Ο Άρθουρ Μίλερ ήταν ο σύγχρονος μεγάλος θεατρικός δημιουργός της αμερικανικής τραγωδίας. Θεωρήθηκε, και σωστά, ο Αμερικανός Ίψεν, ότι τόσο γιατί μιμήθηκε τη φόρμα του μεγάλου Νορβηγού (ήταν εξάλλου και ο ιδιοφυής διασκευαστής του ιψενικού έργου «Ένας εχθρός του λαού»), όσο γιατί έγραψε δράματα ιδεών, πολώνοντας τη δράση στα κυριότερα έργα του, όπως ο Ίψεν, γύρω από την πυρηνική κοινωνική ομάδα, την οικογένεια. Ο Μίλερ ουσιαστικά δραματοποίησε την περιπέτεια, τα πάθη, τις ταπεινώσεις, τις προσδοκίες, τις ματαιώσεις, τις πτώσεις και τις ελπίδες της δικής του οικογένειας, μιας μεσοαστικής εβραϊκής οικογένειας εμπόρων που χρεοκόπησαν στο Κραχ του 1929.


«ΤΑ ΝΕΑ», 14.2.2005, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ο Μίλερ, σοσιαλιστής και διαλεκτικός διανοούμενος, στα έργα του ανέλυσε τους μηχανισμούς της αμερικανικής κοινωνίας που παράγουν δυστυχία, μίσος, αποξένωση και μοναξιά. Μελέτησε την πορεία αυτού του λαού μεταναστών προς τη σύνθεση και από κει στην αλαζονεία, τη σχιζοφρένεια και την αποσύνθεση. Δραματοποίησε τα ρατσιστικά του σύνδρομα, την κερδοσκοπική του απληστία, τη σκληρότητα προς τον γείτονα και τον διαφορετικό, την αναισθησία του μπροστά στον αποτυχημένο και τον ανήμπορο και την αποκοπή του από τις δημιουργικές παραδόσεις του και την αρχαία αλλά γόνιμη σχέση του με τη γη και τα τιμαλφή της.


Πολιτικός ακτιβιστής, ο Μίλερ πήρε γενναία θέση πάνω στις μεγάλες υποθέσεις της γενιάς του και της εποχής του, πολέμησε το κυνήγι των μαγισσών, τις προκαταλήψεις, τον αντισημιτισμό και όλους τους ολοκληρωτισμούς.


Στην Ελλάδα το έργο του ευδοκίμησε, παίχτηκε και επηρέασε τρεις γενιές. Πρόσφατα, μάλιστα, ο συγγραφέας είχε προτιμήσει Έλληνες δημιουργούς, αφού παραχώρησε τρία σημαντικά έργα του στον Βουτέρη και στην Δεκαβάλλα (σ.σ. ο ηθοποιός – σκηνοθέτης Τάκης Βουτέρης και η ηθοποιός – μεταφράστρια Αννίτα Δεκαβάλλα, οι δημιουργοί του Θεάτρου Εξαρχείων) και απαιτούσε όλες οι παραστάσεις έργων του στο Λονδίνο να σκηνογραφούνται και να ντύνονται από τη Φωτεινή Δήμου (σ.σ. ενδυματολόγος και σκηνογράφος), που κάνει σπουδαία καριέρα στην Ευρώπη και στην Αμερική.

*Κείμενο του αξεπέραστου Κώστα Γεωργουσόπουλου, που έφερε τον τίτλο «Ένας δημιουργός ακτιβιστής» και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Τα Νέα» τη Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου 2005, λίγες ημέρες μετά το θάνατο του Άρθουρ Μίλερ.


Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος

Ο διάσημος αμερικανός θεατρικός συγγραφέας Άρθουρ Μίλερ (Arthur Asher Miller) γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 17 Οκτωβρίου 1915 και απεβίωσε στο Roxbury της πολιτείας του Κονέκτικατ στις 10 Φεβρουαρίου 2005.


Ο Μίλερ υπήρξε πέραν πάσης αμφιβολίας ένας από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους του σύγχρονου θεάτρου.

Ειδήσεις Σήμερα: