Πιστεύουν οι Έλληνες στις θεωρίες συνωμοσίας; Είναι σαν να ρωτάς αν η φέτα ταιριάζει με το καρπούζι. Αν η συνωμοσία ήταν Ολυμπιακό άθλημα, ίσως… να είχαμε μετάλλιο.

Ανεξάρτητα από τη χώρα, οι λόγοι που οι άνθρωποι πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας είναι παρόμοιοι

Ας σοβαρευτούμε… Οι θεωρίες συνωμοσίας είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και η πίστη σε αυτές είναι διαδεδομένη σε όλο τον πλανήτη. Δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένες κουλτούρες, αλλά αποτελεί κοινό στοιχείο της ανθρώπινης ψυχολογίας, καθώς ικανοποιεί την ανάγκη για εξηγήσεις σε περιόδους αβεβαιότητας και κρίσης.

Η περίοδος της πανδημίας

Η έρευνα της aboutpeople, για το NEWS 24/7, που διεξήχθη το διάστημα 13-17 Νοεμβρίου 2025 σε πανελλαδικό δείγμα 1536 ατόμων 17 ετών και άνω, αποτυπώνει τις πεποιθήσεις των Eλλήνων πολιτών σε θέματα υγείας, περιβάλλοντος, τεχνολογίας και κοινωνικού ελέγχου. Και ναι, έχει μεγάλο ενδιαφέρον…

Την περίοδο της πανδημίας (Covid-19) παρατηρήθηκε μια αυξητική τάση, μια… γενικευμένη δυσπιστία προς τους επίσημους φορείς κυρίως για τα εμβόλια.

Στην Ελλάδα, το 13% πιστεύει ότι τα εμβόλια αλλάζουν το DNA ή περιέχουν μικροτσίπ, ενώ το 74,9% διαφωνεί και το 12,1% δεν εκφράζει κάποια γνώμη.

Μένοντας στα θέματα υγείας, στην ερώτηση αν έχει βρεθεί το φάρμακο για τον καρκίνο και κάποιοι το κρύβουν, το 35,2% απάντησε θετικά, το 49,6% αρνητικά και ένα 15,2% δεν τοποθετήθηκε. Όσον αφορά στα παιδικά εμβόλια, το 16,3% θεωρεί πιθανό να προκαλέσουν αυτισμό, ενώ το 68,8% διαφωνεί και ένα 14,9% προτίμησε να μην απαντήσει.

Μήπως μας ψεκάζουν;

Σχετικά με τη θεωρία ότι «μπορεί να μας ψεκάζουν», το 18,9% απάντησε θετικά, το 72,1% αρνητικά και το 9% δεν τοποθετήθηκε.

Για τον «προσωπικό αριθμό» ως μέσο φακελώματος και κοινωνικού ελέγχου, το 26,1% πιστεύει σε αυτήν την θεωρία, το 63,2% διαφωνεί και το 10,7% δεν τοποθετήθηκε.

Η θεωρία της επίπεδης Γης έχει τη μικρότερη αποδοχή, με το 1,1% να πιστεύει ότι η Γη είναι επίπεδη, και το 95,7% απαντά αρνητικά.

Σχετικά με την κλιματική αλλαγή, το 14,1% θεωρεί ότι δεν ισχύει και πρόκειται για ψέμα, ενώ το 79,2% διαφωνεί.

Όσον αφορά στην τεχνολογία 5G, το 7,3% πιστεύει ότι μπορεί να ελέγχει το μυαλό των ανθρώπων, με το 81,4% να διαφωνεί και το 11,3% να μην εκφράζει κάποια άποψη.

Τέλος, η θεωρία ενός «μυστικού σχεδίου αντικατάστασης πληθυσμών μέσω μετανάστευσης» συγκεντρώνει 30,2% θετικές απαντήσεις, 57,1% αρνητικές και 12,7% που δεν τοποθετήθηκαν.

Τρεις παράγοντες

Οι απαντήσεις προκαλούν πράγματι εντύπωση. Στο δια ταύτα, η αντιμετώπιση του φαινομένου δεν έγκειται στην απαγόρευση των θεωριών, αλλά στην ενίσχυση τριών καθοριστικών παραγόντων.

  • Της Εκπαίδευσης: Καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και της ικανότητας αξιολόγησης πηγών από μικρή ηλικία.
  • Της Διαφάνειας: Οι θεσμοί πρέπει να είναι πιο διαφανείς και να επικοινωνούν με σαφήνεια τα γεγονότα και τις αποφάσεις τους, ώστε να μην αφήνουν κενά που να γεμίζουν οι θεωρίες συνωμοσίας.
  • Του Επιστημονικού Διαλόγου: Οι επιστήμονες και οι ειδικοί πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στον δημόσιο διάλογο, εξηγώντας τα δεδομένα με τρόπο προσβάσιμο και κατανοητό.

Η απλή ύπαρξη θεωριών συνωμοσίας δεν είναι απαραίτητα πρόβλημα. Ωστόσο, η ευρεία διάδοση και η αποδοχή τους, ειδικά όταν αφορούν κρίσιμα ζητήματα, θεωρείται από πολλούς μελετητές και κοινωνιολόγους ως ένα φαινόμενο που πρέπει να ανησυχεί.

Ειδήσεις Σήμερα: