Επιχείρηση «Αλογάκι της Παναγίας»: Η αιματηρή σύγκρουση ΗΠΑ – Ιράν

Στις 18 Απριλίου 1988, και ενώ εξελίσσεται ακόμα ο πόλεμος Ιράν – Ιράκ (1980 – 1988), το πολεμικό ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής θέτει σε εφαρμογή την επιχείρηση «Αλογάκι της Παναγίας» (Operation Praying Mantis).

Στόχος της επιχείρησης είναι ιρανικοί στόχοι στον Περσικό Κόλπο. Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 14 Απριλίου, η φρεγάτα USS Samuel B. Roberts (FFG-58) έπεσε σε ιρανική νάρκη.

Από την έκρηξη τραυματίστηκαν σοβαρά ή υπέστησαν σοβαρά εγκαύματα πάνω από 10 μέλη του πληρώματος, ενώ στο πλοίο άνοιξε μεγάλη τρύπα, χωρίς ωστόσο να υπάρξει βύθισή του.

Η επιχείρηση «Αλογάκι της Παναγίας» ήταν μεγάλης ισχύος. Διήρκησε μία μόλις ημέρα και οδήγησε στην καταστροφή δύο ιρανικών πλατφορμών παρακολούθησης, στη βύθιση δύο ιρανικών πολεμικών πλοίων και προκάλεσε σοβαρές ζημιές σε ακόμα ένα.

Ήταν η πρώτη φορά που το αμερικανικό ναυτικό αντάλλαξε πυρά  από επιφάνεια θαλάσσης σε επιφάνεια θαλάσσης και προκλήθηκε η βύθιση του μεγαλύτερου πολεμικού σκάφους από την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

«ΤΑ ΝΕΑ», 19.4.1988, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Γράφουν «ΤΑ ΝΕΑ» της 19ης Απριλίου 1988:

«Σε στρατιωτική αναμέτρηση Ηνωμένων και Ιράν απειλείται να εξελιχθεί ο πόλεμος στον Κόλπο, μετά τη νέα αμερικανική εμπλοκή χτες κατά την οποία:

–       Σκάφη του αμερικανικού ναυτικού κατέστρεψαν δύο θαλάσσιες ιρανικές εξέδρες άντλησης πετρελαίου.

–       Ιρανικές δυνάμεις επιτέθηκαν εναντίον πετρελαϊκών εγκαταστάσεων στα ανοιχτά του Σαρτζάχ και έβαλαν εναντίον δύο αμερικανικών πλοίων

–       Δύο ιρανικές φρεγάτες επλήγησαν και αχρηστεύθηκαν από αμερικανικά πολεμικά και τέσσερις ιρανικές κανονιοφόροι βυθίστηκαν ή καταστράφηκαν.

Η αμερικανική επίθεση έγινε μετά από εντολή του προέδρου Ρήγκαν, σε αντίποινα για την πρόσκρουση σε νάρκη αμερικανικής φρεγάτας, την περασμένη βδομάδα ενώ περιπολούσε στον Κόλπο. (…)

Εκατέρωθεν πυρά

Το Ιράν με ανακοίνωσή του κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι «μπήκαν στον ιρανο-ιρακινό πόλεμο», αποκαλύπτοντας ότι αμερικανικά ελικόπτερα υποστήριξαν τις ιρακινές χερσαίες επιχειρήσεις στη χερσόνησο Φάου.

Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους ανέφεραν «ότι αμερικανικό ελικόπτερο δέχτηκε ιρανικά πυρά, αλλά δεν το πέτυχαν». Επίσης δήλωσαν πως «αντιαεροπορικά αμερικανικού πλοίου έβαλαν εναντίον δύο ιρανικών μαχητικών αεροσκαφών τα οποία όμως έκαναν στροφή 180 μοιρών και απομακρύνθηκαν χωρίς να γίνει δυνατό να διαπιστωθεί αν επλήγησαν.

»Κατά τη διάρκεια της επίθεσης εναντίον των δύο εξεδρών άντλησης πετρελαίου, είπε ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, ιρανική κανονιοφόρος έβαλε εναντίον του αμερικανικού αντιτορπιλικού “Γουέινράιτ” χωρίς να κατορθώσει να το πλήξει.

»Η αμερικανική φρεγάτα “Σίμπσον” ανταπέδωσε τα πυρά και βύθισε το ιρανικό σκάφος».

(…)

»Τα ιρανικά αντίποινα για τις χτεσινές αμερικανικές επιθέσεις ήταν ο βομβαρδισμός των πετρελαιοπηγών Μουμπάρακ στα ανοικτά του Σαρτζάχ, ενός εμιράτου στα νότια του Κόλπου, με στόχο το πηγάδι άντλησης “Σκανμπέι” και το βρετανικό πετρελαιοφόρο “Γιορκ Μαρίν”, το οποίο και ανεφλέγη.

«ΤΑ ΝΕΑ», 19.4.1988, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Τι συνέβη στις εξέδρες

»Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Μάρλιν Φιτζγουότερ (…) πρόσθεσε ότι δεν γνωρίζει πόσοι άνθρωποι εργάζονταν πάνω στις εξέδρες, αλλά υποστήριξε ότι προειδοποιήθηκαν και τους δόθηκε καιρός “μερικά λεπτά να εγκαταλείψουν”.

»Ναυτιλιακές πηγές του Κόλπου μαγνητοφώνησαν σήμα του ασυρμάτου που καλούσε τους εργαζόμενους στις πλατφόρμες να τις εγκαταλείψουν. Η προειδοποίηση έδινε στους εργαζόμενους “πέντε λεπτά καιρό”.

»Οι Ιρανοί απάντησαν με τον ασύρματο ότι “δεν είχαν οδηγίες να εγκαταλείψουν τις πλατφόρμες”.

»Οκτώ λεπτά αργότερα από αμερικανικό πολεμικό μεταδόθηκε το ακόλουθο σήμα: “Σε μισό λεπτό ανατινάζουμε τις πλατφόρμες”.

Απώλειες

Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, οι αμερικανοί θρήνησαν τον θάνατο 2 ανθρώπων, οι οποίοι επέβαιναν σε ελικόπτερο που συνετρίβη. Από την πλευρά του Ιράν έχασαν τη ζωή τους 56 άνθρωποι.

«ΤΑ ΝΕΑ», 20.4.1988, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Οι αντιδράσεις

Πρόεδρος Ρήγκαν

»Προειδοποίησε το Ιράν ότι “θα το πληρώσει ακριβά αν συνεχίσει να απειλεί τα αμερικανικά συμφέροντα στον Κόλπο»

Σοβιετικός πρέσβης στη Βρετανία, Λεονίντ Ζαμιάτιν

»Καταδίκασε την αμερικανική επιδρομή σε ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, χαρακτηρίζοντάς την “επικίνδυνο προηγούμενο στις διεθνείς σχέσεις”.

Θάτσερ

«Είμαστε ικανοποιημένοι επειδή, από τα στοιχεία που έχουμε οι νάρκες ποντίστηκαν από το Ιράν και επομένως η αμερικανική ενέργεια ήταν εντελώς δικαιολογημένη ως κατάλληλη απάντηση».

Αθήνα

«Η ελληνική κυβέρνηση, πιστή στις αρχές που πρεσβεύει σχετικά με την ανάγκη ειρηνικής επίλυσης των διεθνών διαφορών, δεν μπορεί παρά να εκφράσει τη βαθιά της λύπη και ανησυχία για τη σημερινή επίθεση εναντίον ιρανικών στόχων στον Κόλπο.

»Η επίθεση αυτή δεν συμβάλλει στην εκτόνωση της έντασης που επικρατεί στην περιοχή αυτή του κόσμου, αλλά αντίθετα είναι δυνατόν να δημιουργήσει επικίνδυνη κλιμάκωση και στη σύρραξη μεταξύ του Ιράν και του Ιράκ και να απειλήσει την ειρήνη στην περιοχή».