Η πολύνεκρη πλημμύρα που έπνιξε την Αττική το 1961

Στις 6 Νοεμβρίου 1961 και ενώ στη επικαιρότητα κυριαρχεί η ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή, μια πρωτοφανής νυχτερινή νεροποντή πλημμυρίζει την Αθήνα και τις γύρω περιοχές οδηγώντας τελικά στον θάνατο 43 ανθρώπους και προκαλώντας ανυπολόγιστης αξίας ζημιές σε πολλές εκατοντάδες σπίτια.

Όπως αναφέρει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 7ης Νοεμβρίου 1961:

«Δεκάδες νεκροί, αρκεταί εκατοντάδες τραυματίαι, πολλαί χιλιάδες άστεγοι και εκτεταμέναι ζημίαι, των οποίων η αξία δεν δύναται αμέσως να εκτιμηθή, υπήρξαν το αποτέλεσμα μιας νεροποντής εις το αστικόν σύμπλεγμα της Πρωτευούσης, συμπεριλαμβανομένου του Πειραιώς και των προαστίων.

»Η νεροποντή υπήρξε πράγματι μεγάλη και συνωδεύετο υπό σφοδροτάτου ανέμου ο οποίος εις μερικάς στιγμάς έφθανε την βιαιότητα του κυκλώνος κατά την νύκτα της Κυριακής προς την Δευτέραν.

(…)

»Τα θύματα και αι καταστροφαί που εσημειώθησαν την προπαρελθούσαν νύκτα εις τας Αθήνας θα ημπορούσαν να συμβούν και συχνά συμβαίνουν εις αγροτικάς και ΑΝΟΡΓΑΝΩΤΟΣ περιφερείας άλλων χωρών, ποτέ όμως εις τας μεγαλοπόλεις και μάλιστα εις τας ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ ΤΩΝ.

»Αυτό αποδεικνύει ότι αι Αθήναι είναι πόλις ανοργάνωτος, όπου τα πάντα σταματούν ή ανατρέπονται με την πρώτην σοβαράν κακοκαιρίαν».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 7.11.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Σύμφωνα με «ΤΑ ΝΕΑ» της 6ης Νοεμβρίου:

«Καταρρακτώδεις βροχαί συνοδευόμεναι υπό αναρριθμήτων κεραυνών και χαλάζης μετέβαλον τας Αθήνας εις απέραντον τέλμα. Πολλαί κεντρικαί οδοί της πρωτευούσης, ως η οδός Κοραή, Σίνα, Ομήρου, Βουκουρεστίου, Πατησίων, Αλεξάνδρας, Συγγρού κλπ. είχον μεταβληθή εις ορμητικούς χειμάρρους, ενώ αρκετά αυτοκίνητα είχον αποκλεισθή εις το μέσον αυτών μη δυνάμενα να προχωρήσουν λόγω του ύψους των υδάτων.

«ΤΑ ΝΕΑ», 6.11.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

«ΤΑ ΝΕΑ», 6.11.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

»Υπολογίζεται ότι άνω των 1.500 οικιών επλημμύρισαν και 700 αυτοκίνητα ακινητοποιήθησαν εις Αθήνας. Εις τον Πειραιά επικρατεί η ίδια τραγική κατάστασις. Όλα τα μέσα των Σωμάτων Ασφαλείας, ελικόπτερα της Αεροπορίας, βυτιοφόρα και βάρκες του Στρατού επιστρατεύθησαν προς παροχήν βοηθείας εις τους πλημμυροπαθείς».

«ΤΑ ΝΕΑ», 6.11.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

«Υπολογίζεται ότι τα 60%  των υπογείων των Αθηνών επλημμύρισαν, ενώ δεκάδες πλινθόκτιστοι οικίαι των συνοικισμών Δουργουτίου, Ασυρμάτου, Μεταξουργείου, Περιστερίου κλπ κατέρρευσαν ή κατέστησαν ακατοίκητοι»

Τεράστιες ζημιές καταγράφηκαν σε περιοχές όπως το Μπουρνάζι και τα Νέα Λιόσια αλλά και το Νέο Φάληρο, το Μοσχάτο και τα Καμίνια.

«ΤΑ ΝΕΑ», 7.11.1961, Ιστορικό Αρχείο

«Συνεπεία των πλημμυρών εις τας περιοχάς του Νέου Φαλήρου, του Μοσχάτου και των Καμινίων διεκόπησαν άπασαι αι συγκοινωνίαι μεταξύ των δύο πόλεων. Διεκόπη ωσαύτως και η συγκοινωνία δια του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου. Πραγματικήν λιμνοθάλασσαν εμφανίζει η περιοχή Νέου Φαλήρου – Μοσχάτου.

»Ο Κηφισσός έχει υπερχειλίσει (…) κατεστράφησαν δύο γέφυραι διά τους πεζούς (…) Τεραστία είναι η έκτασις των ζημιών αι οποίαι υπερβαίνουν και αυτάς τα ζημίας αι οποίαι υπερβαίνουν και αυτάς τας ζημιάς αι οποίαι είχον σημειωθή κατά τας μεγάλας πλημμύρας του 1955 και 1935».

Την επόμενη ημέρα της νεροποντής, η περιοχή Μπουρνάζι, στο Περιστέρι, και τα Νέα Λιόσια παρουσίαζαν μια εικόνα πρωτόγνωρη.

«ΤΑ ΝΕΑ», 6.11.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

«Τραγικήν όψιν παρουσίαζαν σήμερον την πρωίαν οι συνοικισμοί Μπουρνάζι και Κάτω Λιοσίων, όπου περί τους 20.000 κάτοικοι ημίγυμνοι είχον εξέλθει εις τας οδούς με την απόγνωσιν ζωγραφισμένην εις τα πρόσωπά των, συνεπεία των καταστροφών τας οποίας επροκάλεσεν η νυκτερινή θεομηνία».

«ΤΑ ΝΕΑ», 6.11.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

»Αι οικίαι του συνοικισμού Μπουρνάζι επλημμύρισαν συνεπεία καταρρεύσεως του παρά την εκκλησίαν Παναγίτσα φράγματος του χειμάρρου του Αγίου Φανουρίου. Μέχρι της στιγμής ανεσύρθησαν εκ των ερειπίων 13 νεκροί (…) Εις τον συνοικισμόν Άγιος Ιωάννης παρά τις Τρεις Γέφυρες όπου ευρίσκονται δύο βουστάσια, επνίγησαν 50 αγελάδες» επίσης ανάμεσα στα οικόσιτα ζώα  που βρέθηκαν νεκρά ήταν και «τρία γαϊδουράκια, επτά σκυλιά, δύο γάτες, μια κατσίκα και 30 κόττες, που επνίγηκαν».

Δεκάδες κάτοικοι ανέβηκαν στις στέγες των σπιτιών τους για να μην παρασυρθούν από τα ορμητικά νερά.

«ΤΑ ΝΕΑ», 6.11.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Όπως αναφέρει το «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 7ης Νοεμβρίου «Το νερό σάρωνε τα πάντα. Όσοι άνθρωποι είχαν σκαρφαλώσει στις στέγες κύτταζαν με δέος τα θολά κύματα που έρχονταν το ένα πίσω από το άλλο και γκρέμιζαν και κατέστρεφαν. Πολλά σπίτια πέφταν με πάταγο και έθαβαν κάτω από τα ερείπια και μέσα στις λάσπες  εκείνους που δεν πρόφτασαν να ξεφύγουν.

»Στο νερό επιπλέουν τώρα πτώματα ανθρώπων, πτώματα οικιακών ζώων, έπιπλα, κλινοστρωμνές, οικιακά σκεύη, κρεβάτια…Οι άνθρωποι αδυνατούν να προσφέρουν ο ένας στον άλλον βοήθεια…»

«ΤΑ ΝΕΑ», 6.11.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

«Διετέθη ελικόπτερον της αεροπορίας το οποίον παραλαμβάνει άτομα που απεκλείσθησαν εις οροφάς οικιών. Το εν λόγω ελικόπτερον δεν ηδυνήθη να παραλάβη τους προαναφερθέντας πέντε αξιωματικούς της αεροπορίας λόγω του ισχυρώς πνέοντος ανέμου»

Καθώς οι ώρες περνούσαν ο αριθμός των νεκρών αυξανόταν.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 7.11.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Εκατοντάδες άνθρωποι είχαν μέσα σε λίγες ώρες χάσει τα πάντα. Τους μοιράστηκαν ψωμί και ρούχα και για τις μετακινήσεις τους χρησιμοποιήθηκαν βάρκες.

«Ο Στρατός διένειμε περί τους 9.000 άρτους. Και αι υπηρεσία του υπουργείου Προνοίας διένειμαν δέματα με τρόφιμα και ρουχισμόν (…) Βάρκες στις λιμνοθάλασσες των συνοικιών. Στο Μοσχάτο, τα Καμίνια και το Περιστέρι, οι κάτοικοι έκαναν ευρύτατη χρήσι λέμβων»

Εξήντα δύο χρόνια αργότερα, δυστυχώς, ελάχιστα έχουν αλλάξει.