Το 1990 ένας καλλιτέχνης έκανε κλύσμα επί σκηνής με σκοπό να δημιουργήσει ένα ανθρώπινο «σιντριβάνι» με αποτέλεσμα να «ψεκάσει» την πρώτη σειρά  θέσεων με υγρά από τον πρωκτό του. Ο λόγος για τον Λι Μπόουερι, ένα καλλιτεχνικό υποκείμενο βγαλμένο από το συνονθύλευμα της υποκουλτούρας του Λονδίνου.

Πράγματι, αν κανείς έβαζε σε ένα μπλέντερ τα Punk, New Romantics, Goth και Blitz Kids, το αποτέλεσμα θα έμοιαζε σίγουρα με τον εκκεντρικό και προκλητικό καλλιτέχνη που πέθανε πριν από 30 χρόνια.

Ο Μπόουερι ήταν συνιδρυτής του κλαμπ Taboo στο Maximus στην Leicester Square το 1985 και παρόλο που διήρκεσε μόνο 18 μήνες, το σημείο προσέλκυσε ένα A-list κοινό που περιελάμβανε ονόματα όπως ο Boy George, ο Τζορτζ Μάικλ, ο Τζον Γκαλιάνο και ο Λούσιαν Φρόιντ που χόρευαν μετά μανίας στους ρυθμούς του.

Τα κοστούμια των πάρτι και το σύνολο του έργου του Μπόουερι σε θέματα μόδας, μουσικής και περφόρμανς εκθέτονται στην Tate Modern από αυτόν τον μήνα. Η έκθεση τον εξετάζει μέσα από τον φακό των δημιουργιών του στη μόδα, την τέχνη και μια συλλογή φωτογραφιών και βίντεο που τράβηξαν οι Νικ Νάιτ, Πίτερ Ντόιγκ, Φέργους Γκριρ και Μπέιλι Γουόλς.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Tate (@tate)

Μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης

Οι ιδέες του Λι Μπόουερι αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για σχεδιαστές όπως ο Αλεξάντερ ΜακΚουίν, η Βίβιαν Γουέστγουντ, ο Ρικ Όουενς και η Ρέι Καβακούμπο, αν και κανένα από τα σχέδιά τους δεν εκτίθεται.

Ο Μπόουερι ξεπέρασε τα όρια, έκανε φίλους και τους έχασε, και τράβηξε την προσοχή του Λονδίνου την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ, των διαδηλώσεων και της επιδημίας του AIDS. Πέθανε σε ηλικία 33 ετών την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1994 από ασθένεια που σχετιζόταν με το AIDS στο νοσοκομείο Middlesex στο Westminster.

Ο γεννημένος στην Αυστραλία καλλιτέχνης μετανάστευσε στο Λονδίνο το 1980 σε ηλικία 19 ετών με την ελπίδα να γίνει μέρος του κινήματος της πανκ μόδας. Είχε σπουδάσει σχέδιο μόδας στο Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μελβούρνης στην πατρίδα του.

Το πέρασμα του Μπόουερι στη μόδα ήταν επιτυχημένο, βραχύβιο και προκάλεσε αναστάτωση. Παρουσίασε σχέδια με ξεφτισμένες άκρες και ταλαιπωρημένα υφάσματα στη Νέα Υόρκη και το Τόκιο μαζί με τη φίλη του Ρέιτσελ Ομπέρν το 1983.

Η εφημερίδα Evening Standard αναφέρθηκε στο φαινόμενο Μπόουερι, γράφοντας ότι «κραυγές ακούστηκαν στο μετρό την περασμένη εβδομάδα, δεν πρόκειται άλλη μια ληστεία, αλλά ένα ζευγάρι νεαρών Βρετανών σχεδιαστών».

Στη Νέα Υόρκη, οι συλλογές τους επιλέχθηκαν από τα Bloomingdale’s και Macy’s.

Ο Μάικλ Κλαρκ

Πολύ γρήγορα ο Μπόουερι συνειδητοποίησε ότι δεν ήθελε πραγματικά να ασχοληθεί με τη μαζική παραγωγή και το σχέδιο μόδας. Την ίδια περίοδο έγινε φίλος με τον χορογράφο Μάικλ Κλαρκ. Μια φιλία που έμελλε να μην κρατήσει, αλλά να του αλλάξει  τη ζωή.

Ο Μπόουερι θα έφτιαχνε ελεύθερα κοστούμια για τις παραγωγές του Κλαρκ και μερικές φορές θα πρωταγωνιστούσε ακόμη και σε αυτές.

Όλα αυτά οδήγησαν στην είσοδό του στην performance art, αλλά ένα κοστούμι για το «Mmm…» του Κλαρκ, μια παραγωγή βασισμένη στη γέννηση και την αναγέννηση, θα ήταν το τέλος της εργασιακής του σχέσης με τον χορογράφο.

Ο Μπόουερι είχε δημιουργήσει δύο εμφανίσεις για την παράσταση και ένα από τα κοστούμια είχε τυπωμένη τη φράση «I’m a c-t», με την οποία ο Κλαρκ διαφωνούσε.

Μια σκανδαλώδης performance

O Λι Μπόουερι τρυπούσε τα μάγουλά του με παραμάνες για να στερεώσει ψεύτικα χείλη, περιπλανιόταν στους δρόμους του Λονδίνου με μονότονα ρούχα, κακές περούκες και ψηλά τακούνια για να ανατρέπει συνεχώς την ιδέα της κανονικότητας, και σε μια φιλανθρωπική εκδήλωση για το AIDS το 1994 στο The Fridge, ένα κλαμπ στο Μπρίξτον, χρειάστηκε να εμπλακεί η αστυνομία.

Ο Μπόουερι πειραματιζόταν με κλύσματα για να δημιουργήσει ένα ανθρώπινο σιντριβάνι. Kατά τη διάρκεια της εμφάνισής του δεν μπορούσε να πραγματοποιήσει το όραμά του λόγω θέσης βέβαια, κι έτσι τοποθέτησε το σώμα του που εξυπηρετούσε τον καλλιτεχνικό σκοπό του με αποτέλεσμα να «ψεκάσει» την πρώτη σειρά με υγρά από τον πρωκτό του.

Μια γυναίκα από το κοινό παραπονέθηκε στις αρχές με αποτέλεσμα να απαγορεύεται η είσοδος στον Μπόουερι σε διάφορα κλαμπ του Λονδίνου.

Ο καλλιτέχνης αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην performance και το Λονδίνο ήταν η σκηνή του πειραματισμού του. Ήθελε να συνδεθεί με ιστορικά πρόσωπα, όπως οι δανδήδες των αρχών του 20ού αιώνα και της δεκαετίας του ’60, μέσω του σαρκώδους σώματός του.

Ένα icon σε κίνηση

Η Σου Τίλεϊ, συγγραφέας του επανεκδοθέντος βιβλίου «Leigh Bowery: The Life and Times of an Icon» (Thames & Hudson) από το 1997 θυμάται την ακριβή στιγμή που γνώρισε τον Μπόουερι – ήταν το 1981 στο Cha Cha Club, όπου φορούσε κοντό φαρδύ παντελόνι με τιράντες, πορτοκαλί καρό πουκάμισο με μικρά αστεράκια μπροστά και μαλλιά που ήταν ξυρισμένα στα πλάγια και μακριά στην κορυφή.

Το ένστικτο του Μπόουερι να προκαλέσει συναισθήματα ήταν απολύτως φυσικό, λέει η Τίλεϊ.

«Ήταν πολύ καλός στο να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να κάνουν πράγματα – οτιδήποτε καλό και συναρπαστικό έχει συμβεί στη ζωή μου, μπορώ να το αποδώσω στην επιρροή του. Με σύστησε σε ανθρώπους και παρόλο που έχει πεθάνει, εξακολουθεί να συμβαίνει αυτό. Ξέρω ότι τα πράγματα συμβαίνουν εξαιτίας του», προσθέτει, περιγράφοντας τη δύναμη του σταρ του ως κάτι με το οποίο γεννήθηκε και το οποίο τραβούσε τους ανθρώπους.

Anthony d’Offay

Καθώς το ενδιαφέρον για τον Μπόουερι αυξανόταν στους καλλιτεχνικούς κύκλους, η γκαλερί Anthony d’Offay στο Λονδίνο τον προσκάλεσε να οργανώσει μια πενθήμερη παράσταση. Η υψηλού προφίλ γκαλερί εκπροσωπούσε τον Γκέρχαρντ Ρίχτερ και είχε εκθέσει στο παρελθόν αυτοπορτρέτα του Άντι Γουόρχολ.

Στην γκαλερί ο Μπόουερι εγκαταστάθηκε μπροστά σε έναν αμφίδρομο καθρέφτη, όπου το μόνο που έβλεπε ήταν η αντανάκλασή του, και φορούσε κάθε μέρα ένα διαφορετικό λουκ φτιαγμένο με τη βοήθεια του Mr Pearl, του Άγγλου μόδιστρου κορσέδων.

Η γκαλερί Anthony d’Offay ήταν ένα βήμα-ορόσημο στην καριέρα για τον Μπόουερι, που τον μετέτρεπε από προσωπικότητα σε καλλιτέχνη.

Ο Λούσιαν Φρόιντ

Μετά από την εμφάνισή του στην γκαλερί τον επισκέφθηκε ο Φρόιντ και αυτή ήταν μία από τις λίγες περιπτώσεις που κλώτσησαν τα νεύρα του υπερβολικά σίγουρου και εκκεντρικού Μπόουερι.

Σε ένα άρθρο του για το βρετανικό περιοδικό τέχνης Modern Painters, θυμάται ότι ήταν «ανασφαλής για το γυμνό μου σώμα» επειδή ζύγιζε περίπου 225 έως 240 κιλά.

Ο Φρόιντ ζωγράφισε τον Μπόουερι κατά τη διάρκεια τεσσάρων ετών, από τα οποία προέκυψαν τρεις πίνακες, και σε αυτό το διάστημα ο πολυσχιδής καλλιτέχνης άφησε τα άτακτα χαρακτηριστικά του να υπερισχύσουν, διασκεδάζοντας τον καλλιτέχνη με τις σεξουαλικές του περιπέτειες. Προσέθετε επίσης μικρές πινελιές μπογιάς στα πορτρέτα του Φρόιντ χωρίς να το γνωρίζει και έκλεψε ακόμη και δύο ημιτελείς πίνακες που επιστράφηκαν μετά το θάνατό του.

Όταν άνοιξε η έκθεση του Φρόιντ στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης το 1993, ο καλλιτέχνης δεν παρευρέθηκε, αλλά ο Μπόουερι εγκαινίασε την έκθεση φτάνοντας με ένα μπορντό κράνος Kaiser και ένα ογκώδες φλοράλ φόρεμα Πολ ΜακΚαν με ασορτί μάσκα.

Το πορτρέτο του Φρόιντ ήταν ένα άλλο σημείο καμπής για τον Μπόουερι.

«Άλλαξε τη ζωή του Λι και εισήγαγε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο. Προσπαθούσε πάντα να μαθαίνει και να ανακαλύπτει νέα πράγματα», λέει η Τίλεϊ.

Λι Μπόουερι θα πει ζωντανό Λονδίνο

Το πνεύμα του Μπόουερι παραμένει αναπόσπαστο μέρος της ζωντάνιας του Λονδίνου, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί εξαιτίας των πάντων, από την πολιτική αστάθεια μέχρι το υψηλό κόστος ζωής στη βρετανική πρωτεύουσα, σύμφωνα με το WWD. Οι δημιουργίες του πήγαν κόντρα στο ρεύμα πριν από 30 χρόνια, αλλά παραμένει μέρος των queer ριζών του Λονδίνου και των δημιουργικών του θεμελίων.

*Με πληροφορίες από: WWD, The Guardian, New York Times, Evening Standard