Δημοσιονομικό κενό 4 δισ. ως το τέλος του 2016 προβλέπει η Κομισιόν

Πρόοδο στην εφαρμογή του δεύτερου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, αλλά με καθυστερήσεις και ενίοτε με «βραδείς ρυθμούς», επισημαίνει η Κομισιόν στην έκθεσή για την τρίτη αξιολόγηση του Μνημονίου, που δημοσιοποιήθηκε τη Δευτέρα.

Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε από την τρόικα το διάστημα μεταξύ 4-19 Ιουνίου και 1-7 Ιουλίου.

Στην έκθεση των 222 σελίδων, η Κομισιόν τονίζει ότι τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδος βελτιώνονται σταθερά, η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα έχει ολοκληρωθεί, ενώ σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις υλοποιήθηκαν στον τομέα της υγείας, στο άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών.

Σημειώνει, ωστόσο, ότι χρειάζονται μεγαλύτερες προσπάθειες σε πολλούς τομείς, κυρίως δε σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την ενέργεια και τη δικαιοσύνη. Επισημαίνει, ακόμη, ότι η ελληνική οικονομία θα επωφελείτο σημαντικά από μία πιο αποφασιστική και αποτελεσματική εφαρμογή του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.

Ειδικότερα, σχετικά με τις μακροοικονομικές εξελίξεις, η Επιτροπή σημειώνει ότι σε γενικές γραμμές οι προοπτικές δεν έχουν αλλάξει σε σχέση με την προηγούμενη αξιολόγηση. Αναμένεται μέτρια ανάκαμψη από τις αρχές του 2014, η οποία θα βασιστεί στη βελτίωση των επενδύσεων και των εξαγωγών.

Ανάκαμψη 0,6% το 2014

Ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης για το 2014 προβλέπεται να είναι της τάξεως του 0,6%, ενώ από το 2015 και μετά αναμένεται επιτάχυνση.

Όσον αφορά τους στόχους στα δημόσια οικονομικά, η Επιτροπή επισημαίνει ότι ικανοποιήθηκαν με το παραπάνω το 2012. Όπως αναφέρει η έκθεση της Επιτροπής, το 2012 το πρωτογενές έλλειμμα διαμορφώθηκε στο 1,3% του ΑΕΠ (χαμηλότερα από το στόχο του 1,5%), ενώ το δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε στο 6,3% του ΑΕΠ το 2012. Σημειώνεται, δε, ότι η δημοσιονομική προσπάθεια της χώρας είναι ακόμη μεγαλύτερη, αν ληφθεί υπόψη η βαθιά οικονομική ύφεση.

Στο επίκεντρο ο ΕΟΠΥΥ

Ωστόσο, η Επιτροπή τονίζει ότι η αποστολή της τρόικας εντόπισε νέες ελλείψεις, ιδίως στον τομέα της υγείας, που απειλούσε την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων για το 2013 και το 2014. Εντοπίστηκαν υπερβάσεις στον τομέα της υγείας από τον ΕΟΠΥΥ, ενώ παράλληλα σημειώθηκαν καθυστερήσεις σε ορισμένα φορολογικά έσοδα.

Επισημαίνεται, επίσης, ότι η απόδοση ορισμένων μέτρων, κυρίως στον τομέα των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, έχει αναθεωρηθεί προς τα κάτω, συμβάλλοντας έτσι στο κενό.

Τέλος, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να μην εφαρμόσει ορισμένα μέτρα που είχαν συμφωνηθεί για το 2014, ειδικότερα την ειδική εισφορά αλληλεγγύης για τους αυτοαπασχολούμενους και την εφαρμογή του νέου μισθολογίου για τις ένοπλες δυνάμεις. Ως εκ τούτου, σημειώνεται ότι ελλείψει διορθωτικών μέτρων, ένα δημοσιονομικό κενό περίπου 0,5% του ΑΕΠ θα προκύψει συνολικά για τα έτη 2013 και 2014.

Προς το σκοπό αυτό, η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι ελληνικές αρχές έχουν εντοπίσει τα διορθωτικά μέτρα προκειμένου να ικανοποιηθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ το 2014.

Σχετικά με τον ΕΟΠΥΥ, οι ελληνικές αρχές υιοθετούν βραχυπρόθεσμα ένα μηχανισμό που θα διασφαλίζει ότι οι δαπάνες συνάδουν με τον προϋπολογισμό του 2013. Επίσης μια σειρά δημοσιονομικών μέτρων σχετικά με τη μεταρρύθμιση του φόρου εισοδήματος (π.χ. ειδική προσαύξηση αλληλεγγύης από το εισόδημα για τόκους και μερίσματα) αναμένεται να αποφέρουν πρόσθετα έσοδα. Επίσης, κάποια μέτρα που σχεδιάζονταν για το 2014, θα εφαρμοστούν νωρίτερα, όπως ο φόρος πολυτελείας.

Αβεβαιότητα

Όσον αφορά τις δημοσιονομικές προοπτικές για το 2013 και το 2014, η Επιτροπή επισημαίνει ότι παραμένουν «αβέβαιες». Όσον αφορά το 2013 επισημαίνεται ότι υπάρχουν καθυστερήσεις στην είσπραξη των φορολογικών εσόδων, ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένες αβεβαιότητες για τις χρηματοοικονομικές συνθήκες των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης.

Όσον αφορά το 2014, σημειώνεται ότι βασικοί παράγοντες αβεβαιότητας αποτελούν η ικανότητα συλλογής εσόδων και ο σχεδιασμός του νέου φόρου ακίνητης περιουσίας που προγραμματίζεται να τεθεί σε ισχύ το 2014.

Αναφορικά με το δημοσιοοικονομικό κενό που αναμένεται να προκύψει μετά το 2014, η Επιτροπή εκτιμά ότι θα διαμορφωθεί γύρω στο 1,75% του ΑΕΠ το 2015 και στο 2% του ΑΕΠ το 2016. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι το φθινόπωρο θα υπάρχουν νέα και πιο ολοκληρωμένα μακροοικονομικά στοιχεία σχετικά με το μέγεθος του δημοσιονομικού κενού που θα πρέπει να καλυφθεί το 2015 και 2016. Σημειώνεται, επίσης, ότι προβλέπεται σταθερή αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος, με στόχο να φτάσει το 3% του ΑΕΠ το 2015 και το 4,5% του ΑΕΠ το 2016, κάτι το οποίο θα βελτίωνε τη δυναμική του χρέους.

Εξάλλου, η Επιτροπή επισημαίνει ότι προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση αποτελεί η αύξηση των δημόσιων εσόδων και η βελτίωση των φοροεισπρακτικών μηχανισμών. Ωστόσο, εκφράζονται ανησυχίες για τη βούληση και την ικανότητα της ελληνικής διοίκησης να συλλέξει αποτελεσματικά και αποδοτικά τα έσοδα.

Ιδιωτικοποιήσεις

Όσον αφορά την πορεία των ιδιωτικοποιήσεων, η Επιτροπή σημειώνει ότι έχει επιτευχθεί μικρή πρόοδος και ότι το 2013 αποδείχτηκε, μέχρι στιγμής, κατώτερο των προσδοκιών.

Επισημαίνεται οι στόχοι για το 2013 δεν ικανοποιήθηκαν και θα πρέπει να καλυφθούν το 2014.

Σημειώνεται, ειδικότερα ότι υπήρξε πρόοδος στον ΟΠΑΠ και τη ΔΕΣΦΑ αλλά όχι για τη ΔΕΠΑ.

Σε κινητικότητα 12.500 ώς τον Σεπτέμβριο

Εξάλλου, η Επιτροπή τονίζει ότι συνεχίζεται η συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, αλλά με καθυστερήσεις.

Οι ελληνικές αρχές ανανέωσαν τη δέσμευσή τους να προχωρήσουν σε μία «φιλόδοξη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, η οποία θα υλοποιηθεί σε στάδια εντός του 2013», επισημαίνει η έκθεση της Επιτροπής.

Συγκεκριμένα, έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα πρέπει να υπαχθούν στο σχέδιο κινητικότητας άλλοι 12.500 υπάλληλοι προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος των 25.000 έως το τέλος του 2013. Σημειώνεται επίσης, ότι οι προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας απαιτούν τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας του δημόσιου τομέα, όπου χρειάζεται, ακόμα και με κλείσιμο, συγχώνευση ή αναδιάρθρωση δημόσιων οργανισμών, μετακινώντας ή απολύοντας το προσωπικό.

Τράπεζες

Σχετικά με τις εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα, επισημαίνεται ότι ολοκληρώθηκε επιτυχώς η ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, μέσω της οποίας αναμένεται να στηριχθεί η ανάκαμψη της οικονομίας και να διατηρηθεί η προστασία των καταθετών.

Επισημαίνεται, ακόμη ότι το ποσό των 50 δισ. ευρώ ήταν αρκετό για να καλύψει το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών και ότι μέχρι το τέλος του έτους θα γίνουν τεστ αντοχής.

Όσον αφορά τη δυναμική του χρέους προβλέπεται να μπει σε πτωτική πορεία το 2014 και να διαμορφωθεί κάτω από το επίπεδο του 120% του ΑΕΠ το 2021, υπό την προϋπόθεση ότι το πρόγραμμα προσαρμογής εφαρμόζεται στο ακέραιο.

Κίνδυνοι

Τέλος, η Επιτροπή τονίζει ότι οι κίνδυνοι εφαρμογής του προγράμματος παραμένουν σημαντικοί.

Οι κίνδυνοι αυτοί συνδέονται με τα κατεστημένα συμφέροντα, τις αντιξοότητες που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, λόγω της έντονης δημοσιονομικής εξυγίανσης το 2013, καθώς και με την αναιμική οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ.

Σημειώνεται επίσης ότι υπάρχει αβεβαιότητα λόγω των αντιστάσεων που συναντά η προσπάθεια μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης και των φοροεισπρακτικών μηχανισμών.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, τυχόν αποτυχία εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων θα καθυστερούσε την προσέλκυση νέων επενδύσεων και την οικονομική ανάκαμψη.

Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι υπάρχουν και ορισμένες «θετικές αβεβαιότητες», όπως π.χ. η προσέλκυση ξένων επενδύσεων λόγω άρσης της αβεβαιότητας που δημιουργεί η πιστή εφαρμογή του προγράμματος.

Επιπλέον, θετικές επιδράσεις θα μπορούσε να φέρει η ένεση ρευστότητας που αναμένεται από την εκκαθάριση των καθυστερούμενων οφειλών της κυβέρνησης, μια πιο δυναμική τουριστική περίοδος και η επανεκκίνηση των μεγάλων δημόσιων έργων.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ-ΜΠΕ