36

Παρθένες περιοχές του τροπικού δάσος στον Αμαζόνιο έχουν υποστεί σημαντικές μεταβολές στη σύνθεσή τους, πιθανότατα λόγω του ατμοσφαιρικού διοξειδίου του άνθρακα, που λειτουργεί ως λίπασμα για ορισμένα δέντρα. Η διαπίστωση προκαλεί ανησυχία, καθώς ο Αμαζόνιος απορροφά πάνω από το 8% της παγκόσμιας εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα από τη βιομηχανία.

«Είναι τρομακτικό να συνειδητοποιεί κανείς ότι φαινομενικά ανέγγιχτα δάση μπορούν να αλλάξουν τόσο γρήγορα και δραματικά» σχολιάζει στο Reuters ο Ουίλιαμ Λόρενς του Τροπικού Ερευνητικού Ινστιτούτου Smithsonian στον Παναμά, πρώτος συγγραφέας της σχετικής δημοσίευσης στο Νature την Πέμπτη.

Η έρευνα έδειξε ότι ορισμένα από τα ψηλότερα και ταχύτερα αναπτυσσόμενα είδη δέντρων αναπτύσσονται ακόμα ταχύτερα και επικρατούν στο δάσος, προκαλώντας την παρακμή δέντρων που αναπτύσσονται αργά.

Το διοξείδιο του άνθρακα χρησιμοποιείται ως λίπασμα από τη βλάστηση, καθώς αποτελεί πρώτη ύλη για τη λειτουργία της φωτοσύνθεσης. Τα ψηλά δέντρα, που έχουν καλύτερη πρόσβαση στο ηλιακό φως, εκμεταλλεύονται περισσότερο το διοξείδιο, το οποίο αυξάνεται στην ατμόσφαιρα λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων.

Το φαινόμενο αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση της βιοποικιλότητας. Επιπλέον, τα αργά αναπτυσσόμενα δέντρα γενικά παράγουν πιο συμπαγείς κορμούς και για το λόγο αυτό μπορούν να απορροφούν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα (απορροφητήρες άνθρακα) και να περιορίζουν έτσι το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η ικανότητα αυτή φαίνεται ότι θα μειωθεί στο μέλλον.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν το φαινόμενο σχεδόν τυχαία, αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Για διάστημα 20 ετών μετρούσαν την ανάπτυξη των δένρων σε 69 απομακρυσμένες εκτάσεις του ενός εκταρίου, οι οποίες χρησιμοποιούνταν ως ομάδα ελέγχου για τη μελέτη αλλαγών σε τμήματα του δάσους κοντά σε ανθρώπινες κοινότητες.

Από 115 είδη δέντρων, τα 27 παρουσίαζαν δραματικές αλλαγές στην πληθυσμιακή πυκνότητα και την «επιφάνεια βάσης», την επιφάνεια που καταλαμβάνουν οι κορμοί, η οποία χρησιμοποιείται ως δείκτης βιομάζας.

Οι ερευνητές εξέτασαν διάφορες πιθανές εξηγήσεις, όπως η ανάκαμψη του δάσους από ανθρώπινες παρεμβάσεις, η ευαισθησία ορισμένων ειδών στο Ελ Νίνο και η μεταβόλή των προτύπων βροχόπτωσης. Όμως ο ρόλος του διοξειδίου του άνθρακα ήταν η πιο πειστική εξήγηση.

Τα επίπεδα του διοξειδίου στην ατμόσφαιρα έχουν αυξηθεί κατά 30% τους τελευταίους δύο αιώνες και το μεγαλύτερο μέρος της μεταβολής αυτής καταγράφεται μετά το 1960.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ