Αμφιλεγόμενη η 20ετής επέκταση της περιόδου πληρωμής πνευματικών δικαιωμάτων

39

Το 1998 το Κογκρέσο είχε μετατραπεί σε πεδίο μάχης. Μήλον της έριδος ήταν το δικαίωμα του κοινού να απολαμβάνει ελεύθερα και απεριόριστα καλλιτεχνικά έργα, για τα οποία είχε λήξει η περίοδος ισχύος της υποχρέωσης να καταβάλλονται δικαίωματα για τη χρήση τους, δηλαδή όταν θα έπαυε η ισχύς του copyright.

Τα ερωτήματα που τέθηκαν τότε ήταν πότε τελειώνει η περίοδος αυτή και αν το αμερικανικό Σύνταγμα δίνει το δικαίωμα στο Κογκρέσο να συνεχίσει να επεκτείνει τη διάρκειά της, όπως κάνει από το 1790 μέχρι τις μέρες μας.

Στην αντίπερα όχθη, υπήρχαν εκείνοι που υποστήριζαν ότι θα πρέπει να σταματήσει το Κογκρέσο να επεκτείνει κατ επανάληψη την ισχύ των copyright. Ανάμεσά τους υπήρχαν και ιντερνετικές επιχειρήσεις που επιζητούσαν τη δημοσίευση παλαιών βιβλίων και τραγουδιών στο Διαδίκτυο, χωρίς την πληρωμή δικαιωμάτων. Τα έργα των καλλιτεχνών, υποστήριζαν, θα πρέπει να περνούν κάποτε στο κοινό, η προσφορά των καλλιτεχνών να ανήκει πλέον στην ανθρωπότητα, έτσι ώστε να αποτελέσουν τη βάση για τη δημιουργία νέων έργων από νέους καλλιτέχνες. Ο Λόρενς Λέσσιγκ, καθηγητής δικαίου στο πανεπιστήμιο Στάνφορντ ήταν ένας από εκείνους που πάλεψαν για την απόρριψη της απόφασης του Κογκρέσου και επικεφαλής της ομάδας Creative Commons που μάχεται για τον ίδιο σκοπό.

Οι ιδιοκτήτες των πνευματικών δικαιωμάτων τελικά κέρδισαν τη δικαστική μάχη που μεταφέρθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο, αφού η πλειονότητα των δικαστών ψήφισε υπέρ τους (7 υπέρ προς 2 κατά), όπως γράφει η εφημερίδα The New York Times. Το Κογκρέσο καλώς επέκτεινε για μια ακόμα φορά την ισχύ των copyright. Έτσι, για τα φυσικά πρόσωπα η ισχύς του δικαιώματος επεκτείνεται από τα 50 χρόνια στα 70 χρόνια από το θάνατο του καλλιτέχνη. Για έργα ανώνυμα, με ψευδώνυμο ή κατόπιν εντολής διαρκούν για 95 χρόνια από τη δημοσίευσή τους ή για 120 χρόνια από τη δημιουργία τους (όποιο λήξει πρώτο). Με τον τρόπο αυτό, αναφέρεται στην απόφαση, εναρμονίζεται η αμερικανική νομοθεσία με την ευρωπαϊκή, όπως αυτή ορίζεται σε σχετική οδηγία της ΕΕ το 1993.

Επιπλέον, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι η επέκταση του χρόνου ισχύος του copyright δεν περιορίζει το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου, όπως υποστήριξαν οι επικριτές της. Κι αυτό, διότι, καταλήγουν οι δικαστές, το copyright δεν προστατεύει ιδέες που περιέχονται στα πνευματικά έργα, αλλά τη συγκεκριμένη μορφή έκφρασής τους.

Εάν η απόφαση του Κογκρέσου ακυρωνόταν τότε χιλιάδες έργα θα αποτελούσαν πλέον κτήμα της ανθρωπότητας. Η AOL Time Warner, για παράδειγμα, θα έχανε σύντομα τα δικαιώματα ταινιών όπως «Κασαμπλάνκα», «Ο Μάγος του Οζ» και «Όσα παίρνει ο Ανεμος». Επίσης, η Disney θα έχανε τα δικαιώματα για την έκδοση του Μίκυ Μάους όπως αυτός εμφανιζόταν στα πρώτα της φιλμ («Steamboat Willie», 1928).

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ