Ισπανία: Ο Ραχόι, η κεντροαριστερά και η τσίχλα του ΜακΓκάιβερ

Λίγες ώρες μένουν για να ξεκινήσει η διαδικασία των προγραμματικών δηλώσεων του Μαριάνο Ραχόι για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης και όλοι μοιάζουν να κοιτούν ήδη την επόμενη μέρα.

Ο Ραχόι αναμένεται να καταψηφιστεί στην πρώτη ψηφοφορία, όπου απαιτείται η απόλυτη πλειοψηφία του Σώματος, δηλαδή 176 ψήφοι. Το Λαϊκό Κόμμα, οι Ciudadanos και μια βουλευτής των Καναρίων Νήσων αθροίζουν 170 έδρες. Η αποτυχία είναι βέβαιη.

Δύο 24ωρα αργότερα, ο Ραχόι θα επανέλθει για τη σχετική πλειοψηφία. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να βρεθούν τουλάχιστον 6 βουλευτές που θα επιλέξουν την αποχή. Θεωρητικά υπάρχουν ελπίδες και κάποιοι υποψήφιοι, αλλά κανείς δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του.

Οι βεβαιότητες που προέκυψαν από το σίριαλ του σχηματισμού κυβέρνησης στην Ισπανία είναι δύο:

• Οι Σοσιαλιστές αρνούνται να δώσουν έστω και την ανοχή τους στον Ραχόι.
• Η αποτυχία του υπηρεσιακού πρωθυπουργού απλώς θα δώσει χρόνο σε νέες ζυμώσεις.

Θα μπορούσε να υπάρξει άλλη κυβέρνηση; Μετά τις εκλογές του Ιουνίου και το οριστικό αποτέλεσμα των εδρών, οι περισσότεροι είχαν καταλήξει σε ένα αρκετά λογικό συμπέρασμα: αν το πρώτο κόμμα, το Λαϊκό, δεν είναι στο κυβερνητικό σχήμα, κανένας άλλος δεν μπορεί να κάνει κυβέρνηση. Ο Ραχόι έχει 137 έδρες στη Βουλή και ελέγχει πλήρως τη Γερουσία.

Οι Podemos του Ιγκλέσιας, οι οποίοι απογοήτευσαν με την επίδοσή τους την εκλογική βραδιά του Ιουνίου, είχαν σπεύσει να χαρακτηρίσουν αδύνατο το γεγονός να βρεθεί κάποια κυβέρνηση της κεντροαριστεράς.

Κάτι όμως φαίνεται να κινείται, αν προσέξει κανείς τις δηλώσεις που έκανε ο ηγέτης των Σοσιαλιστών (PSOE), Πέδρο Σάντσεθ μετά τη συνάντησή του με τον Μαριάνο Ραχόι.

Μέχρι σήμερα ο Σάντσεθ έλεγε «όχι», χωρίς να προτείνει κάτι άλλο. Τώρα όμως συνέστησε υπομονή «να δούμε πού θα πάνε τα πράγματα μετά την 2α Σεπτεμβρίου», ημερομηνία κατά την οποία θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία στη Βουλή.

Αν στις 2 Σεπτεμβρίου αποτύχει ο Ραχόι, τότε ο βασιλιάς Φίλιππος Στ’ θα δώσει χρόνο στα κόμματα για νέες διαβουλεύσεις. Θεωρητικά ο χρόνος μετρά αντίστροφα για πρόωρες εκλογές, αλλά υπάρχει η δυνατότητα για νέο σχήμα.

Σε αυτό το κλίμα, το Νο2 των Podemos, Ίνιγο Ερεχόν, εμφανίστηκε στο προσκήνιο για να δηλώσει ότι υπάρχει ελπίδα. «Δεν παραιτούμαστε. Υπάρχει εναλλακτική, αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση» δήλωσε στους διαδρόμους του Κοινοβουλίου.

Άλλο κορυφαίο στέλεχος των Podemos δήλωσε προ ημερών στην El Pais ότι οι σχέσεις του Ιγκλέσιας με τον Σάντσεθ «έχουν βελτιωθεί». Η αλήθεια είναι ότι από τις τάξεις των Podemos έχουν ακουστεί βαριές κουβέντες κατά των Σοσιαλιστών, ακόμα και από το βήμα της Βουλής. Πολλοί δυσκολεύονται να τις χωνέψουν, πόσο μάλλον να τις ξεχάσουν….

Μάλιστα οι Podemos φαίνεται να παίρνουν θέση εν όψει των ζυμώσεων που θα γίνουν μετά τη διαφαινόμενη αποτυχία του Ραχόι: έσπευσαν να ασκήσουν κριτική στον ηγέτη των Ciudadanos, Άλμπερτ Ριβέρα, για το γεγονός ότι «τα έδωσε όλα και δεν πήρε τίποτα», στη συμφωνία που έκανε με τον Ραχόι.

«Τον χρησιμοποιούν οι ελίτ σαν την τσίχλα του ΜακΓκάιβερ (σ.σ. ο πολυμήχανος ήρωας αμερικανικής τηλεοπτικής σειράς) για να βουλώνουν τρύπες εκεί που ματώνουν τα παραδοσιακά κόμματα» δήλωσε η Ιρένε Μοντέρο.

Ο στόχος είναι μάλλον προφανής: την προηγούμενη φορά που ο Σάντσεθ επιχείρησε να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης και προσέγγισε τους Podemos, επέμενε να είναι μαζί και οι Ciudadanos. Επέμενε τόσο, που τελικά οι Podemos απέρριψαν το σχήμα. Προφανώς αν ανοίξει η συζήτηση για κεντροαριστερή κυβέρνηση, δεν θα ήθελαν να βρουν και πάλι μπροστά τους τον Άλμπερτ Ριβέρα των Ciudadanos.

Όλα αυτά βέβαια είναι ασκήσεις επί χάρτου. Μένει να φανεί τι θα συμβεί με τις ψηφοφορίες για την κυβέρνηση Ραχόι.

Σε κάθε περίπτωση ένα κυβερνητικό σχήμα PSOE-Podemos έχει πολλές δυσκολίες για να συγκροτηθεί. Η πρώτη μεγάλη δυσκολία είναι τα «κουκιά» στη Βουλή, που είναι λιγότερα ακόμα και από αυτά που αθροίζει ο Ραχόι στη δική του προσπάθεια. Ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός έφτασε τις 170, PSOE και Podemos είναι στις 156 έδρες.

Στη συνέχεια υπάρχουν σοβαρά ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις λεπτομέρειες της προγραμματικής συμφωνίας, ιδίως το θέμα της Καταλονίας. Οι διαφορές είναι τόσο σημαντικές που ο πρώην ηγέτης των Σοσιαλιστών Πέρεθ Ρουμπαλκάμπα έχει σπεύσει να περιγράψει ένα τέτοιο μελλοντικό σχήμα ως «κυβέρνηση Φρανκεστάιν».

Έτσι κι αλλιώς στις τάξεις του PSOE, υπάρχει προβληματισμός και γκρίνια για τη στάση του κόμματος και το επίμονο «όχι» στον Ραχόι. Άλλοι εκφράζονται ανοικτά, άλλοι αναμένουν τις εξελίξεις των επόμενων ημερών.

Υπάρχει και ο παράγοντας των κρίσιμων τοπικών εκλογών που θα γίνουν στην Γαλικία και τη Χώρα των Βάσκων στις 25 Σεπτεμβρίου.

Η Γαλικία ανέκαθεν υπήρξε προνομιακός χώρος για το Λαϊκό Κόμμα, ενώ στη Χώρα των Βάσκων υπάρχουν «φήμες» ότι ο Ραχόι θα βοηθήσει το κυρίαρχο εκεί εθνικιστικό κόμμα PNV να παραμείνει στην εξουσία σε περίπτωση που δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία, με κάποια «ανταλλάγματα». Λεπτομέρεια: Το PNV έχει 5 έδρες στην ισπανική Βουλή.

Μία ακόμα βεβαιότητα: αν ο Ραχόι αποτύχει στα τέλη της εβδομάδας, η Ισπανία θα παραμείνει στην γνωστή πολιτική αβεβαιότητα για τουλάχιστον δύο ακόμα μήνες.

Στην καλύτερη περίπτωση να προκύψει νέα κυβέρνηση, στη χειρότερη να γίνουν τρίτες εκλογές ακόμα και τα Χριστούγεννα.

Όταν πλέον η χώρα θα έχει συμπληρώσει έναν χρόνο με υπηρεσιακή κυβέρνηση και οι Βρυξέλλες θα περιμένουν με ανυπομονησία κάποιον υπουργό Οικονομικών για να τακτοποιήσει το έλλειμμα.

Απόστολος Ρουμπάνης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ