podemos

Η πρώτη ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στον Ραχόι είχε το αναμενόμενο αποτέλεσμα: τον ψήφισαν 170, τον απέρριψαν 180. Αυτό ήταν το καλύτερο αποτέλεσμα που μπορούσε να πετύχει και η οριστική αποτυχία στη β' ψηφοφορία της Παρασκευής είναι σχεδόν βέβαιη. Η χώρα οδεύει σε τρίτες εκλογές. Ποιος θα πάρει τον «μουτζούρη»;

Λίγες ώρες μένουν για να ξεκινήσει στην Ισπανία η διαδικασία των προγραμματικών δηλώσεων του Μαριάνο Ραχόι για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Οι περισσότεροι προεξοφλούν την αποτυχία -ακόμα και για σχετική πλειοψηφία- και παίρνουν θέση για την επόμενη μέρα: νέες ζυμώσεις για κάποιο άλλο σχήμα ή εκλογές μαζί με το χριστουγεννιάτικο δέντρο;

Μία ακόμα συνάντηση με τον ηγέτη των Σοσιαλιστών θα έχει ο εντολοδόχος και υπηρεσιακός πρωθυπουργός της Ισπανίας, Μαριάνο Ραχόι, προτού ξεκινήσει η διαδικασία των προγραμματικών δηλώσεων για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Ένα ατελείωτο σίριαλ με αβέβαιη κατάληξη.

Ο δεύτερος κύκλος επαφών του Μαριάνο Ραχόι με τους πολιτικούς αρχηγούς ολοκληρώθηκε και ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός θα συναντηθεί με τον βασιλιά, προκειμένου να του ανακοινώσει τα επόμενα βήματά του. Όλα είναι ανοικτά: από το να επιχειρήσει να σχηματίσει κυβέρνηση μέχρι να καταθέσει τελικά την εντολή και η χώρα να πάει σε νέες εκλογές.

Οι διαβουλεύσεις στην Ισπανία συνεχίζονται με στόχο τον σχηματισμό κυβέρνησης, της πρώτης από τον Δεκέμβριο του 2015. Ο Ραχόι του Λαϊκού Κόμματος, ο μόνος που κατάφερε να αυξήσει ποσοστά και έδρες στις εκλογές του Ιουνίου, ψάχνει ακόμα τρόπο να συγκεντρώσει την απαραίτητη πλειοψηφία.

«Τo Brexit δεν είναι μια ψήφος κατά της Ευρώπης αλλά κατά της μετανάστευσης και των αγορών που δημιουργούν ανισότητες [...] μια ψήφος κατά της παγκοσμιοποίησης» εκτιμά ο διάσημος γάλλος οικονομολόγος Τομά Πικετί. Σημειώνει, δε, ότι «γίνεται ολοένα και περισσότερο αντιληπτό ότι ο καπιταλισμός πρέπει να ρυθμιστεί», ενώ τονίζει ότι οι ανισότητες τροφοδοτούν τον λαϊκισμό της Δεξιάς και οδηγούν στη γένεση κινημάτων όπως οι Podemos και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Φελίπε Γκονθάλεθ υπήρξε πρωθυπουργός της Ισπανίας μεταξύ 1982-1996. Έκτοτε παρεμβαίνει στις πολιτικές εξελίξεις, όποτε κρίνει ότι έχει να πει κάτι. Το έκανε μετά την κάλπη του 2015, προκαλώντας αίσθηση. Το έκανε και τώρα που η κάλπη του Ιουνίου είναι νωπή. Είναι βέβαιο ότι και πάλι θα προκαλέσει συζητήσεις.

Η δυναμική στη νέα ισπανική Βουλή μπορεί να είναι η ίδια με την (αδιέξοδη) του Δεκεμβρίου, όμως το πολιτικό κλίμα στη Μαδρίτη είναι πλέον διαφορετικό και ο Ραχόι -σε ευθεία αντίθεση με τότε- προτίθεται να επιδιώξει την πρωθυπουργία με κάθε τρόπο. Ο αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος επανάλαβε την πρότασή του για Μεγάλο Συνασπισμό -το PSOE εμφανίζεται ξανά αρνητικό- ή, αν όχι, ακόμη και για κυβέρνηση μειοψηφίας ή ανοχής με συμφωνίες «επί σημείων».

Η συνεργασία Podemos και Ενωμένης Αριστεράς (IU) είχε σαν στόχο να κλέψει τη δεύτερη θέση από τους ισπανούς Σοσιαλιστές. Το έδειχναν οι δημοσκοπήσεις, αλλά και τα exit poll. Η κάλπη όμως είχε άλλη γνώμη: τρίτη θέση στις εκλογές και στασιμότητα. Τι πήγε στραβά;

Την εντολή διακυβέρνησης ζητά ο Μαριάνο Ραχόι μετά την πρωτιά του δεξιού Λαϊκού Κόμματος (PP) στις νέες ισπανικές εκλογές, από τις οποίες -ξανά- κανένα κόμμα δεν βγαίνει αυτοδύναμο. Ικανοποιημένοι εμφανίζονται οι Σοσιαλιστές του PSOE που κατάφεραν να κρατήσουν τη δεύτερη θέση, απογοήτευση στο Podemos που κατέληξε πάλι τρίτο. Έτοιμο για συνομιλίες με στόχο τη συγκυβέρνηση δηλώνει το Ciudadanos, το οποίο ωστόσο παραμένει σε μειονεκτική θέση.

Το τέλος του δικομματισμού επιβεβαιώθηκε για μια ακόμα φορά στην Ισπανία, στην πρώτη κάλπη που στήθηκε μετά το Brexit. Η μεγάλη αποχή (σχεδόν 40%) ευνόησε το κόμμα του Μαριάνο Ραχόι, οι Σοσιαλιστές πήραν βαθιά ανάσα που δεν έχασαν τη δεύτερη θέση, απογοήτευση στους Podemos που δεν επιβεβαίωσαν τελικά τις δημοσκοπήσεις και τα exit polls που τους ήθελαν δεύτερους.

Αλλάζοντας τον πολιτικό χάρτη της Ισπανίας έξι μήνες αφότου επέφερε το τέλος του δικομματισμού, οι Podemos του Πάμπλο Ιγκλέσιας -σε συμμαχία με την Ενωμένη Αριστερά (IU)- αναδεικνύονται, σύμφωνα με τα exit poll, δεύτερη κοινοβουλευτική δύναμη, εξοστρακίζοντας στην τρίτη θέση τους Σοσιαλιστές (PSOE) και παίρνοντας τα πρωτεία ως κύρια δύναμη της Αριστεράς. Πρώτο -αλλά χωρίς αυτοδυναμία- και πάλι το Λαϊκό Κόμμα του Μαριάνο Ραχόι. Ανοίγει ο δρόμος για κυβέρνηση Podemos-PSOE;

Στο ίδιο ποσοστό με τις προηγούμενες εκλογές του Δεκεμβρίου κυμαίνεται η προσέλευση των ψηφοφόρων στις κάλπες της Ισπανίας. Οι εκλογές διεξάγονται υπό το φάσμα μιας επανάληψης του κυβερνητικού αδιεξόδου μετά τους τίτλους τέλους στην εποχή του δικομματισμού, αλλά και υπό την προοπτική μίας κατακλυσμιαίας αλλαγής του πολιτικού χάρτη με την ανάδυση μίας πραγματικά αριστερής κυβέρνησης για πρώτη φορά στη μετα-Φράνκο εποχή.

Στις κάλπες καλούνται την Κυριακή οι Ισπανοί ακριβώς μετά τη θύελλα του Brexit στη Βρετανία για να αποφασίσουν την πορεία της χώρας τους. Τριάντα έξι εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνται να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στις νέες αυτές βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται στην Ισπανία μόνον έξι μήνες έπειτα από αυτές της 20ής Δεκεμβρίου. Οι δημοσκοπήσεις φέρνουν πρώτο τον Ραχόι, χωρίς να φαίνεται να μπορεί να εξασφαλίσει αυτοδυναμία.

Στις κάλπες προσέρχονται την Κυριακή οι Ισπανοί, στη δεύτερη -εντός εξαμήνου- προσπάθεια να αναδειχθεί κυβέρνηση στη χώρα. Eίναι η πρώτη κάλπη που στήνεται σε χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το σοκ του Βrexit και έχει μεγάλο ενδιαφέρον να φανεί πώς θα την επηρεάσει.

Στα ύψη ανέβασε την πολιτική αντιπαράθεση στην Ισπανία το βίντεο, όπου ο ηγέτης των Σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσεθ εμφανίζεται να δίνει το χέρι του σε μετανάστες και στη συνέχεια να το σκουπίζει. Τα κόμματα -πλην Λαϊκού- το καταδίκασαν, ωστόσο, προέκυψε ένα άλλο ζήτημα: ποιος το κυκλοφόρησε και πώς μπορούν τα κόμματα να ελέγχουν τα «φιλικά» accounts στα κοινωνικά δίκτυα;

Μετά την πρεμιέρα της εθνικής Ισπανίας στο Euro 2016 και την αγχωτική νίκη με 1-0, οι πολίτες έμειναν στις οθόνες τους για να παρακολουθήσουν τη μία και μοναδική τηλεμαχία των τεσσάρων πολιτικών αρχηγών εν όψει της πρόωρης κάλπης της 26ης Ιουνίου. Δεν έγιναν σοφότεροι, καθώς σχεδόν όλοι επανέλαβαν όσα εδώ και έξι μήνες -από την προηγούμενη κάλπη- είναι γνωστά.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν το ισπανικό Podemos δεύτερο κόμμα στις νέες ισπανικές εκλογές, μετά το πολιτικό ναυάγιο στη Μαδρίτη, και το κόμμα κάνει ό,τι μπορεί για να διασφαλίσει ότι οι ψηφοφόροι θα ακούσουν τις θέσεις του. Επειδή το μέσο είναι το μήνυμα, το κόμμα θέλησε να δείξει ότι πρωτοπορεί και στο προεκλογικό του φυλλάδιο, στήνοντάς το πάνω στη δομή του... καταλόγου του ΙΚΕΑ.

Ο συνασπισμός της Αριστεράς με επικεφαλής το Podemos έχει κάνει ένα μεγάλο άλμα εν όψει των βουλευτικών εκλογών που θα διεξαχθούν στην Ισπανία στις 26 Ιουνίου, επιβεβαιώνει νέα δημοσκόπηση που δημοσιεύεται την Πέμπτη. Ο συνασπισμός Unidos Podemos (Ενωμένοι Μπορούμε) έρχεται στη δεύτερη θέση -πίσω από το Λαϊκό Κόμμα του Μαριάνο Ραχόι που και πάλι δεν εξασφαλίζει αυτοδυναμία- αφήνοντας στην τρίτη θέση τους Σοσιαλιστές.

Εν όψει της νέας κάλπης στην Ισπανία, μετά το αδιέξοδο, το κεντροδεξιό Λαικό Κόμμα (PP) του Μαριάνο Ραχόι εξακολουθεί να προβάλλεται πρώτη δύναμη -και πάλι χωρίς αυτοδυναμία- όπως η σύμπραξη του Podemos με την Ενωμένη Αριστερά (IU) πιάνει τη δεύτερη θέση και αφήνει πίσω τους Σοσιαλιστές. Καθοριστική για την πρωτιά του PP εμφανίζεται η αποχή, η οποία προβλέπεται να κυμανθεί ακόμη υψηλότερα από τον Δεκέμβριο.

Οι Podemos και η Ενωμένη Αριστερά (IU) της Ισπανίας αποφάσισαν να ενώσουν δυνάμεις εν όψει των εκλογών του Ιουνίου και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι έπραξαν σωστά. Υπάρχει όμως κάτι που φαίνεται να ενοχλεί: Τα σφυροδρέπανα στις κόκκινες σημαίες που εμφανίστηκαν στις κοινές συγκεντρώσεις.

Η συνεργασία του ισπανικού Podemos με την Ενωμένη Αριστερά εμφανίζεται να εκτοπίζει τους Σοσιαλιστές του PSOE από τη δεύτερη θέση, με το Λαϊκό Κόμμα του Μαριάνο Ραχόι να παραμένει πρώτο -όλοι μακριά από την αυτοδυναμία στις νέες εκλογές της 26ης Ιουνίου. Ωστόσο, ο εκλογικός νόμος μπορεί να καταλήξει στο παράδοξο να κατανεμηθούν τελικά περισσότερες έδρες στο PSOE από ό,τι στην αριστερή συνεργασία, ενώ θεωρείται αρκετά πιθανό πως σε κάθε περίπτωση η χαμηλή προσέλευση θα ευνοήσει τον Ραχόι.

Πέντε χρόνια συμπληρώνονται από το «Κίνημα της 15ης Μαίου» κατά των παλαιών πολιτικών κομμάτων στην Ισπανία. Το Κόμμα της Αριστεράς Podemos διεκδικεί την πολιτική κληρονομιά του κινήματος.

Οι Podemos συμμαχούν με τον βασικό τους ανταγωνιστή στον χώρο της Αριστεράς, την Izquierda Unida (Ενωμένη Αριστερά, IU), καθώς επιδιώκουν από κοινού «να κερδίσουν ξανά τη χώρα για λογαριασμό των λαϊκών τάξεων» και να καταλάβουν τη θέση του Σοσιαλιστικού Κόμματος που είναι δεύτερη πολιτική δύναμη στην Ισπανία.

Με τη Μαδρίτη να οδεύει σε νέες εκλογές μετά από ένα εξάμηνο που δεν έβγαλε πουθενά, οι δημοσκοπήσεις στην παρούσα φάση δεν εμφανίζουν την κάλπη να δίνει διέξοδο: Η κατάταξη των κομμάτων είναι η ίδια και οι αλλαγές στις δυναμικές τους -με χαμηλότερα Σοσιαλιστές και Podemos- δεν φαίνεται να αλλάζουν σημαντικά τους συσχετισμούς.