Ένα άτομο έχει δυσκοιλιότητα όταν έχει λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα. Η δυσκοιλιότητα δεν είναι μία πάθηση ή μία ασθένεια, αλλά ένα σύμπτωμα που οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Είναι όμως γεγονός ότι αφορά στους ηλικιωμένους, περισσότερο από κάθε άλλη ηλικιακή ομάδα. Το 30% περίπου των ηλικιωμένων χρησιμοποιεί υπακτικά, δηλαδή φάρμακα κατά της δυσκοιλιότητας που χορηγούνται χωρίς συνταγή. Οι πιο πολλοί μάλιστα δεν θεωρούν ότι πάσχουν από δυσκοιλιότητα, απλώς πιστεύουν ότι έχουν την ανάγκη πιο τακτικών και ρυθμισμένων κενώσεων. Από την άλλη, πολλοί ηλικιωμένοι που θεωρούν ότι έχουν δυσκοιλιότητα, στην πραγματικότητα είναι μέσα στα φυσιολογικά όρια.

Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες της δυσκοιλιότητας στους ηλικιωμένους είναι οι ίδιοι με αυτούς των άλλων ηλικιών και εστιάζονται στη φτωχή σε φυτικές ίνες δίαιτα και στη μικρή πρόσληψη υγρών. Αλλοι περιλαμβάνουν την έλλειψη άσκησης και τη χρήση διάφορων φαρμάκων για την αντιμετώπιση άλλων παθήσεων. Τέτοια φάρμακα είναι κάποια αντιχολινεργικά που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των ψυχώσεων, αντιεπιληπτικά, οπιοειδή και συμπληρώματα σιδήρου. Διαταραχές των συναισθημάτων και της ψυχικής σφαίρας επηρεάζουν πολύ τις συνήθειες των κενώσεων, καθώς και άλλες οργανικές παθήσεις όπως ο διαβήτης, μεταβολικές διαταραχές ή τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.

Για την αντιμετώπιση της κατάστασης, πέρα από τον καλύτερο έλεγχο των παραπάνω παραγόντων που μπορεί να ευθύνονται, δύο παράμετροι είναι πολύ σημαντικοί: η πρόσληψη αρκετών υγρών, περίπου 1.500ml την ημέρα (οκτώ ποτήρια νερό) και -κυρίως- η αύξηση των φυτικών ινών στη διατροφή.

Οι φυτικές ίνες είναι συστατικά τροφών φυτικής προέλευσης, που δεν διασπώνται στον οργανισμό, γι’ αυτό και δεν αφομοιώνονται. Μετά τη λήψη τους, περνούν από το γαστρεντερικό σωλήνα και αποβάλλονται. Βρίσκονται μόνο σε τροφές από το φυτικό βασίλειο, όπως τα δημητριακά, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί. Προϊόντα από το ζωικό βασίλειο, όπως το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά, τα αβγά, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, δεν περιέχουν φυτικές ίνες.

Είναι γνωστές από παλιά, αλλά μόλις τα τελευταία χρόνια έχει αναγνωριστεί η αξία τους στη διατροφή σε σημείο ώστε σήμερα να θεωρούνται βασικές για τη θεμελίωση της υγείας και την προφύλαξη από πολλές ασθένειες. Μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες και φτωχή σε λίπη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου. Επίσης, μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά στην καλύτερη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη, διότι επιβραδύνει την απορρόφηση των υδατανθράκων. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι φυτικών ινών: οι διαλυτές και οι αδιάλυτες, προερχόμενες από πέντε είδη τροφίμων, τα σιτηρά, τα φρούτα, τους ξηρούς καρπούς, τα λαχανικά και τους σπόρους. Κάθε είδος ινών έχει τη δική του μοναδική ιδιότητα στη διατήρηση της υγείας μας, γι’ αυτό θα πρέπει να λαμβάνονται κάθε ημέρα, αλλά πάντα από διαφορετικές πηγές. Οι αδιάλυτες ίνες έχουν συνδεθεί άμεσα με τη βοήθεια που προσφέρουν στη δυσκοιλιότητα, ενώ αποδείχτηκε ότι οι διαλυτές μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα.

Αδιάλυτες είναι εκείνες, των οποίων η σύσταση δεν αλλάζει καθόλου, όταν εκτίθενται στο νερό. Αντίθετα απορροφούν νερό, όταν βρίσκονται στο έντερο, όπως ακριβώς ένα σφουγγάρι. Αυτή η διαδικασία μαλακώνει τα κόπρανα και παρακινεί το έντερο σε μια κένωση μαλακή και ικανοποιητική. Τέτοιες ίνες είναι τα πλήρη δημητριακά, τα λαχανικά, οι φακές και τα φρούτα, ιδίως εκείνα που τρώγονται με το φλοιό τους.
Οι διαλυτές ίνες βρίσκονται στα προϊόντα της βρώμης (ψωμί-φρυγανιές), στα ξηρά φασόλια, στα μπιζέλια και σε ορισμένα φρούτα, όπως τα μήλα, τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, γκρέιπ φρουτ, μανταρίνια, φράπες) και οι φράουλες. Αν λοιπόν η πρόσληψη αυτών των τροφών δεν περιλαμβάνεται στις καθημερινές σας προτιμήσεις, σας συμβουλεύουμε να αλλάξετε τις συνήθειές σας και να τις συμπεριλάβετε στο διαιτολόγιό σας, ώστε η πρόσληψη των ινών να φτάσει στα 40-60γρ. την ημέρα.

Aκολουθήστε λοιπόν τις συμβουλές μας:
1. Διαλέξτε φρούτα με φλοιό που τρώγεται, όπως μήλα, ροδάκινα, βερίκοκα, αχλάδια, φράουλες, και αποξηραμένα φρούτα, όπως σύκα, δαμάσκηνα. Προτιμάτε να τρώτε ολόκληρο το φρούτο παρά να πίνετε το χυμό του, δεδομένου ότι οι χυμοί έχουν λιγότερες ίνες.
2. Διαλέξτε λαχανικά με φλοιό και σπόρους που τρώγονται, καθώς και αμυλώδη λαχανικά, όπως καλαμπόκι, μπιζέλια, φασόλια, αρακάς, πατάτες κ.λπ. Με το μαγείρεμα οι φυτικές ίνες δεν υφίστανται καμία μεταβολή.
3. Τα όσπρια, όπως οι φακές ή τα φασόλια, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες.

4. Στα δημητριακά η περιεκτικότητα των ινών διαφέρει. Το άσπρο ψωμί, καθώς και τα ραφιναρισμένα (κατεργασμένα) δημητριακά περιέχουν λιγότερες φυτικές ίνες από αυτά που έχουν σιτάρι ολικής αλέσεως. Κατά την κατεργασία των τελευταίων δεν αφαιρείται ο φλοιός, γι’ αυτό και είναι πλούσια σε ίνες. Αν καταναλώνετε καθημερινά ψωμί και φρυγανιές σικάλεως, πιτυρούχα ή μαύρα και εμπλουτίζετε το πρωινό σας γάλα με all-bran ή corn-flakes, να είστε σίγουροι ότι παίρνετε αρκετές φυτικές ίνες.
5. Από τη στιγμή που γνωρίζετε ότι οι αδιάλυτες και οι διαλυτές φυτικές ίνες έχουν διαφορετικές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, είναι σημαντικό να καταναλώνετε ποικιλία από τις τροφές που περιέχουν διαφόρων ειδών ίνες.
6. Αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών σιγά σιγά. Ξεκινήστε με τροφές χαμηλής περιεκτικότητας σε ίνες και προχωρήστε σε εκείνες που είναι πλούσιες, καταναλώνοντας ικανοποιητικές ποσότητες.
7. Πίνετε ικανοποιητική ποσότητα νερού. Τόσες φυτικές ίνες χωρίς αρκετά υγρά μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκοιλιότητα. Σας συστήνουμε να πίνετε τουλάχιστον οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα. Τέλος, πρέπει να γνωρίζετε ότι η υπερβολή βλάπτει. Μια πρόσληψη 40-60γρ. φυτικών ινών την ημέρα είναι ικανοποιητική.

Χρήσιμες συμβουλές:
1. Προσθέστε χυμό μήλου στην καθημερινή διατροφή σας, ιδιαίτερα το βράδυ.
2. Εάν δεν είστε υπέρβαρος/η, καταναλώστε ζυμαρικά.
3. Τρώτε μαγειρεμένα φρούτα και λαχανικά.
4. Να γυμνάζεστε ιδιαίτερα με κινητική γυμναστική (τρέξιμο, τένις κ.λπ.).

health.in.gr