό είναι το Πνεύμα του ’76 —των ανδρών και γυναικών που λατρεύουν την ελευθερίαν—, το οποίον μεθ’ υπερηφανείας εορτάζομεν κατά την εφετεινήν επέτειον της Τετάρτης Ιουλίου, ενώ συγχρόνως αφιερώνομεν εαυτούς εκ νέου εις το ατέρμον έργον της προστασίας και προαγωγής των αρχών αυτών και των δημοκρατικών θεσμών οι οποίοι εξυπηρέτησαν τόσον καλώς την Αμερικήν και τον κόσμον κατά τους τελευταίους δύο αιώνας. Ας είμεθα βέβαιοι ότι οι λόγοι και αι πράξεις μας κατά τα επερχόμενα έτη θα αποτελέσουν μαρτυρίαν της αδιαλείπτου αφοσιώσεώς μας εις τας αρχάς αυτάς».