Θεόφιλος Παλαιολόγος

Ο τελευταίος χρόνος είν’ αυτός. Ο τελευταίος των Γραικών
αυτοκρατόρων είν’ αυτός. Κι αλίμονον
τι θλιβερά που ομιλούν πλησίον του.
Εν τη απογνώσει του, εν τη οδύνη
ο Κυρ Θεόφιλος Παλαιολόγος
λέγει «Θέλω θανείν μάλλον ή ζην».

A Κυρ Θεόφιλε Παλαιολόγο,
πόσον καημό του γένους μας, και πόση εξάντλησι
(πόσην απηύδησιν από αδικίες και κατατρεγμό)
οι τραγικές σου πέντε λέξεις περιείχαν.

(Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993)

Στη θρυλική μορφή του τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα, του Κωνσταντίνου ΙΑ’ Παλαιολόγου, αναφέρεται ο Κ. Π. Καβάφης στο ανωτέρω ποίημα, αποτυπώνοντας με μοναδικό τρόπο τον καημό του γένους μας, την πληγή που παραμένει χαίνουσα αιώνες μετά την αποφράδα εκείνη Τρίτη του Μαΐου του 1453.

Για τα σφάλματα και τα πλήγματα που επέφεραν τη σταδιακή παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και, εντέλει, την Άλωση της Πόλης στις 29 Μαΐου 1453, διαφωτιστικό θεωρούμε ότι είναι το άρθρο Βυζαντινή Αυτοκρατορία: Πώς και γιατί ήλθε η παρακμή, το οποίο είχε δημοσιευτεί προ διμήνου στη θεματική ενότητα Πρόσωπα και Ιστορίες του in.gr