Ο Χάιντς Γκουντέριαν, ο οποίος εκλήθη από τον Χίτλερ διά να αναλάβη την αρχηγίαν του Γενικού Επιτελείου (σ.σ. διετέλεσε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας από τις 21 Ιουλίου 1944 έως τις 28 Μαρτίου 1945), κάθε άλλο παρά επιτελικός αξιωματικός ήτο. Ολόκληρον σχεδόν την σταδιοδρομίαν του την διήνυσε μακράν επιτελικών απασχολήσεων. Γενικώς εθεωρείτο από τους συναδέλφους του ως «στρατηγός μάχης» μόνον, χαρακτηριστικώτατον δε ήτο το προσωνύμιον υπό το οποίον ήτο γνωστός εις ολόκληρον τον στρατόν: «ο Ταύρος». Το προσωνύμιον, όμως, αυτό —νομίζω— δεν εταίριαζεν εις τον Γκουντέριαν. «Ταύρος» ημπορεί να ονομασθή ένας στρατηγός όταν επιτίθεται ασυλλόγιστα και τυφλά εναντίον υπερτέρων δυνάμεων, χωρίς να υπολογίζη τας ιδικάς του δυνατότητας, χωρίς να υπολογίζη ότι ημπορεί, με την τυφλήν αυτήν επίθεσίν του εναντίον ενός πανισχύρου εμποδίου, να σπάση το κεφάλι του επάνω εις το εμπόδιον αυτό, χωρίς να το βλάψη το ίδιον. Ο Γκουντέριαν, όμως, κάθε άλλο παρά τυφλά έκαμνε τας επιθέσεις του. Εκείνο που εχαρακτήριζε τας περιφήμους επιθέσεις των θωρακισμένων του Γκουντέριαν ήτον η τόλμη και η ταχύτης με τας οποίας τας εξετέλει, συντρίβων με την ορμήν του και τους αιφνιδιασμούς του την αντίστασιν τού έστω και κατά πολύ ισχυροτέρου εχθρού.


«ΤΟ ΒΗΜΑ», 13.5.1949, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ο φον Τόμα (σ.σ. Wilhelm Ritter von Thoma, 1891-1948), ο Γερμανός στρατηγός, που ήτο, μετά τον Γκουντέριαν, ο ικανώτερος εκ των ηγετών της Σχολής των Θωρακισμένων, μου είπε σχετικώς ο ίδιος: «Γενικώς επεκράτει εις τον γερμανικόν στρατόν η αντίληψις ότι ο Γκουντέριαν έβλεπε πάντα κόκκινα και ότι επετίθετο ωσάν ταύρος. Δεν συμφωνώ με την αντίληψιν αυτήν. Υπηρέτησα υπό τας διαταγάς του το 1942 εις το μέτωπον του Στάλινγκραντ και είχα πλήρως την ευκαιρίαν να διαπιστώσω πόσον λαμπρά και λελογισμένα διηύθυνε τας επιθέσεις του».


«Και το 1940», εσυνέχισεν ο φον Τόμα, «την επίθεσιν των θωρακισμένων εις το Δυτικόν [μέτωπο], ο Γκουντέριαν έπρεπε να την είχε διευθύνει, και όχι ο Κλάιστ (σ.σ. Ewald von Kleist, γερμανός στρατάρχης, 1881-1954), ο οποίος ήτο αρχικώς αντίπαλος των θωρακισμένων και μόνον αργότερα και εκ των υστέρων ήλλαξε γνώμην. Αλλά δεν ήτο εύκολον να μεταχειρίζεται κανείς όπως ήθελε τον Γκουντέριαν, ο οποίος ήτο… σκληρός υφιστάμενος! Δι’ αυτό εξέλεξεν ο Χίτλερ τον Κλάιστ».


Και όμως τον… σκληρόν αυτόν υφιστάμενον εδιάλεξεν ο Χίτλερ, εις την απόγνωσίν του τού Ιουλίου 1944 —είχε προηγηθή η αποτυχούσα απόπειρα εναντίον του—, διά να αναθέση εις αυτόν το ανώτατον αξίωμα, μετά το ιδικόν του, εις τον γερμανικόν στρατόν, και δη αξίωμα που δεν ανταπεκρίνετο προς την ιδιοσυγκρασίαν του. Πιθανώς ο Χίτλερ έκαμε την εκλογήν αυτήν διά να ανταμείψη τον πρωτοπόρον τόσων και τόσων γερμανικών νικών· ίσως επίσης, διότι εις την έξαλλην μανίαν του δεν έβλεπε τώρα πλέον άλλο μέσον διά να εκβιάση την νίκην υπέρ της Γερμανίας παρά την τακτικήν των σφοδρών και ασυλλογίστων επιθέσεων πανταχού· ασφαλώς δε, διότι ενόμιζεν ότι, όπως είχε τώρα πλέον διακανονίσει τα της πολεμικής ηγεσίας, εις τον Γκουντέριαν δεν θα απέμενεν άλλο έργον παρά η απλή εκτέλεσις των διαταγών του.


Πλην και πάλιν επλανήθη ο Χίτλερ! Ούτε ασυλλόγιστος κατεδείχθη εις την διεύθυνσιν των εργασιών του Γενικού Επιτελείου ο Γκουντέριαν, ούτε υποχωρητικός έναντί του. Και κατέδειξεν επίσης, παρά την αντίθετην γνώμην των στρατηγών-συναδέλφων του, επιτελικήν εχεφροσύνην, την οποίαν κανείς δεν επερίμενεν από αυτόν. Οπωσδήποτε δε πολύ μεγαλυτέραν από την του αρχηγού του! Σημειωθήτω δε ότι το έργον του ήτο πολύ δυσχερέστερον από το έργον όλων των προκατόχων του. Ο Χίτλερ, μετά την αποτυχούσαν απόπειραν εναντίον του, ήτο ολιγώτερον από κάθε άλλην φοράν διατεθειμένος να ανέχεται αντιρρήσεις των στρατιωτικών του συμβούλων και ήτο έτοιμος να χαρακτηρίση και την μικροτέραν, τεχνικής φύσεως έστω, αντίρρησιν εναντίον των οδηγιών του ως… προδοσίαν! Και έτσι αι συρράξεις και με τον νέον αρχηγόν του Γενικού Επιτελείου του Στρατού δεν ήργησαν να σημειωθούν. Μερικοί από τους νεωτέρους στρατιωτικούς, κατά την εποχήν εκείνην, είχαν εξεύρει τον τρόπον με τον οποίον ημπορούσαν να συζητούν με τον Χίτλερ χωρίς η συζήτησις να παρεκτρέπεται εις σύγκρουσιν ιδεών και σύρραξιν προσωπικήν. Ο Γκουντέριαν, όμως, δεν είχε το «τάλαντον» αυτό.


Όχι πως είχε γεράσει! Ήτο 56 ετών όταν ανέλαβε την αρχηγίαν του Γενικού Επιτελείου. Η όλη του όμως σταδιοδρομία, ιδία η δράσις του κατά τον πόλεμον αυτόν, υπήρξε σκληρά. Εγεννήθη το 1888 εις το Κουλμ επί του Βιστούλα και έτσι είχε την τύχην, κατά τον πόλεμον, να «απελευθερώση» αυτός με τα θωρακισμένα του την περιοχήν εις την οποία είχε γεννηθή και η οποία μετά τον πόλεμον 1914-1918 είχε περιέλθει εις την Πολωνίαν. Ο πόλεμος εκείνος, ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, τον ευρήκεν ακριβώς εις την στιγμήν κατά την οποίαν είχεν εισέλθει δι’ ανωτέρας, επιτελικάς σπουδάς εις την Πολεμικήν Ακαδημίαν, αφού είχεν ήδη υπηρετήσει επί επτά έτη εις τον στρατόν. Ηναγκάσθη να εγκαταλείψη τας σπουδάς του και υπηρέτησε καθ’ ολόκληρον σχεδόν τον πόλεμον εις το μέτωπον.


Όταν ήρχισε να ανασυντάσσεται ο νέος γερμανικός στρατός από το εθνικοσοσιαλιστικόν καθεστώς, και συγκεκριμένως το 1936, ο Γκουντέριαν ωνομάσθη ταξίαρχος, δύο δε έτη αργότερα υποστράτηγος, και ανετέθη εις αυτόν η αρχηγία τών εις την αρχήν της αναπτύξεώς των, τότε, ευρισκομένων γερμανικών θωρακισμένων. Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος τον ευρήκεν επί κεφαλής των λεγομένων, τότε, Ταχυκινήτων Δυνάμεων. Κατά τον πόλεμον, ευθύς εξ αρχής ευρέθη εις την πρώτην γραμμήν του μετώπου, εις την Πολωνίαν κατ’ αρχήν, εις την Γαλλίαν ύστερα, όπου, παρά το ότι η αρχηγία των θωρακισμένων είχεν ανατεθή εις τον Κλάιστ, αυτός επέτυχε την πραγματικήν διάσπασιν του μετώπου, και δη επί τη βάσει της γραμμής την οποίαν είχαν ακολουθήσει κατά τα μεγάλα γυμνάσια του γερμανικού στρατού το 1937. Έπειτα επολέμησεν εις το Ανατολικόν Μέτωπον.


Όλα αυτά τον είχαν κουράσει, τώρα πλέον, και μέγα μέρος της αρχικής του ζωτικότητος είχε φθαρή. Όλην του την ζωήν την είχε περάσει αγωνιζόμενος και μαχόμενος. Μεταξύ των μαχών του πρώτου και του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, εις τους οποίους είχε λάβει μέρος, διεξήγαγε τον αγώνα του υπέρ του νέου θωρακισμένου όπλου, αγωνιζόμενος να το επιβάλη και να υπερνικήση την αντίδρασιν των μη πιστευόντων εις την σημασίαν του. Και έτσι η χαρακτηριστική του «αποφασιστικότης» είχεν αρχίσει να μετατρέπεται εις «ξεροκεφαλιάν», η «ενεργητικότης» του εις «εριστικότητα» — όπως, άλλωστε, συχνά συμβαίνει εις ανθρώπους της ιδιοσυγκρασίας του. Αι ειδικαί, εξ άλλου, συνθήκαι υπό τας οποίας του εδόθη —τόσον αργά— η ευκαιρία να κινηθή κατά βούλησιν, ώξυναν την παραμόρφωσιν αυτήν του χαρακτήρος του.

*Κείμενο του διακεκριμένου βρετανού στρατιωτικού ιστορικού και συγγραφέα σερ Μπάζιλ Λίντελ Χαρτ (Sir Basil Henry Liddell Hart‎‎, 1895-1970), που έφερε τον τίτλο «Χάιντς Γκουντέριαν, ο πατήρ των γερμανικών θωρακισμένων» και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Το Βήμα» τέσσερα περίπου χρόνια μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στις 13 Μαΐου 1949.


Ο σερ Μπάζιλ Λίντελ Χαρτ

Ο Χάιντς Γκουντέριαν (Heinz Wilhelm Guderian), εκ των κορυφαίων στρατιωτικών φυσιογνωμιών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, απεβίωσε στις 14 Μαΐου 1954, σε ηλικία 66 ετών (είχε γεννηθεί στις 17 Ιουνίου 1888).

Ειδήσεις Σήμερα: