Επιστημονική προσέγγιση των σχεδίων λύσης του Κυπριακού, την περίοδο 1948-1978, αποτελεί το βιβλίο του Κύπριου διπλωμάτη, Νίκου Χριστοδουλίδη, με τίτλο «Τα σχέδια Λύσης του Κυπριακού (1948-1978)» από τις εκδόσεις Καστανιώτη, το οποίο παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση στο «Σπίτι της Κύπρου» με τη συνεργασία των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου.
Για το βιβλίο και τον συγγραφέα μίλησαν ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και αντιπρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ, Θεόδωρος Κουλουμπής και ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου και πρώην πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα, Γιώργος Γεωργής. Μήνυμα απέστειλε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Στέφανος Στεφάνου.

Την παρουσίαση του βιβλίου άνοιξε με σύντομο χαιρετισμό ο Πρέσβης της Κύπρου στην Αθήνα, Ιωσήφ Ιωσήφ, ο οποίος συνεχάρη τον συγγραφέα για τη σημαντική προσπάθειά του και την επιστημονική καταγραφή του θέματος και ανέγνωσε το μήνυμα του κ. Στεφάνου.

Αφού εξήρε την προσφορά του κ. Χριστοδουλίδη στον χώρο Κυπριακής Διπλωματίας, ο κ. Στεφάνου υπογράμμισε ότι το βιβλίο «προσθέτει στην αντικειμενική καταγραφή και την ανάλυση όλης της διαδρομής, από τη γέννηση, τη διαμόρφωση και την εξέλιξη του Κυπριακού μέσα από τα διάφορα σχέδια επίλυσής του» και πρόσθεσε ότι «αναμφίβολα αποτελεί σημαντικό βοήθημα στην κατανόηση πολλών ιστορικών γεγονότων και εξελίξεων, που αφορούν το Κυπριακό».

Μεταξύ άλλων, ο Κύπριος εκπρόσωπος υπογράμμισε ότι «το Κυπριακό δεν μπορεί να εξετάζεται ξέχωρα και έξω από το διεθνές σκηνικό, τα ισοζύγια δυνάμεων, τους στόχους και τις επιδιώξεις μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου» και πρόσθεσε ότι «σε αντίθεση με το τι συνέβαινε στην ελληνοκυπριακή κοινότητα και την Ελλάδα, στην τουρκική πλευρά πάντοτε υπήρχε σταθερότητα στόχων και επιδιώξεων».

«Αυτή τη σταθερότητα διαθέτει και σήμερα η τουρκική πλευρά, η οποία παραμένει ευέλικτη και ευρηματική, ως προς τις τεχνικές προσέγγισης του στόχου της, που δεν είναι άλλος από τη διχοτόμηση», ανέφερε ο κ. Στεφάνου στον χαιρετισμό του. Υποστήριξε, δε, ότι, «όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα μέσα από τον χρόνο, η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία αποτελεί το ανάχωμα στις τουρκικές, ή άλλες μεθοδεύσεις, για οριστικοποίηση της διχοτόμησης της Κύπρου. Ο στόχος για λύση επανένωσης πρέπει να είναι αμετάθετος και σταθερός, αλλά η τακτική μας πρέπει να είναι ευέλικτη και ευπροσάρμοστη και ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες, που η Τουρκία αναβαθμίζει συνεχώς τον περιφερειακό και διεθνή της ρόλο, συνδυάζοντάς τον με τη διαχρονική σημασία, που της προσδίδουν οι ΗΠΑ και η Βρετανία».

Τέλος, υπογράμμισε ότι «στο χρονικό σημείο, που βρισκόμαστε σήμερα, δεν υπάρχει η «πολυτέλεια» για νέες παραλείψεις και λάθη» και ξεκαθάρισε ότι «στόχος πρέπει να είναι η συνένωση του νησιού και η αποφυγή της διαίρεσης και διχοτόμησης». Από την πλευρά του, ο κ. Κουλουμπής, έκανε λόγο για «λιτό, αλλά γλαφυρό τρόπο συγγραφής του βιβλίου» και παρατήρησε ότι ο Ν. Χριστοδουλίδης καταγράφει χρήσιμα συμπεράσματα για τα προτεινόμενα σχέδια επίλυσης του Κυπριακού, απαλλαγμένα από τις πολωτικές θεωρίες του παρελθόντος, που δίχασαν τον κυπριακό λαό και τον επιστημονικό κόσμο. Παράλληλα, επισήμανε ότι ο συγγραφέας, δικαιώς, αμφισβητεί τα συμπεράσματα της σχολής των χαμένων ευκαιριών στο Κυπριακό, σημειώνοντας την «αρνητική στάση της Aγκυρας σε κάθε βήμα της προσπάθειας επίλυσης του Κυπριακού».

Καταλήγοντας ο κ. Κουλουμπής αναφέρθηκε σε απόσπασμα του βιβλίου, τονίζοντας ότι «τα λιγότερο ισχυρά κράτη είναι καταδικασμένα να δέχονται ισχυρές πιέσεις και εξωτερικές επιρροές. Έχοντας όμως, αυτή την επίγνωση, ένα κράτος μπορεί τουλάχιστον να προσπαθεί να μετατρέπει τις επιρροές σε ευκαιρίες, έστω και αν αυτό προϋποθέτει να ταυτίσει σε κάποιο βαθμό τα συμφέροντά του με τα συμφέροντα των ισχυρότερων, μετριάζοντας τον ιδανικό για εκείνο σκοπό».

Ο κ. Γεωργής ανέφερε ότι ο Ν. Χριστοδουλίδης είναι ένας «λόγιος διπλωμάτης, ο οποίος με πείρα ερευνητική έρχεται να δώσει μια στέρεη επιστημονική ενημέρωση για το Κυπριακό, ένα έγκυρο εγχειρίδιο για όποιον ασχολείται, ή επιθυμεί να ασχοληθεί, με το Κυπριακό».

Κλείνοντας την εκδήλωση ο ίδιος ο συγγραφέας, σε έναν σύντομο χαιρετισμό του, δήλωσε ότι μέσα από τη συγγραφή αυτού του βιβλίου είχε την ευκαιρία για ένα συναρπαστικό ταξίδι γνώσης και στάθηκε ιδιαίτερα στην «προσπάθεια που κατέβαλε για να αφήσει στην άκρη τις προσωπικές σκέψεις και αντιλήψεις, προκειμένου να δει πιο αντικειμενικά τα γεγονότα και να ξεφύγει από το δικό του ιδεολογικοπολιτικό περιβάλλον, ώστε να γράψει αντικειμενικά την ιστορία των προσπαθειών για επίλυση του Κυπριακού στη βάση ιστορικών στοιχείων και δεδομένων».

Στην παρουσίαση του βιβλίου, επίσης, παρευρέθηκαν ο καθηγητής Χάρης Ψωμιάδης, καθώς και αρκετά μέλη της κυπριακής παροικίας στην Αθήνα.