Οι άνθρωποι αφιερώνουν περίπου το ένα τρίτο της ζωής τους στον ύπνο, ένα κοινό γνώρισμα των ανθρώπων, μπροστά στο οποίο όλοι είναι ίσοι. Όμως υπάρχουν άνθρωποι, η εργασία των οποίων δεν τους επιτρέπει να κοιμούνται μετά τη δύση του ηλίου και αναγκάζονται να ακολουθούν εντελώς αντίθετο πρόγραμμα: ξυπνούν τη νύχτα και κοιμούνται στη διάρκεια της ημέρας.

Του καθηγητή Σταύρου Μπαλογιάννη

Διευθυντή Α΄ Νευρολογικής Κλινικής ΑΠΘ και Εξωτερικού Ιατρείου Διαταραχών του Ύπνου



Τι κοινό έχουν το πυρηνικό ατύχημα του Chernobyl, η περιβαλλοντική καταστροφή που προκλήθηκε από την Exxon Valdez στο Three Mile Island και η απώλεια του διαστημικού λεωφορείου Challenger;
Οι τρεις αυτές τραγωδίες οφείλονται σε λάθη που προκλήθηκαν από ανθρώπους που κοιμούνται πολύ λίγο ή που η ποιότητα του ύπνου τους είναι πολύ κακή.



Δικαιολογημένα, μια κοινωνία που απαιτεί γρήγορο ρυθμό παραγωγής αναρωτιέται: «Γιατί ξοδεύουμε το ένα τρίτο της ζωής μας σε αυτήν τη μη παραγωγική δραστηριότητα;».

Χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι θεωρούσαν τον ύπνο αναπόσπαστο στοιχείο της φυσικής τάξης. Ήταν η κατάσταση που διέκρινε τις δραστηριότητες μιας ημέρας από εκείνες της επόμενης και κανείς δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να θέσει το ερώτημα: «Γιατί κοιμόμαστε;».

Παρ΄ όλο που ο ύπνος είναι μία από τις πιο σημαντικές ζωτικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, ο σύγχρονος άνθρωπος προσπαθεί με διάφορους τρόπους να τον καταργήσει. Κάποτε, οι άνθρωποι είχαν μία δικαιολογία για να σταματούν την εργασία τους με τη δύση του ηλίου, αφού το σκοτάδι δεν τους έδινε περιθώρια για τίποτα άλλο εκτός από το να κοιμούνται.

Η ανακάλυψη όμως του ηλεκτρικού λαμπτήρα από τον Thomas Alva Edison, έναν άνθρωπο που χρειαζόταν πολύ λίγες ώρες ύπνου, εξαφάνισε τη δικαιολογία για διακοπή από την εργασία κατά τη διάρκεια της νύχτας, επέβαλε νέα εργασιακά ωράρια και ξεκίνησε μια άνιση μάχη με το χρόνο, με κυριότερο θύμα τον ύπνο των ανθρώπων. Η βιομηχανική επανάσταση και η ανάγκη για περισσότερο εργατικό δυναμικό, ο γρήγορος ρυθμός παραγωγής και η ανάγκη για διαρκή πληροφόρηση, η οποία παρέχεται πολύ εύκολα μέσω του Διαδικτύου, μας κρατούν ξάγρυπνους σχεδόν όλη τη νύχτα.



O ύπνος «εχθρός» του σύγχρονου τρόπου ζωής



Για τη σύγχρονη κοινωνία ο ύπνος αποτελεί ένα μεγάλο εχθρό. Οι σημερινοί κανόνες εργασίας επιβάλλουν εξουθενωτικά ωράρια νυχτερινής εργασίας και, αν κάποιος θέλει να δει τις επαγγελματικές του φιλοδοξίες να εκπληρώνονται, θα πρέπει να θυσιάσει ένα μεγάλο μέρος του ύπνου του. Για κάποιους αυτή η θυσία είναι εθελοντική, ενώ για άλλους καταναγκαστική.

Η είσοδος στον 21ο αιώνα καθιστά την καλύτερη ποιότητα ύπνου απαραίτητη και αναγκαία. Ο ύπνος μικρής και κακής ποιότητας οδηγεί την κατάσταση της υγείας μας, σωματικής και ψυχικής, σε βαθμιαία επιδείνωση.


Γινόμαστε αδέξιοι, ανόητοι και επιρρεπείς σε ατυχήματα, ενώ σιγά σιγά πέφτουμε σε βαθιά κατάθλιψη. Ο ύπνος μπορεί να «κλαπεί» με διάφορους τρόπους, όπως ένα ποτήρι καυτής σοκολάτας πριν κοιμηθούμε ή ένα ποτήρι coca-cola, που μπορεί να δοθεί ως ανταμοιβή σε ένα παιδί πριν κοιμηθεί, μας «κλέβει» τον ύπνο και κρατά ξάγρυπνους εμάς και το παιδί μας όλη τη νύχτα. Αλλοι «κλέφτες» μπορεί να είναι η ηλικία, το περιβάλλον μας και τα καθημερινά μικρά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε και ως διά μαγείας εμφανίζονται κάθε βράδυ στην κρεβατοκάμαρα για να μας κρατήσουν ξάγρυπνους έως το πρωί. Οι σύγχρονοι άνθρωποι δυσκολεύονται να κοιμηθούν, ξυπνούν συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας, αισθάνονται κουρασμένοι και νυστάζουν κατά τη διάρκεια της ημέρας, χρησιμοποιούν υπνωτικά φάρμακα και συνεχίζουν να αναρωτιούνται: «Πόσο ύπνο χρειάζομαι στα αλήθεια;».

Πέρασαν πολλά χρόνια για να ασχοληθεί η επιστημονική κοινότητα σοβαρά με τις διαταραχές του ύπνου.

Μόλις στη δεκαετία του ΄60 έγιναν οι πρώτες επιστημονικές ανακοινώσεις για τις σοβαρές ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις των διαταραχών του ύπνου.
Νυσταγμένοι οδηγοί λεωφορείων, αυτοκινήτων, αεροπλάνων και τρένων, νυσταγμένοι χειριστές μηχανημάτων, ακόμη και νυσταγμένοι γιατροί που θα πρέπει να πάρουν μια γρήγορη απόφαση από την οποία εξαρτάται η ζωή αγαπημένου μας πρόσωπου. Στις Ηνωμένες Πολιτείες το ετήσιο κόστος από τα ατυχήματα και τα ανθρώπινα λάθη που οφείλονται σε διαταραχές του ύπνου υπολογίζεται στα 56 δισ. δολάρια, ενώ 25.000 θάνατοι και 2,5 εκατ. άνθρωποι με αναπηρίες είναι τα αποτελέσματα αυτών. Το κόστος των διαταραχών του ύπνου και της εγρήγορσης είναι τεράστιο.

Η δημιουργία ιατρείων και εργαστηρίων ύπνου κρίνεται αναγκαία. Ένα μεγάλο ποσοστό Ελλήνων παραπονείται για κακή ποιότητα ύπνου, για αϋπνία και υπνηλία, για ροχαλητό και εφιάλτες. Η θεραπευτική αντιμετώπισή τους μπορεί να γίνει μόνο μέσω ενός ιατρείου ύπνου.

Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε ότι, εκτός από την άπνοια, υπάρχουν πολλές ακόμα διαταραχές του ύπνου που χρήζουν αντιμετώπισης από γιατρό νευρολόγο ή ψυχίατρο.

Αναζήτηση στο αρχείο του health.in.gr


Επιστροφή στην Κεντρική Σελίδα


Επιμέλεια: Γιάννης Δεβετζόγλου

health.in.gr

Ειδήσεις Σήμερα: