Ο Γάλλος ακαδημαϊκός Αντρέ Μωρουά συμπλήρωσε τα 80 χρόνια του. Είναι μια πνευματική μορφή, τίμια και ακούραστη, που δεσπόζει στα Γαλλικά Γράμματα από πολλές δεκαετίες. Με την ευκαιρία αυτή έδωσε μια συνέντευξη στον Γάλλο δημοσιογράφο Πιέρ Ντυμαγιέ (σ.σ. Pierre Dumayet, 1923-2011) και είπε, μεταξύ άλλων, τα εξής:

— Κάθε βράδυ, προτού κατακλιθώ, μαθαίνω είκοσι στίχους. Χθες το βράδυ, αίφνης, έμαθα είκοσι στίχους από το «Θαλασσινό νεκροταφείο» (σ.σ. «Θαλασσινό Κοιμητήριο») του Βαλερύ. Είναι ένας από τους πιο δύσκολους ποιητάς. Ο Μπωντλαίρ είναι πιο εύκολος, όπως και ο Ρονσάρ. Ο Ουγκώ είναι σαν τη στρατιωτική μουσική…


«ΤΑ ΝΕΑ», 3.6.1965, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ο Μωρουά μίλησε για τα παιδικά του χρόνια:

— Μικρός ήμουν πολύ ευαίσθητος. Είχα μια πάθηση στη σπονδυλική στήλη και φορούσα πάντα κορσέ. Οι φίλοι μου με κορόιδευαν. Σε ηλικία 13 χρονών απηλλάγην από τον κορσέ και μπόρεσα να κάνω γυμναστική. Μου άρεσε πάρα πολύ, διακρίθηκα και ελικρινά λυπήθηκα γιατί δεν συνέχισα. Οι γονείς μου ήταν θαυμάσιοι άνθρωποι. Είχα μια παιδική ηλικία πολύ προσεγμένη, προστατευτική. Επηρέασε πολύ τα παιδικά μου χρόνια η «υπόθεση Ντρέυφους». Οι γονείς μου ήταν Εβραίοι από την Αλσατία και η καταδίκη του Ντρέυφους, που ήταν επίσης Εβραίος και Αλσατός, τους σκανδάλισε πολύ.


Ο Αντρέ Μωρουά αφηγήθηκε κατόπιν πως, όταν απεφοίτησε από το σχολείο, ο συγγραφέας Αλαίν τού συνέστησε να εργασθή στο εργοστάσιο του πατέρα του και του είπε ότι εκεί θα γνωρίση τους εργάτες και θα μπορή να αναπτύξη τη δράση του. «Δεν θα σε συμβούλευα», του ετόνισε, «να γυρίζης στα φιλολογικά καφενεία του Παρισιού. Κατόπιν μπορείς να μπης στη λογοτεχνία, αφού όμως γνωρίσεις προηγουμένως τη ζωή. Ο Μπαλζάκ εδούλευε και ήταν ένας αφωσιωμένος υπάλληλος. Αν δεν γνωρίσης την κοινωνία, δεν θα καταλάβης τίποτε».

Ο Αντρέ Μωρουά συνεχίζει: «Ακολούθησα τη συμβουλή του Αλαίν, που ήταν και συμβουλή του πατέρα μου. Στο εργοστάσιό μας απασχολούνταν 1.500 εργάτες. Ο πατέρας μου επίστευε πως είχαμε μια υποχρέωση απέναντί τους. Έτσι, απασχολήθηκα και εγώ με το εργοστάσιο. Στην αρχή δεν μου άρεσε. Κατόπιν όμως συνήθισα. Ειδικεύθηκα στην κατασκευή υφασμάτων και πήγα να κάνω ειδικές σπουδές στην Αγγλία. Επέστρεψα και πήρα τη θέση του διευθυντού στο εργοστάσιο για δέκα χρόνια. Στο διάστημα αυτό άρχισα να γράφω. Αργότερα μου γεννήθηκε η επιθυμία να γίνω δάσκαλος, έπειτα φιλοδοξούσα να γίνω στρατιωτικός και, τέλος, να ασχοληθώ με την πολιτική. Τελικά, άρχισε να διαμορφώνεται η επαγγελματική μου κατεύθυνση: να γίνω συγγραφέας».

Ο Αντρέ Μωρουά μίλησε κατόπιν για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου έλαβε μέρος και από σύμπτωση τοποθετήθηκε μαζί με τους Άγγλους στρατιώτες. Από την εμπειρία του αυτή σχημάτισε την ιδέα ενός μυθιστορήματος, που εκυκλοφόρησε αργότερα και είχε μεγάλη επιτυχία: «Μπραμπλ ο αμίλητος».


Ο Γάλλος ακαδημαϊκός αφηγήθηκε κατόπιν ότι τον απορρόφησε το μυθιστόρημα και ότι μπόρεσε να έχη αρκετά έσοδα για να οργανώση διαφορετικά τη ζωή του.

Στο σημείο αυτό είπε: «Ήταν δυνατόν να διατηρήσω το εργοστάσιο και ν’ αναπτύξω την επιχείρηση. Προτίμησα το μυθιστόρημα. Κι’ ο Μπαλζάκ είχε την ίδια αντίληψη. Από τις ιδέες του θα μπορούσε να γίνη εκατομμυριούχος. Προτίμησε, ωστόσο, τα μυθιστορήματα».

Ο Αντρέ Μωρουά συνέχισε:

— Στη ζωή μου υπήρξα πάντοτε ένας άνθρωπος υπέρ των συμβιβασμών. Νομίζω ότι, παρά τις διαφορές απόψεων, υπάρχει μία πραγματικότητα και μία ενότητα για τους ανθρώπους καλής πίστεως. Στον πόλεμο του 1914 η κοινή γνώμη ήταν εναντίον των Άγγλων. Προσπάθησα τότε να αποδείξω ότι είναι δυνατόν να έχουμε μια επικοινωνία μαζί τους και να τους καταλάβουμε. Το 1960 πήγα στις Ηνωμένες Πολιτείες και με διαλέξεις που έκανα προσπάθησα να κάνω τους Αμερικανούς να καταλάβουν την «αποικιοκρατική Γαλλία». Τους είπα μάλιστα ότι μπορεί γρήγορα να βρεθούν κι’ αυτοί στην ίδια θέση. Νομίζω πως ο συμβιβασμός είναι πάντοτε δυνατός. Τα συμφέροντα συμβιβάζονται, τα πάθη ποτέ.

Ο Αντρέ Μωρουά κατέληξε: «Είμαι τώρα 80 χρονών. Δεν θα ήθελα να ήξερα τη μέρα του θανάτου μου. Καθένας μας είναι αθάνατος για τον εαυτό του».

*Άρθρο αφιερωμένο στο γάλλο ακαδημαϊκό και λογοτέχνη Αντρέ Μωρουά, που είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Τα Νέα» την Πέμπτη 3 Ιουνίου 1965.


Ο Αντρέ Μωρουά (André Maurois, ψευδώνυμο του Émile Herzog), ο οποίος κατέστη γνωστός κυρίως για τις μυθιστορηματικές βιογραφίες του, γεννήθηκε στην πόλη Elbeuf της Άνω Νορμανδίας στις 26 Ιουλίου 1885 και απεβίωσε στο Παρίσι στις 9 Οκτωβρίου 1967.

Ειδήσεις Σήμερα: