Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε ομόφωνα κατά τη σύνοδο ολομέλειας της 15ης Μαΐου, οι τοπικοί και οι περιφερειακοί ηγέτες περιέγραψαν τις προτάσεις τους για έναν φιλόδοξο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο μετά το 2027, ο οποίος θα επιτρέψει στην Ένωση να υλοποιήσει πιεστικές προτεραιότητες, όπως η ασφάλεια και η ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή, στηρίζοντας παράλληλα τις συνεχιζόμενες προκλήσεις, όπως η ενίσχυση της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής.

Τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) ζήτησαν επίσης ο μελλοντικός προϋπολογισμός της ΕΕ να είναι πιο ευέλικτος, ιδίως μέσω της δημιουργίας ενός μεγαλύτερου ταμείου έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων κρίσεων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.

Μία εβδομάδα αφότου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του επί του θέματος, οι δήμοι και οι περιφέρειες παρουσίασαν το όραμά τους για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, το «πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο»(ΠΔΠ). Ως βασικό πρώτο βήμα, τα μέλη της ΕτΠ προέτρεψαν τα κράτη μέλη να καταλήξουν χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση σε συμφωνία σχετικά με την εισαγωγή νέων πηγών χρηματοδότησης για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, γνωστών και ως «ιδίων πόρων».

Όπως υπογραμμίζεται επίσης σε δεύτερο ψήφισμα που εγκρίθηκε την ίδια ημέρα ως αντίδραση στην προτεινόμενη ενδιάμεση επανεξέταση της πολιτικής συνοχής, οι τοπικοί και οι περιφερειακοί ηγέτες αντιτάχθηκαν σε οποιαδήποτε άμεσα ή έμμεσα μέτρα συγκέντρωσης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, τόσο κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού 2021-27 όσο και κατά την επόμενη.

Οι αλλαγές στα επιχειρησιακά προγράμματα πρέπει να παραμείνουν εθελοντικές. Επιπλέον, τα μέλη της ΕτΠ ζήτησαν η πολιτική συνοχής να παραμείνει θεμελιώδης πυλώνας του αναπτυξιακού μοντέλου της ΕΕ και η βασική μακροπρόθεσμη, αποκεντρωμένη επενδυτική πολιτική για όλες τις περιφέρειες στο ΠΔΠ μετά το 2027, με τουλάχιστον τα ίδια χρηματοδοτικά κονδύλια σε πραγματικούς όρους με εκείνα του τρέχοντος μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού.

Η συνοχή ως κινητήρια δύναμη για μια ανταγωνιστική Ευρώπη

Απαιτείται μια ισχυρή και μεταρρυθμισμένη πολιτική συνοχής, η οποία θα είναι καλύτερα εξοπλισμένη για την πρόβλεψη των αλλαγών, προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, δήλωσαν οι τοπικοί ηγέτες, ζητώντας επίσης μακροπρόθεσμα προγράμματα που θα ενσωματώνουν τοποκεντρικά οικοσυστήματα έρευνας και περιφερειακής καινοτομίας για την κάλυψη του χάσματος με άλλους διεθνείς παράγοντες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.

Επιπλέον, η ΕτΠ ζήτησε περισσότερους πόρους από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για να καταστούν ασφαλέστερα τα εξωτερικά σύνορα και οι παραμεθόριες περιοχές της Ένωσης, οι οποίοι θα πρέπει να συνδυαστούν με χρηματοδοτική βοήθεια προς τις τοπικές και περιφερειακές αρχές των υποψήφιων και δυνάμει υποψήφιων προς ένταξη στην ΕΕ χωρών για την αναβάθμιση των διοικητικών τους ικανοτήτων.

Πόροι για την αντιμετώπιση κρίσεων

Οι συνεισηγητές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόσφατα εγκριθείσα γνωμοδότηση για τον μελλοντικό μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, Carla Tavares (PT/S&D) και Siegfried Mureşan (RO/EPP), συμμετείχαν στην έκκληση των μελών της ΕτΠ προς τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν πριν από τις επόμενες διαπραγματεύσεις για το ΠΔΠ σε διαρθρωμένο και διαφανή διάλογο με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να υποβάλει την πρότασή της για το επόμενο ΠΔΠ τον Ιούλιο.

O Kata Tüttő, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών δήλωσε: «Η πολιτική συνοχής, ως ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, πρέπει να παραμείνει ισχυρή στον επικείμενο προϋπολογισμό της ΕΕ. Για τον σκοπό αυτό, χρειαζόμαστε ένα ισχυρό ΠΔΠ, με νέους ιδίους πόρους για την αντιμετώπιση όλων των προτεραιοτήτων της Ευρώπης.

Οι δήμοι και οι περιφέρειες πρέπει να παραμείνουν στο επίκεντρο της πολιτικής συνοχής και, στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίζω τις πρόσφατες παρατηρήσεις του Επιτρόπου Piotr Serafin σχετικά με την ιδέα της προώθησης σχεδίων περιφερειακής εταιρικής σχέσης. Ισχυρότερη χρηματοδότηση για τη συνοχή σημαίνει ισχυρότερη και πιο ενωμένη Ευρώπη, όπου κάθε κοινότητα ευδοκιμεί.»

Η Marie-Antoinette Maupertuis (FR/EA), πρόεδρος της περιφερειακής συνέλευσης της Κορσικής και εισηγήτρια της γνωμοδότησης της ΕτΠ με θέμα «Προϋπολογισμός της ΕΕ και τοποκεντρικές πολιτικές» (εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2024) είπε: «Το μελλοντικό ΠΔΠ της ΕΕ πρέπει να καταστεί πραγματικός μοχλός μετασχηματισμού στην υπηρεσία των εδαφών. Μόνο ξεκινώντας από το έδαφος, από συγκεκριμένες ανάγκες, συγκεκριμένες προκλήσεις και τοπική δυναμική, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις κύριες προτεραιότητές της. Ένας δίκαιος, δημοκρατικός και φιλόδοξος ευρωπαϊκός προϋπολογισμός είναι πρωτίστως ένας προϋπολογισμός που καταρτίζεται με τα εδάφη, για τα εδάφη.»

*πηγή https://cor.europa.eu/el/eidiseis/proypologismos-tis-ee-meta-2027-oi-dimoi-kai-oi-perifereies-proeidopoioyn-oti-mono-oi-apokentromenes