Νέα επιθεώρηση αντιβαίνει στο κατεστημένο των επιστημονικών εκδόσεων

36

Η διαδικτυακή έκδοση PLoS Biology, που κάνει το ντεμπούτο της στο Διαδίκτυο τη Δευτέρα, αντιστρέφει την πολιτική που ακολουθούν τα περισσότερα επιστημονικά περιοδικά: Αντί να χρεώνει τους αναγνώστες, χρεώνει τους ίδιους τους ερευνητές των οποίων το έργο δημοσιεύει.

Όπως αναφέρει ο δικτυακός τόπος του Nature, οι επιστήμονες και οι φοιτητές έχουν δωρεάν πρόσβαση στη νέα υπηρεσία του PLoS (Δημόσια Βιβλιοθήκη Επιστήμης), ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού με έδρα το Σαν Φρανσίσκο. Όμως οι ερευνητές που επιθυμούν να δημοσιεύσουν τις μελέτες τους στο περιοδικό θα πρέπει να πληρώσουν 1.500 δολάρια.

Οι υποστηρικτές των εκδόσεων «ανοιχτής πρόσβασης» θεωρούν άδικο να πρέπει να πληρώνουν οι επιστήμονες για να διαβάσουν τη δουλειά των συναδέλφων τους. Θεωρούν επίσης παράλογο να μην έχει το κοινό ελεύθερη πρόσβαση σε έρευνες που χρηματοδοτήθηκαν από δημόσιους πόρους.

Την ανοιχτή πολιτική υποστηρίζει ήδη η βρετανική εταιρεία BioMed Central, που δημοσιεύει 100 δωρεάν επιστημονικές επιθεωρήσεις στο Διαδίκτυο, αλλά και η πλειονότητα των φυσικών, οι οποίοι προδημοσιεύουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους σε δικτυακούς τόπους.

Το PLoS Biology στοχεύει τώρα να ανταγωνιστεί τα σημαντικότερα περιοδικά στο χώρο της Βιολογίας, όπως το Science, το Nature και το Cell, τα οποία χρεώνουν έως και δεκάδες χιλιάδες δολάρια για τις ετήσιες συνδρομές τους.

Τουλάχιστον δύο γνωστά ερευνητικά ιδρύματα, το βρετανικό Wellcome Trust και το αμερικανικό Ιατρικό ΚΙνστιτούτο Howard Hughes, έχουν ανακοινώσει ότι θα καλύπτουν το κόστος δημοσίευσης στο νέο περιοδικό.

Οι επικριτές των εκδόσεων ανοιχτής πρόσβασης αμφιβάλλουν πάντως για το κατά πόσο θα μπορεί το PLoS Biology να ανταπεξέλθει στο κόστος ελέγχου των δημοσιεύσεων από ειδικούς, της παραγωγής και της διανομής. Υποστηρίζουν επίσης ότι η νέα πολιτική δημοσίευσης θα είναι απαγορευτική για τους επιστήμονες αναπτυσσόμενων χωρών που δεν μπορούν να πληρώσουν προκαταβολικά.

Για τους εκδότες του PLoS, πάντως, η ελεύθερη διακίνηση της επιστημονικής γνώσης δικαιολογεί το ρίσκο. «Η επιστήμη ευδοκιμεί στην ελεύθερη ροή της πληροφορίας» σχολιάζει στο Reuters ο Πάτρικ Μπράουν του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, συνιδρυτής του ηλεκτρονικού περιοδικού.

«Απομακρύνοντας τους περιορισμούς στο μοίρασμα της γνώσης, εξασφαλίζοντας ότι οποιοσδήποτε και οπουδήποτε έχει πρόσβαση στα τελευταία ευρήματα των ερευνών, το PLoS Biology θα επιταχύνει τους ρυθμούς της επιστημονικής ανακάλυψης» συνεχίζει.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ