«Βοήθεια στο Σπίτι» για την τρίτη ηλικία

Η φροντίδα των ηλικιωμένων αποτελεί πλέον ένα από πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες. Ιδίως στη χώρα μας, οι περιπτώσεις υπερηλίκων που δεν μπορούν να μεριμνήσουν για την προσωπική τους υγεία αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς.

Δεν είναι, μάλιστα, λίγα τα περιστατικά των ανθρώπων που δεν είναι καν σε θέση να μετακινηθούν ή δεν έχουν κάποιο συγγενικό ή φιλικό πρόσωπο που να μπορεί να βοηθήσει. Έτσι, αδυνατούν να λάβουν την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ή να επισκεφθούν έναν ιατρό.

Το κενό αυτό έχει αναλάβει να καλύψει ένα πρόγραμμα κοινωνικής φροντίδας που λειτουργεί από το 1988 σε ολόκληρη σχεδόν την Ελλάδα και φέρει την ονομασία ‘Βοήθεια στο Σπίτι’. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που ήδη εφαρμόζεται σε πολλές χώρες του κόσμου, ενώ, στη χώρα μας υλοποιείται χάρη στη συνεισφορά του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και, φυσικά, του υπουργείου Υγείας.

Τι είναι το πρόγραμμα ‘Βοήθεια στο Σπίτι’

Η ‘Βοήθεια στο Σπίτι’ αποτελεί ένα σύστημα υποστήριξης ηλικιωμένων που στοχεύει στην παραμονή των τελευταίων ή ακόμη και των ατόμων με ειδικές ανάγκες στο δικό τους περιβάλλον, καθώς και στην ευρύτερη παροχή κοινωνικών και ιατρικών υπηρεσιών κατ’ οίκον.

Στο σύνολό του χρηματοδοτείται από το υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας και το Β’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Η εφαρμογή του, με την υφιστάμενη μορφή του, λήγει τυπικά στο τέλος του 2002, μετά το πέρας του οποίου το πρόγραμμα θα διευρυνθεί τόσο σε γεωγραφικό επίπεδο, με τη συμμετοχή ακόμη περισσότερων φορέων, όσο και σε οικονομικό, καθώς θα ενισχυθεί από τα κονδύλια του Γ’ ΚΠΣ.

Την πρακτική υλοποίηση του προγράμματος έχουν αναλάβει ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και περίπου 97 δήμοι από ολόκληρη την Ελλάδα, οι οποίοι αναλαμβάνουν να φροντίζουν όχι μόνο για την υγειονομική κάλυψη των ατόμων που ζητούν βοήθεια αλλά και για την κοινωνική και ψυχική τους αποκατάσταση στο βαθμό που αυτό καθίσταται δυνατό.

Η συνεισφορά του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού

Ένα σημαντικό μέρος του προγράμματος, ίσως το καλύτερα οργανωμένο σε πρακτικό επίπεδο, υλοποιείται, εντελώς δωρεάν, από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό. Ο παγκόσμιος υγειονομικός φορέας καλύπτει αυτήν τη στιγμή περίπου 1.000 περιστατικά ηλικιωμένων, αποκλειστικά στις περιοχές των Εξαρχείων, της Κυψέλης, των Πατησίων, του Κολωνού και του Βοτανικού.

Όπως επισημαίνουν οι αρμόδιοι φορείς του οργανισμού, στόχος είναι η αποσυμφόρηση των νοσοκομείων και η παροχή ουσιαστικής φροντίδας. Για το λόγο αυτό έχει στρατολογηθεί ειδικό προσωπικό, το οποίο περιλαμβάνει:

– τρεις κοινωνικούς λειτουργούς

– έναν παθολόγο, ο οποίος επισκέπτεται, αναλόγως της σοβαρότητας του περιστατικού, καθέναν από τους εξυπηρετούμενους που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα

– μία νοσηλεύτρια

– δύο οικογενειακούς βοηθούς, αρμοδιότητα των οποίων είναι η καθαριότητα του σπιτιού, τα ψώνια, το μαγείρεμα ή και η προσωπική υγιεινή του ίδιου του ηλικιωμένου

– ένα φυσιοθεραπευτή

– έναν ψυχολόγο, ο οποίος αναλαμβάνει την ψυχολογική υποστήριξη των εξυπηρετούμενων ή και την παραπομπή τους σε κέντρα ψυχικής υγιεινής, αν αυτό κρίνεται απαραίτητο

– έναν οδηγό αυτοκινήτου, ο οποίος καλύπτει, κατά τις εργάσιμες ώρες, τυχόν έκτακτες ανάγκες μεταφοράς, αναλόγως της περίστασης

– 22 εθελοντές, οι οποίοι εκπαιδεύονται στο σώμα εθελοντών του ΕΕΣ και έχουν ως αποστολή να παρέχουν υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας, όπως, π.χ., τη συνοδεία του ασθενή κατά τη διακομιδή του στο νοσοκομείο, την ενημέρωση των αρμοδίων για το ιατρικό του ιστορικό αλλά και των συγγενών για την πορεία της υγείας του, την πληρωμή των λογαριασμών της ΔΕΗ, του ΟΤΕ ή της ΕΥΔΑΠ κ.λπ. Μάλιστα, η συμβολή των τελευταίων κρίνεται από τα μέλη του παγκόσμιου υγειονομικού φορέα ως άκρως σημαντική, ενώ ο συνολικός αριθμός τους αυξάνεται διαρκώς.

Όσον αφορά ειδικότερα στην υγειονομική περίθαλψη, ο ΕΕΣ τονίζει ότι τη βοήθεια του οργανισμού δικαιούνται, εντελώς δωρεάν, οι ασφαλισμένοι του ΟΓΑ, του ΙΚΑ, του ΤΕΒΕ ή όσοι έχουν βιβλιάριο κοινωνικής προστασίας (απορίας). Η τελευταία κατηγορία, μάλιστα, χρήζει ιδιαίτερης προσοχής από τα μέλη του ΕΕΣ, καθώς δεν είναι λίγα τα περιστατικά ηλικιωμένων που δεν μπορούν να μετακινηθούν. Στην περίπτωση αυτή ο οδηγός του υγειονομικού φορέα αναλαμβάνει να μεταφέρει τον ενδιαφερόμενο στο νοσοκομείο ή σε κάποιο ιατρείο, αν αυτό κριθεί σκόπιμο, ή και να μεταφέρει τα φάρμακα που απαιτούνται στο σπίτι του ασθενή

Εκτός από τις παραπάνω υπηρεσίες, το πρόγραμμα ‘Βοήθεια στο Σπίτι’ διοργανώνει συχνά εκδρομές, περιπάτους και άλλες εορταστικές εκδηλώσεις για τους ηλικιωμένους, ενώ σε πολλές περιπτώσεις προβλέπει και δανεισμό ειδών αποκατάστασης, όπως πατερίτσες, αναπηρικά αμαξίδια αλλά και ιματισμό (ρούχα, σεντόνια) σε ανθρώπους που δεν έχουν τη δυνατότητα μετακίνησης.

Οι υπεύθυνοι του ΕΕΣ, ωστόσο, δεν παραλείπουν να τονίσουν ότι ο χαρακτήρας του προγράμματος είναι προληπτικός και ότι δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως πλήρες πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης, αλλά ως σύστημα κοινωνικής υποστήριξης με παράλληλη ιατρική αρωγή.

Η συνεισφορά των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης

Παρά το γεγονός ότι η εφαρμογή του προγράμματος από την τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι το ίδιο οργανωμένη, όπως στην περίπτωση του Ερυθρού Σταυρού, οι περίπου 97 κατά τόπους δήμοι ανά την Ελλάδα που το υλοποιούν έχουν βοηθήσει σημαντικά στη διευκόλυνση της καθημερινής ζωής των ηλικιωμένων. Εξαίρεση αποτελούν οι δήμοι Θεσσαλονίκης, Μεσολογγίου, Παλαιού Φαλήρου, Πειραιώς, Περάματος και Πύργου Ηλείας, οι οποίοι δεν συμμετέχουν εξαρχής, λόγω δυσχερειών έναρξης.

Στην περίπτωση των ΟΤΑ η ιατρική βοήθεια προς τους εξυπηρετούμενους γίνεται μέσα από τα ΚΑΠΗ, δηλαδή τα Κέντρα Αποκατάστασης Ηλικιωμένων, στα οποία συνήθως υπάρχει ένας ιατρός. Η ψυχολογική υποστήριξη ή η κάλυψη των βασικών αναγκών γίνεται από την κοινωνική λειτουργό και τη νοσηλεύτρια, που συνήθως αποτελούν μέρος του προσωπικού του εκάστοτε δήμου ειδικά για το πρόγραμμα.

Πώς μπορεί ένας ηλικιωμένος να ενταχθεί στο πρόγραμμα

Αν ο ενδιαφερόμενος διαμένει στα Εξάρχεια, στην Κυψέλη, στα Πατήσια, στον Κολωνό και το Βοτανικό, τότε μπορεί να απευθυνθεί στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό. Τα τηλέφωνα επικοινωνίας του οργανισμού για το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι 010 5249901, 010 5249332 και 010 5249027, ενώ τα γραφεία του βρίσκονται στη διεύθυνση 3ης Σεπτεμβρίου 21, ΤΚ 104 32.

Αν ο ενδιαφερόμενος διαμένει σε άλλη περιοχή, τότε υπάγεται στην αρμοδιότητα του δήμου του και πρέπει να επικοινωνήσει με τους υπεύθυνους του προγράμματος στο αντίστοιχο διαμέρισμα. Εξαίρεση αποτελούν οι δήμοι Θεσσαλονίκης, Μεσολογγίου, Παλαιού Φαλήρου, Πειραιώς, Περάματος και Πύργου Ηλείας, που, όπως προαναφέρθηκε δεν συμμετέχουν στην υλοποίηση του προγράμματος.

health.in.gr