Συνέβη τελευταία φορά το σωτήριο έτος 2006, τότε που ακόμη γενικώς δέναμε τα σκυλιά με τα λουκάνικα. Τρεις ιταλικές ομάδες στους «8» του Champions League. Τότε η Μίλαν, η Ίντερ και η Γιουβέντους. Από χθες το βράδυ οι δύο του Σαν Σίρο και η καταπληκτική Νάπολι. Σαν ταξίδι με τη μηχανή του χρόνου.

Τότε προφανώς δεν ήταν είδηση. Μάλλον κάτι σε –μια ακόμη- επίδειξη δύναμης φάνταζε. Σπουδαίες ομάδες, με ισχυρή ποδοσφαιρική βάση, παράδοση, οικονομική άνεση και ένα πρωτάθλημα που ακόμη θεωρούνταν το δυσκολότερο της Ευρώπης.

Τώρα είναι -και μάλιστα μεγάλη- αν αναλογιστείς κυρίως όσες δεν έφτασαν ως εκεί: Παρί Σεν Ζερμέν, Λίβερπουλ, Μπάρτσα ακόμη και κλαμπ με παρουσίες σε τελικό όπως η Τότεναμ, η Ντόρτμουντ και η Ατλέτικο. Ακόμη και η ίδια η Γιουβέντους που ήταν η τελευταία των Μοϊκανών: Η μοναδική που διατηρούσε ανοιχτή τη σχέση του ιταλικού ποδοσφαίρου με την elite την τελευταία δεκαετία. Η μοναδική που φέτος αποκλείστηκε από τη φάση των ομίλων. Η ίδια που απόψε στο Φράιμπουργκ ψάχνει ένα εισιτήριο για τους «8» του Europa League.

Η παράδοση και τα μεγαλεία

Δεν έχει σχέση το ποδόσφαιρο του 2006 με αυτό του 2023 σε επίπεδο Champions League. Και δεδομένα δεν έχουν οι Ιταλοί την θέση που τότε κρατούσαν δίχως κανείς να τους αμφισβητεί. Προφανώς είναι πάντα στο Big 5 οι γείτονες, δίχως όμως να μπορούν να συγκριθούν με την Premier League, αλλά και με την elite των άλλων σε Ισπανία, Γαλλία και Γερμανία. Μόνο η μεγάλη τους παράδοση έμεινε να θυμίζει τα περασμένα μεγαλεία.

Τότε η εθνική τους ομάδα ήταν Παγκόσμια Πρωταθλήτρια. Ποδοσφαιριστές όπως ο Αλεσάντρο Ντελ Πιέρο, ο Φραντσέσκο Τότι, ο Τζίτζι Μπουφόν, ο Ανδρέα Πίρλο, o Φάμπιο Καναβάρο κλπ  ήταν ανάμεσα στους καλύτερους –και ακριβότερους- του κόσμου. Και το κυριότερο; Οι καλύτεροι Ιταλοί έμεναν πιστοί στη Serie A. Δεν είχαν λόγο να ψάξουν αλλού την επιβεβαίωση. Δεν έβγαζες κορυφαίο Ιταλό από το Καμπιονάτο ούτε με… απαγωγή (με ελάχιστες εξαιρέσεις να επιβεβαιώνουν τον κανόνα) και ας ήσουν η Ρεάλ, ο Ρομάν Αμπράμοβιτς, ο Σερ Άλεξ…

Τώρα –αν και πρωταθλητές Ευρώπης- δεν κατάφεραν έστω να εξασφαλίσουν μια θέση στο Κατάρ. Όπως δεν ήταν εκεί και το 2018 στη Ρωσία. Όπως δεν είναι πουθενά στη σύγχρονη ιστορία της διοργάνωσης. Για να γίνει αντιληπτό; Η Ιταλία έχει να βρεθεί σε νοκ άουτ Μουντιάλ πριν από την Ελλάδα (!) μιας και το 2014, αλλά και το 2010 αποκλείστηκε από τη φάση των ομίλων. Για την ακρίβεια έχει να αγωνιστεί σε νοκ άουτ Μουντιάλ από τον τελικό του 2006. Λες και στοιχειώθηκε από την κουτουλιά του Ζινεντίν Ζιντάν στον Μάρκο Ματεράτσι!

Σήμερα στο τρίγωνο Μίλαν-Ίντερ-Νάπολι με το ζόρι φτιάχνεις μια «ιταλική» εντεκάδα πρώτης γραμμής. Υπάρχουν φυσικά καλοί παίκτες, αυτό δα έλειπε από μια τέτοια «σχολή». Ο Νικολό Μπαρέλα (Ίντερ), ο Σάντρο Τονάλι (Μίλαν), ο Τζιοβάνι Ντι Λορέντσο (Νάπολι) είναι σημαντικοί και πρωταγωνιστές. Δεν υπάρχουν όμως σπουδαίοι. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο πιο επώνυμοι παίκτες της χώρας, ο Μάρκο Βεράτι και ο Τζίτζι Ντοναρούμα αγωνίζονται στο Παρίσι. Όπως το ίδιο συνέβη με τον Ζορζίνιο (Τσέλσι), τον Ιμόμπιλε (Ντόρτμουντ, Σεβίλλη), τον Νταρμιάν (Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ), τον Μπαλοτέλι (Σίτι, Λίβερπουλ κλπ) και όσους τέλος πάντων θεωρήθηκαν πρώτης γραμμής τα προηγούμενα χρόνια.

Οι προπονητές

Το ίδιο ακριβώς και με τους προπονητές. Το ιταλικό ποδόσφαιρο πατούσε πάντα σε Ιταλούς κόουτς και σε συλλογικό επίπεδο. Είναι σπάνιες οι φορές που οι μεγάλες ομάδες εμπιστεύτηκαν κάποιον από το εξωτερικό. Στα 15-17 χρόνια που πέρασαν όμως εξαιρώντας τον Κάρλος Αντσελότι (πρωταθλητής Ευρώπης το 2007 με τη Μίλαν) κανείς Ιταλός δεν θεωρήθηκε σπουδαίος όπως ο Φάμπιο Καπέλο ή ο Μαρσέλο Λίπι. Και όσοι προσπάθησαν –όπως ο Αντόνιο Κόντε ή ο Κλαούντιο Ρανιέρι- έψαξαν κυρίως την επιβεβαίωση έξω από τα σύνορα.  Το ότι οι τρεις που προκρίθηκαν στους «8» έχουν Ιταλούς προπονητές (Λουτσιάνο Σπαλέτι-Νάπολι, Σιμόνε Ιντσάγκι-Ίντερ, Στέφανο Πιόλι-Μίλαν) είναι επίσης μια λεπτομέρεια που έχει τη μεγάλη σημασία της…

Είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι Ιταλοί επέστρεψαν με τόσο δυναμικό τρόπο στο προσκήνιο μέσα από το Champions League; Ίσως. Άλλωστε δεν είναι μέσα στα φαβορί της διοργάνωσης και δεν αποκλείεται όλοι τους να δουν τους ημιτελικούς από την τηλεόραση, όταν στους οκτώ υπάρχουν ακόμη ομάδες σαν τη Σίτι, την Ρεάλ, τη Μπάγερν. Δεν γίνεται όμως να μην τους πιστώσει κάποιος την πρόοδο, και την διάθεση να ακολουθήσουν πια τη νέα φόρμουλα επιτυχίας. Ομάδες με μεγάλη ένταση στο παιχνίδι τους, που έχουν αφήσει στην άκρη τις πολλές και σύνθετες αμυντικές τακτικές προσπαθώντας να καταλάβουν τι έχουν οι άλλοι.
Το σίγουρο όμως είναι ότι τουλάχιστον στις παλιότερες γενιές έλειψαν. Και ακόμη λείπουν