Η Μεσσηνία

Στην «ουρά» αυτού του δρόμου, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Πύλο, ενώ νομίζετε ότι βρίσκεστε μακριά από τον προορισμό σας, μια κλειστή στροφή σάς αποκαλύπτει την εικόνα που σας αποζημιώνει: μια μικρή πολιτεία λουσμένη στο φως, με σπίτια λευκά και στέγες κατακόκκινες, ριζωμένη στους πρόποδες ενός χαμηλού λόφου που ακουμπά στην ήρεμη θάλασσα του Μεσσηνιακού Κόλπου. Καθώς κατηφορίζετε το στενό δρόμο που οδηγεί από την είσοδο της πόλης στην πλατεία, μαγεύεστε από τον ιστορικό Όρμο του Ναβαρίνου στα δεξιά, που μαζί με το επιβλητικό νησί της Σφακτηρίας σχηματίζει ένα τέλειο φυσικό λιμάνι.
Η καλύτερη περίοδος για να επισκεφθείτε την Πύλο είναι ο Μάιος, το φθινόπωρο ή οι αρχές του χειμώνα. Τότε ο καιρός είναι ιδανικός για να περιηγηθείτε την πόλη ή ακόμα και για να κολυμπήσετε στη θάλασσα.
Πλάι στη θάλασσα, στη μεγάλη κεντρική πλατεία, όπου τα παιδιά παίζουν ανέμελα και τα καφενεία γεμίζουν ντόπιους και ξένους, χτυπά η καρδιά της πόλης. Γύρω από την πλατεία υπάρχουν οι καμάρες με τα καταστήματα: μανάβικα, φούρνοι, μαγαζιά με ρούχα και υφάσματα, παντοπωλεία, κά.
Αν και η Πύλος θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί σε δημοφιλές τουριστικό προορισμό ολοχρονίς, η τουριστική κίνηση είναι σαφώς αυξημένη μόνο από τα μέσα Ιουλίου ως τα μέσα Αυγούστου. Ωστόσο τα δύο τελευταία χρόνια που έχει αναπτυχθεί ο οικοτουρισμός, η λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας, στο βόρειο τμήμα του Όρμου του Ναβαρίνου, αποτελεί πόλο έλξης για αρκετούς επισκέπτες.

Στα βόρεια του Κόλπου της Πύλου βρίσκονται η αμμώδης παραθαλάσσια πεδιάδα Γιάλοβα και η λιμνοθάλασσα Διβάρι, που είναι υδροβιότοπος και φιλοξενεί σπάνια αποδημητικά πουλιά. Βορειοδυτικά θα συναντήσετε έναν άλλο μικρό αλλά πανέμορφο κόλπο, τη Βοϊδοκοιλιά. Αν η Χρυσή Ακτή, μήκους δύο χιλιομέτρων, είναι υπέροχη, τότε η ακτή της Βοϊδοκοιλιάς είναι από τις πλέον ονειρεμένες παραλίες της Ελλάδας. Όμως η καλύτερη επιλογή για κολύμπι είναι η παραλία του Ρωμανού. Η πρόσβαση στην πλατιά και μεγάλη αυτή παραλία γίνεται μόνο από τις δύο άκρες της, γι’ αυτό και αποτελεί την πιο ήσυχη απ’ όλες τις ακτές της περιοχής. Αυτό το σχετικά απομονωμένο μέρος προτιμούν και οι θαλάσσιες χελώνες για να γεννήσουν κάθε καλοκαίρι. Ένα σημαντικό αξιοθέατο είναι το σπήλαιο του Νέστορα. Σύμφωνα με το μύθο, σε αυτήν τη σπηλιά έκρυψε ο Ερμής τις αγελάδες που είχε κλέψει από τον αδελφό του, τον Απόλλωνα. Ένα από τα κάστρα της Πύλου είναι το Παλαιόκαστρο το οποίο χτίστηκε από τους Φράγκους το 13ο αιώνα στο αρχαίο Κορυφάσιο. Από εδώ μπορείτε να απολαύσετε την εκπληκτική θέα προς τη λιμνοθάλασσα και τον Όρμο του Ναβαρίνου.
Στο νοτιοανατολικό τμήμα του λόφου, που βλέπει στον Όρμο του Ναβαρίνου, βρίσκεται η Χρυσή Ακτή. Εκεί έγινε η ναυμαχία που σηματοδότησε την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Σήμερα, από την πολυσύχναστη παραλία μπορείτε να ακολουθήσετε το μονοπάτι που έχει χαράξει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Το μονοπάτι, μήκους 950μ., διαγράφει κυκλική πορεία και σας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσετε την περιοχή.
Στη συνέχεια, μπορείτε να πάτε στον καταρράκτη του Καλάμαρη στον ποταμό Γιανούζαγα. Θα ακολουθήσετε το δρόμο που οδηγεί από τη Γιάλοβα στη Σχινόλακκα και έπειτα από 500 μέτρα, πριν αρχίσει η ανηφόρα, θα στρίψετε δεξιά σε ένα χωματόδρομο, τον οποίο θα ακολουθήσετε κατά μήκος της κοιλάδας για 3χλμ, μέχρι το σημείο που τελειώνει. Από εκεί θα διακρίνετε τον καταρράκτη στο βάθος. Διασχίζοντας το λεμονοδάσος που θα συναντήσετε στα αριστερά του δρόμου, θα φτάσετε στο μονοπάτι που οδηγεί στον καταρράκτη .Το μονοπάτι κατηφορίζει μέσα από την πυκνή βλάστηση και την άνοιξη μπορείτε να δείτε τουλάχιστον έξι διαφορετικά είδη ορχιδέας.
Έπειτα από πορεία 10 λεπτών θα φτάσετε στο ποτάμι, όπου θα έχετε την αίσθηση ότι βρίσκεστε σε τροπικό δάσος. Εάν περάσετε το ποτάμι και συνεχίσετε προς τις πηγές του, θα δείτε τον καταρράκτη. Τα νερά του είναι τόσο ορμητικά και η βλάστηση τόσο πυκνή, που θα νομίσετε ότι είστε στη Βραζιλία! Αν και το νερό φαίνεται καθαρό, είναι καλύτερα να αποφύγετε να κολυμπήσετε.

Το Νιόκαστρο ή Νέο Ναβαρίνο
Είναι από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Πύλου και αντανακλά τη νέα οχυρωματική αρχιτεκτονική. Βρίσκεται στη νότια πλευρά του όρμου και χτίστηκε το 1573, από τους Τούρκους για να ελέγχεται η πρόσβαση στον Όρμο του Ναβαρίνου. Το κάστρο είναι πολύ μεγάλο και διαθέτει έξι προμαχώνες, οχυρωμένη ακρόπολη, ενώ κεντρική θέση στο μεγάλο περίβολο κατέχει ο Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, που αρχικά, όταν ιδρύθηκε το φρούριο, ήταν τζαμί. Η θέα από εδώ είναι πραγματικά απαράμιλλη. Το φρούριο διατηρείται ακόμη σε πολύ καλή κατάσταση και κάθε Αύγουστο διοργανώνονται εκδηλώσεις, μία από τις οποίες συμπίπτει πάντα με την πανσέληνο. Εφόσον εξερευνήσετε το Νιόκαστρο μπορείτε να κατηφορίσετε προς το Αντωνοπούλειο Αρχαιολογικό Μουσείο Πύλου, που είναι πολύ κοντά στην κεντρική πλατεία. Στις αίθουσές του εκτίθενται αρχαιολογικά ευρήματα από την περιοχή της Πυλίας, που χρονολογούνται από το 2000 π.Χ. μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Η Σφακτηρία
Για να πάτε στο νησάκι της Σφακτηρίας θα χρειαστεί να νοικιάσετε βάρκα από το λιμάνι της Πύλου. Εκεί υπάρχουν αρκετά μνημεία αφιερωμένα στους νεκρούς της ναυμαχίας του Ναβαρίνου. Ξεχωρίζει η εκκλησία που έχτισαν Ρώσοι στρατιώτες χρησιμοποιώντας μόνο ξύλο και ούτε ένα καρφί.
Το ανάκτορο του Νέστορα βρίσκεται στον Επάνω Εγκλιανό, μόλις 13 χλμ. βόρεια της Πύλου. Ο Νέστορας ήταν ο βασιλιάς της αρχαίας Πύλου και η πόλη του η δεύτερη πιο σημαντική μετά τις Μυκήνες. Το ανάκτορο ανακαλύφθηκε το 1939 και οι ανασκαφές έφεραν στο φως θησαυρούς παρόμοιους με αυτούς που βρέθηκαν στις Μυκήνες. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι 1.250 πήλινες πινακίδες Γραμμικής ΒΔ. Οι πινακίδες ήταν τμήμα των αρχείων της πόλης και συγκεκριμένα αποτελούσαν καταλόγους απογραφής διαφόρων αγαθών. Πολλά από τα ευρήματα του μεγάρου, όπως και αρκετών άλλων αρχαιολογικών θέσεων στην περιοχή, εκτίθενται στο Μουσείο της Χώρας, 4χλμ βόρεια του ανακτόρου.

ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ
Εάν θέλετε να ξεφύγετε από τη θάλασσα και τις παραλίες, έχετε τη δυνατότητα να περιηγηθείτε τα βουνά βόρεια της Χώρας, σε μια κοιλάδα με ένα πυκνό δάσος από βαλανιδιές. Από τη Χώρα θα πάτε στη Μεταξάδα, από όπου ξεκινά ένας κακοτράχαλος χωματόδρομος. Η κοιλάδα έχει μήκος τουλάχιστον 15χλμ. και από τη Μεταξάδα στενεύει όλο και περισσότερο ανηφορίζοντας ως το τέλος της. Από εκεί και πέρα η διαδρομή γίνεται πιο ενδιαφέρουσα. Θα συναντήσετε ένα οροπέδιο και θα το διασχίσετε, ― για αρκετά χιλιόμετρα ο δρόμος μοιάζει με μονοπάτι μέσα στο δάσος. Στη συνέχεια, το δάσος οδηγεί σε μια κοιλάδα με πολλά χωράφια βρόμης, ένδειξη ότι κάπου κοντά υπάρχει κατοικημένη περιοχή. Πράγματι, έπειτα από λίγο θα φτάσετε στο χωριό Μάλη, όπου θα διαπιστώσετε ότι όλα τα σπίτια είναι πέτρινα. Πολλά από αυτά είναι εγκαταλειμμένα, αλλά λιγοστές οικογένειες συνεχίζουν να ζουν εκεί όλο το χρόνο, ενώ κόσμος από τα Φιλιατρά ανεβαίνει το καλοκαίρι. Είναι από τα πιο όμορφα χωριά της Μεσσηνίας.
Επιστρέφοντας στο λιμάνι της Πύλου, το καλύτερο σημείο για να απολαύσετε από ψηλά το μαγευτικό τοπίο είναι η κορυφή του Αγίου Νικολάου. Εκεί θα φτάσετε έπειτα από πεζοπορία 15 λεπτών από την εκκλησία, όπου θα πάτε με αυτοκίνητο. Η θέα είναι πραγματικά εντυπωσιακή, ιδιαίτερα όταν δύει ο ήλιος.

Η ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΤΗΣ ΓΙΑΛΟΒΑΣ
Είναι η σημαντικότερη περιοχή διαχείμασης σε ολόκληρη την Ελλάδα για τους αργυροτσικνιάδες, το σπανιότερο είδος ευρωπαϊκού ερωδιού. Για την προστασία της περιοχής, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία συνέταξε μια πρόταση για το πρόγραμμα LIFE με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή το 1997. Μερικές ενέργειες που έχουν γίνει είναι: η δημιουργία κέντρου επισκεπτών, κρυφών παρατηρητηρίων πουλιών και ενός βοτανικού μονοπατιού· η προστασία των ακτών γύρω από τον υγρότοπο όπου φωλιάζουν οι θαλάσσιες χελώνες· και η εφαρμογή προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα σχολεία της Μεσσηνίας. Ένα τόσο μεγάλης κλίμακας σχέδιο θεωρείται πραγματικά πρωτοποριακό για την Ελλάδα. Οι τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή εντυπωσιάζονται από τη βιοποικιλότητά της. Εκτός από τα 262 είδη πουλιών που έχουν καταμετρηθεί ως τώρα, υπάρχουν επίσης ο αφρικανικός χαμαιλέοντας και η θαλάσσια χελώνα. Πάνω από 35 ψαραετοί περνούν στη διάρκεια της φθινοπωρινής αποδημίας και κάθε χειμώνα τουλάχιστον ένας από αυτούς μένει εδώ.
Ο σπάνιος βασιλαετός και ο σταυραετός είναι ακόμα δύο χειμερινοί επισκέπτες του υγρότοπου. Η ανοιξιάτικη αποδημία προσφέρει εκπληκτικό θέαμα, καθώς περνούν χιλιάδες παρυδάτια πτηνά κι ερωδιοί. Ανάμεσά τους και η σπάνια χαλκόκοτα· περίπου 2.000 τέτοια πουλιά (10-15% ολόκληρου του ευρωπαϊκού πληθυσμού) περνούν από τη λιμνοθάλασσα.

Περιοδικό «Αγροτουρισμός»