39

Η Διεθνής Αμνηστία δημοσιεύει έκθεση στην οποία αναφέρεται με λεπτομέρεια σε 33 υποθέσεις ανθρώπων που φυλακίστηκαν στην Κίνα -και σε δύο που πέθαναν υπό κράτηση- για αδικήματα που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου. Καλούν δε, τις πολυεθνικές επιχειρήσεις τεχνολογίας που συνεργάζονται με την κυβέρνηση της Κίνας να αναλάβουν την ευθύνη που έχουν να συμβάλλουν στην προαγωγή και προστασία των στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εκείνες όμως, δεν δέχονται την επίρριψη ευθυνών για τη χρήση της τεχνολογίας τους.

Η ραγδαία αύξηση των χρηστών του Διαδικτύου στην Κίνα από το 1995 (ο αριθμός τους σήμερα φτάνει τα 46 εκατομμύρια) κατατάσσει τη χώρα στη δεύτερη -μετά τις ΗΠΑ- μεγαλύτερη αγορά Internet στον κόσμο.

Όμως, η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι ελεγχόμενη από την κυβέρνηση και από το 1995 έχουν εισαχθεί περισσότεροι από 60 κανονισμοί που αφορούν στη χρήση του μέσου. Με αυτούς απαγορεύεται η πρόσβαση σε 500.000 ξένους δικτυακούς τόπους με περιεχόμενο που δεν εγκρίνει η κυβέρνηση της Κίνας ή περιεχόμενο επικριτικό για αυτήν. Ενδεικτική της κατάστασης είναι η καταδίκη ενός πρώην αστυνομικού, του Λι Νταβέι. Ο Νταβέι καταδικάστηκε σε φυλάκιση 11 χρόνων επειδή κατέβαζε άρθρα από κινέζικους δικτυακούς τόπους με θέμα τη δημοκρατία.

Στα τέλη Αυγούστου, η Κίνα εμπόδισε για σύντομο χρονικό διάστημα την πρόσβαση στη δημοφιλή μηχανή αναζήτησης Google. Στη συνέχεια, αποκατέστησε την πρόσβαση, δεν επέτρεπε όμως στους Κινέζους χρήστες να φτάσουν σε ιστοσελίδες με θέμα την Κίνα.

Αναφέρεται ότι το υπουργείο Εθνικής Ασφάλειας έχει εγκαταστήσει ειδικές συσκευές στις εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες πρόσβασης στο Internet (ISP) για να παρακολουθεί ατομικούς λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Όλα τα Internet cafe είναι υποχρεωμένα να καταχωρούν και να ενημερώνουν την αστυνομία για τους πελάτες τους.

Η Διεθνής Αμνηστία καταγγέλει ότι «οποιοσδήποτε σερφάρει στο Διαδίκτυο στην Κίνα διατρέχει τον κίνδυνο να τεθεί αυθαίρετα υπό κράτηση για τις επιλογές των προορισμών του και να φυλακιστεί».

Αμφιλεγόμενος ο ρόλος των πολυεθνικών επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας

Η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει τις ανησυχίες της για τις αναφορές που φέρουν πολυεθνικές επιχειρήσεις να προμηθεύουν την Κίνα με την απαιτούμενη τεχνολογία που χρησιμοποιείται για να περιοριστούν βασικές ελευθερίες.

Το Sohu.com, μια κινέζικη δικτυακή πύλη που χρηματοδοτείται από εταιρείες προερχόμενες από το εξωτερικό, υπενθυμίζει σε όσους συμμετέχουν σε δωμάτια διαδικτυακών συζητήσεων (chat room) ότι απαγορεύεται η συμμετοχή τους σε συζητήσεις που «βλάπτουν τη φήμη της χώρας». «Εάν είστε Κινέζος και ηθελημένα παραβαίνετε αυτούς τους νόμους, το Sohu.com είναι υποχρεωμένο να σας αναφέρει στην υπηρεσία Ασφάλειας».

Το Νοέμβριο του 2000, το υπουργείο Εθνικής Ασφάλειας ξεκίνησε το έργο «Χρυσή Ασπίδα». Σκοπός του είναι η χρήση προηγμένης τεχνολογίας για να αυξηθεί ο αστυνομικός έλεγχος του μέσου στην Κίνα και να δημιουργηθεί μια τεράστια βάση δεδομένων με στοιχεία για κάθε πολίτη. Για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός, η Κίνα βασίζεται στην τεχνολογική επιδεξιότητα και στις επενδύσεις ξένων επιχειρήσεων.

Αυτές, συμπεριλαμβανομένων των WebSense, Sun Microsystems, Cisco Systems, Nortel Networks, Microsoft, φέρονται να έχουν συνεισφέρει τεχνολογία που βοηθά τις κινέζικες Αρχές να λογοκρίνουν το διαδίκτυο, δηλαδή λογισμικό που θα φιλτράρει το περιεχόμενο που θα φτάνει σε προσωπικούς υπολογιστές σε σπίτια, Internet cafe, πανεπιστήμια και επιχειρήσεις.

Η Οικουμενική Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ζητά από κάθε άνθρωπο και κάθε όργανο της κοινωνίας να διαδραματίσει το ρόλο του για να διασφαλίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα για όλους. Η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει την πεποίθηση ότι οι πολυεθνικές επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Κίνα έχουν ευθύνη να συμβάλλουν στην προαγωγή και προστασία των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η απάντηση των επιχειρήσεων

Η Microsoft απαντά στις επικρίσεις για το ρόλο της στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα λέγοντας ότι «προσφέρει την τεχνολογία στους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο. Ωστόσο, η Microsoft δεν μπορεί να ελέγξει τον τρόπο με τον οποίο αυτή τελικά θα χρησιμοποιηθεί».

Η WebSense αρνείται ότι έχει συνάψει συμφωνία συνεργασίας με την κυβέρνηση της Κίνας. Sun, Nortel και Cisco αρνήθηκαν να δώσουν άμεσα μια απάντηση στα ερωτήματα που τους έθεσε το CNet.

Πάντως, το θέμα έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις για το εάν και κατά πόσον ευθύνονται οι επιχειρήσεις -οι οποίες βλέπουν στην Κίνα μια νέα τεράστια αγορά- για τη χρήση των μέσων που εκείνες διαθέτουν. Το θέμα επαναφέρει στη μνήμη τις επικρίσεις που προκάλεσε η αποκάλυψη ότι η θυγατρική της ΙΒΜ, Dehomag, παρείχε τεχνολογία στους ναζί, με τη βοήθεια της οποίας έγινε ευκολότερο το φακέλωμα των Εβραίων.

H έκθεση της Διεθνούς Αμνηστία δημοσιεύεται στο δικτυακό της τόπο, με τίτλο «Peoples Republic of China: State Control of the Internet in China».

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ