«Η ελληνική τέλεια καταιγίδα και τα προβλήματα της ΕΕ, 2004-2013», είναι ο τίτλος του βιβλίου του πρέσβη ε.τ. Βασίλη Κασκαρέλη, που κυκλοφορεί την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου, από τις εκδόσεις «ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ» και επιχειρεί μία πολύπλευρη ανάλυση της ελληνικής οικονομικής κρίσης που συνδέει τις διεθνείς προκλήσεις με την εγχώρια πραγματικότητα και τα διλήμματα μίας δεκαετίας.

Σε ένα βιβλίο που είναι γραμμένο από διπλωμάτη, για να εξηγήσει και να εκλαϊκεύσει τα κακώς κείμενα της διεθνούς διπλωματίας, ο Κασκαρέλης καταφέρνει να δημιουργήσει ένα καθρέφτη των εξελίξεων όπως τις έζησε και να δίνει την εντύπωση ότι θα μπορούσε να μιλάει ακόμα και για το σήμερα, αν και η ανάλυση του σταματάει στο 2013.

Όσοι τον γνωρίσαμε εν ενεργεία στο Διπλωματικό Σώμα, ήρθαμε σε επαφή με έναν άνθρωπο που στις πλέον δύσκολες συνθήκες δεν έχανε την ψυχραιμία του, γνώριζε τα ΜΜΕ, ήξερε να περνά τη «γραμμή» του εθνικού συμφέροντος και να διαχειρίζεται καταστάσεις που απαιτούσαν ισορροπίες. Το βιβλίο του περιγράφει το δρόμο της Ελλάδας προς την κρίση χρέους, δύσκολες διπλωματικές στιγμές ακόμα και ακροβασίες, ενώ είναι και μία ερμηνεία για όσα λαμβάνουν χώρα σήμερα.

Η «Τέλεια Καταιγίδα» ξεκινά με απόλυτη νηνεμία και εξελίσσεται σε τέρας

««Τέλεια Καταιγίδα» είναι όρος στη μετεωρολογία που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο με καταστροφικές συνέπειες, το οποίο εμφανίζεται σπανιότατα, ίσως και μία φορά κάθε εκατό χρόνια, και για την εκδήλωση του οποίου συνδυάζονται πολλοί παράγοντες . Συνήθως περιλαμβάνει στοιχεία τροπικού κυκλώνα, τυφώνα, ακραία υγρασία, υψηλή παλίρροια, ισχυρότατους ανέμους και τεράστια κύματα . Το φαινόμενο αρχίζει με απόλυτη νηνεμία και καλοκαιρία και εξελίσσεται σε καταιγίδα-τέρας, που αλλάζει δραματικά όλα τα δεδομένα στην περιοχή στην οποία εκδηλώνεται, οδηγώντας σε πρωτοφανή αποτελέσματα. Η τελευταία γεωπολιτική «Τέλεια Καταιγίδα», που άλλαξε τον κόσμο και τις συνέπειες της οποίας συνεχίζουμε να ζούμε και σήμερα, ξεκίνησε με τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις Ηνωμένες Πολιτείες . Έκτοτε μπήκαν στη ζωή μας νέες ασύμμετρες απειλές, νέες διεθνείς ισορροπίες, νέοι τρόποι σκέψης, νέες πολιτικές και νέες μέθοδοι αντιμετώπισης των πολιτικών και των οικονομικών κρίσεων» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κασκαρέλης ξεκινώντας τον πρόλογο του βιβλίου του και θέλοντας ορίσει τον τίτλο που επέλεξε. .

Το βιβλίο του όπως σημειώνει αναφέρεται στα «γεγονότα της ελληνικής «Τέλειας Καταιγίδας», τα οποία έζησα κατά τη διάρκεια των θητειών μου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2004-2009) και στην Ουάσιγκτον (2009-2012), καθώς και κατά τη θητεία μου ως Γενικού Γραμματέα στο Υπουργείο Εξωτερικών (2012-2013)».

Από τους Ταλιμπάν στις Βρυξέλλες

Περιγράφοντας τη μετάβαση του στις Βρυξέλλες ο Κασκαρέλης εξηγεί πώς «από τους Ταλιμπάν, τους βομβαρδισμούς και τις πολεμικές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ πέρασα, σε διάστημα λίγων ημερών, σε σκληρές διαπραγματεύσεις για την ενεργοποίηση της συμμετοχής των νέων εταίρων, κυρίως της Κύπρου, και την έναρξη της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας . Ταυτόχρονα, από τις επιδοτήσεις στους αγρότες πέρασα στην πώληση γυαλιών ηλίου και στα σουπερμάρκετ, εκτός από τα καταστήματα οπτικών (σημειωτέον ότι, λόγω συντεχνιακών αντιδράσεων, το Ελληνικό Δημόσιο πλήρωνε για χρόνια τεράστια ποσά κάθε μήνα σε πρόστιμα) . Είχα εικόνα της λειτουργίας του συστήματος, από την άλλη όχθη όμως του «ποταμού», και δεν έτρεφα ιδιαίτερη εκτίμηση για τα αποτελέσματα . Αλλά, όπως έλεγα πάντα, άλλο να διαβάζεις και να ακούς και άλλο να έχεις εικόνα στο έδαφος (on the ground)».

ΕΕ… this project

Ο Κασκαρέλης γνώρισε την ΕΕ ως μία Ένωση με «βαριά γραφειοκρατία, αδυναμία λήψης γρήγορων αποφάσεων, χρονοβόρες διαδικασίες, αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, γεωγραφικές ομάδες με εντελώς διαφορετικές προτεραιότητες και ενδιαφέροντα, υποτυπώδης ύπαρξη ενιαίων αμυντικών δυνατοτήτων, ανυπαρξία ενιαίου σχεδιασμού εξωτερικής πολιτικής και αναπτυξιακών και ανθρωπιστικών προγραμμάτων προς τρίτες χώρες . Αν σε αυτές τις αρνητικές παραμέτρους προστεθούν (σύμφωνα με στοιχεία του 2020) 32 .000 υπάλληλοι που απασχολούνται στην Επιτροπή, 6 .700 στο Κοινοβούλιο, 2 .800 στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, 2 .500 στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και 10 .000 σε διάφορους άμεσα συνδεδεμένους και εξαρτώμενους οργανισμούς, που δραστηριοποιούνται στα 27 κράτη-μέλη, χωρίς ενιαία διοίκηση,  χωρίς δικαίωμα παρέμβασης στα εσωτερικά τους και χωρίς ενιαίους μηχανισμούς σε βασικούς τομείς, όπως ο οικονομικός και ο αμυντικός, σε αντίθεση π .χ . με ό,τι συμβαίνει στην ομοσπονδιακή Κυβέρνηση των ΗΠΑ, αντιλαμβάνεται κανείς τα κολοσσιαία προβλήματα που αντιμετωπίζει το κατασκεύασμα το οποίο ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση, ή «this project», όπως συνήθιζαν να την αποκαλούν στον Λευκό Οίκο και στα αμερικανικά και νατοϊκά κέντρα στρατηγικών αποφάσεων».

Και σημειώνει επιπλέον, πως «η έλλειψη πολιτικής βούλησης για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού αμυντικού συστήματος, δημιουργία η οποία, όπως γνώριζα από πρώτο χέρι λόγω της θητείας μου στο ΝΑΤΟ, υπονομευόταν συνεχώς με συνέπεια αλλά και με ευκολία, εξαιτίας της απραξίας των ευρωπαϊκών χωρών, από τους Αμερικανούς και συνακόλουθα τους Βρετανούς, σε συνδυασμό με την ιδιαίτερα περιορισμένη άσκηση κοινής εξωτερικής πολιτικής, μειώνουν στο ελάχιστο τη δυνατότητα να καταστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση αξιόλογος παίκτης στη διεθνή πολιτική και διπλωματική σκακιέρα, όπου διαδραματίζουν βασικό ρόλο οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία . Ο βασικότερος λόγος για την απραξία αυτή στον αμυντικό τομέα ήταν και είναι η επανάπαυση των κρατών μελών στην «ομπρέλα» ασφάλειας που τους παρέχει, από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά, η Ουάσιγκτον, είτε απευθείας με στρατιωτική παρουσία είτε μέσω του ΝΑΤΟ».

Κύπρος και Σχέδιο Ανάν

Το δεύτερο κεφάλαιο έχει τον τίτλο «Κύπρος» και αναφέρεται στην κατάρρευση του Σχεδίου Ανάν αι τον αρνητικό αντίκτυπο στις ελληνικές θέσεις, καθώς και στην ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ.

Όπως αναφέρει ο Κασκαρέλης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου του 1999 συμπεριλήφθηκε στα Συμπεράσματα («αποφάσεις) η διευκρίνηση ότι η προηγούμενη επίλυση του Κυπριακού θα αποτελούσε προϋπόθεση για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Τονίζει δε ότι την ημέρα της τελικής απόφασης το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «θα ελάμβανε υπόψη «όλα τα σχετκά στοιχεία». Όπως συμβαίνει συνήθως σε όλα τα διπλωματικά έγγραφα υπάρχουν μερικές ασαφείς λέξεις στις οποίες «κρύβεται ο διάβολος». Στη συγκεκριμένη περίπτωση η φράση «όλα τα σχετικά στοιχεία» σήμαινε στην πράξη ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά θα έφερε ευθύνη για τη μη προηγούμενη επίλυση του Κυπριακού».

Σημειώνει δε ότι στην περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος στο σχετικό δημοψήφισμα που είχε προγραμματίσει η κυπριακή Κυβέρνηση για τον Απρίλιο, ο ίδιος προέβλεπε ότι «οι προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Τουρκίας –ο καθένας για τους δικούς του λόγους θα εστιάζονταν στην επίρριψη της ευθύνης (το γνωστό στη διπλωματική διάλεκτο blame game) στην ελληνοκυπριακή πλευρά».

Ο ρόλος της Ουάσιγκτον

Εξηγεί ακόμα ότι ήδη από την αρχή της διαδικασίας «η Ουάσιγκτον πίεζε και συνέχιζε να πιέζει αφόρητα όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, με δύο εναλλακτικούς στόχους: την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος (ιδεώδης λύση) ή την εμφάνιση της τουρκικής πλευράς ως συνεργάσιμης, έτοιμης να εργαστεί σοβαρά για την επίλυση του προβλήματος και, πάντως, πρόθυμης να ακολουθήσει τους διεθνείς κανόνες, όπως τουλάχιστον οι ΗΠΑ το εννοούσαν. Απώτερος στόχος της τακτικής αυτής ήταν να μη δοθεί κανενός είδους επιχείρημα στους Ευρωπαίους, το οποίο θα δικαιολογούσε το να μην προσφέρουν ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην Τουρκία τον Δεκέμβριο του 2004».

Την ίδια στιγμή ωστόσο ο Κασκαρέλης αναφέρεται και στην ««κρυφή ατζέντα» (ακόμα και έναντι της Αθ΄νας, όπως το συνήθιζε ήδη από το 1960)», που υιοθέτησε η κυπριακή Κυβέρνηση.

Η Τουρκία μπαίνει στην εικόνα

Το επόμενο κεφάλαιο έχει τίτλο «Η Τουρκία μπαίνει στην εικόνα» και αναφέρεται στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς Κύπρου – Τουρκίας για απευθείας εμπόριο και τον χρηματοδοτικό κανονισμό. Για όσους βρεθήκαμε στις Βρυξέλλες εκείνη την περίοδο καλύπτοντας το ρεπορτάζ της ΕΕ, το βιβλίο ξυπνά μνήμες με ιδιαίτερη ένταση.

«Οι μήνες από το καλοκαίρι του 2004 μέχρι και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου ήταν εφιαλτικοί» σημειώνει χαρακτηριστικά.

Και υπογραμμίζει ότι «το κλίμα που είχε διαμορφωθεί μετά το αρνητικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα της ελληνοκυπριακής πλευράς ήταν χαώδες, με όλους να είναι εναντίον της κυπριακής Κυβέρνησης, η οποία δεν είχε συνειδητοποιήσει και –το χειρότερο– συνέχιζε να μη συνειδητοποιεί την κατάσταση, και στη μέση η Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία και η Αθήνα, που προσπαθούσαν να περισώσουν τη Λευκωσία από την καταπόντιση. Τελικά, τα καταφέραμε, χωρίς κάποια ουσιαστική βοήθεια των Κυπρίων, οι οποίοι είχαν «χάσει την μπάλα» και μας δημιουργούσαν συνεχή προβλήματα με τις κάθετα αρνητικές θέσεις τους. Το σπουδαιότερο ήταν ότι μέσα στη χαώδη κατάσταση κρατήσαμε το κύρος της Ελλάδας αλώβητο». Σημειώνοντας μεταξύ άλλων και το ρόλο του τότε προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσου Παπαδόπουλου.

Σιράκ: Έπρεπε να είχα βάλει βέτο στην ένταξη της Κύπρου

Στο κεφάλαιο Τουρκία – ΕΕ – Κύπρος ο πρέσβης ε.τ. αναφέρεται στις σκληρές διαπραγματεύσεις του τότε πρωθυπουργού Ερντογάν για την έναρξη διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας. Ο Κασκαρέλης στο βιβλίο του περιγράφει και τη συνάντηση που συγκάλεσε ο βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ με τη συμμετοχή του τότε Γάλλου Προέδρου, Ζακ Σιράκ, του Καγκελαρίου Γκέρχαρντ Σρέντερ, του προεδρεύοντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ολλανδού πρωθυπουργού Γιαν Πέτερ Μπαλκενέντε και του Έλληνα πρωθυπουργού, Κώστα Καραμανλή με στόχο να συμφωνήσουν να πιέσουν τον Πρόεδρο της Κύπρου, Τάσσο Παπαδόπουλο να δεχτεί την άρνηση του Ερντογάν να δεχτεί να αναγνωρίσει έστω και εμμέσως την Κυπριακή Δημοκρατία.

«Όπως πληροφορήθηκαν μετά τη λήξη της συνάντησης από τον Ολλανδό ομόλογο μου», σημειώνει ο Κασκαρέλης, «η αρχική άρνηση του Κύπριου προέδρου να δεχτεί να οπισθοχωρήσει προκάλεσε τσουνάμι επιθετικής ακόμα και προσβλητικής κριτικής. Μεταξύ άλλων, ο «Ελλάς – Γαλλία – Συμμαχία» Πρόεδρος Σιράκ του είπε ότι έκανε τρομερό λάθος που δεν πρόβαλε βέτο στην ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, μετά το αρνητικό δημοψήφισμα του Μαΐου, στο οποίο έπαιξε καταλυτικό ρόλο η αλλαγή τακτικής του Προέδρου Παπαδόπουλου, ο οποίος κορόιδευε επί μήνες τις Βρυξέλλες, τον ΟΗΕ και τον ίδιο».

Άμυνα, άλλη μία χαρακτηριστική περίπτωση αδυναμίας λήψης αποφάσεων στην ΕΕ

Στο έβδομο κεφάλαιο ο Κασκαρέλης αναφέρεται στην Κοινή Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΕΠΑΑ), ως «άλλη μία χαρακτηριστική περίπτωση αδυναμίας λήψης αποφάσεων».

Όπως επισημαίνει «για να έχει όμως ο αναγνώστης την καθαρότερη δυνατή εικόνα της κατάστασης που επικρατεί σήμερα, ιδίως μετά την πλήρη ανατροπή των διεθνών ισορροπιών που προκαλούν οι πολιτικές του νέου Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, θεωρώ ότι είναι χρήσιμη μια συνοπτική καταγραφή των σχετικών με την ΚΠΑΑ γεγονότων από τις αρχές του 2000».

Και υπογραμμίζει πως «η ΚΕΠΑΑ είναι ένα θέμα εξαιρετικά σημαντικό για την ασφάλεια της Ευρώπης, αλλά ταυτόχρονα και εξαιρετικά πολύπλοκο με αντικρουόμενα συμφέροντα, γεγονός που απαιτούσε ιδιαίτερα λεπτούς χειρισμούς και ενεργό συμμετοχή. Σημειωτέον ότι παραμένει ακόμα και σήμερα ανοιχτό, όχι μόνο αποδυναμώνοντας αλλά εκμηδενίζοντας το ειδικό βάρος της ΕΕ στα διεθνή δρώμενα».

Η καταιγίδα πλησιάζει την Ελλάδα

Στο όγδοο κεφάλαιο του βιβλίο ο πολύπειρος διπλωμάτης αναφέρεται στη γενική κατάσταση της οικονομίας βάζοντας τίτλο «το φαινόμενο της τέλειας καταιγίδας πλησιάζει την Ελλάδα».

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά «κατά τη διάρκεια των θητειών μου στις Βρυξέλλες (2004- 2009) και στην Ουάσιγκτον (2009-2012), στις προσωπικές συζητήσεις μου με τους εκάστοτε Πρωθυπουργούς έκανα έντονη κριτική για όσα στραβά παρατηρούσα στο εσωτερικό . Η απάντηση όλων ήταν «Βασίλη, παραβλέπεις τα σοβαρότατα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, και δεν θα πρέπει να επικρίνεις μόνο την Ελλάδα» . Και εγώ απαντούσα ότι, πράγματι, η Ιρλανδία είχε προβλήματα στον τραπεζικό τομέα, η Ιταλία στην οικονομία και στις τράπεζες, η Πορτογαλία σε θέματα αναδιάρθρωσης του Δημοσίου και άλλες χώρες σε διαφόρους άλλους τομείς . Η διαφορά όμως ήταν ότι η Ελλάδα αντιμετώπιζε προβλήματα ταυτόχρονα σε όλους τους τομείς . Στην οικονομία, στη λειτουργία του Δημοσίου, στα πανεπιστήμια, στα δικαστήρια, στη γεωργία, στα κατασκευαστικά έργα, στην κτηνοτροφία, στη γραφειοκρατία, και δεν έχει τέλος η απαρίθμηση . Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο από τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης (ΚΠΣ, διάρκεια έξι χρόνια) έμενε αχρησιμοποίητο το 30-40%, ενώ από τα χρησιμοποιημένα κονδύλια το 15-20% επιστρεφόταν στις Βρυξέλλες με τη μορφή επιστροφών/προστίμων, μετά από ορισμένα χρόνια».

Τα κολοσιαία οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας και στο βάθος ΟΠΕΚΕΠΕ

Την ίδια στιγμή στα «κολοσσιαία οικονομικά προβλήματα» της Ελλάδας ο Κασκαρέλης σημειώνει τα εξής:

1.       Οι τραγικοί για την ελληνική οικονομία χειρισμοί και το τέλος της Ολυμπιακής Αεροπορίας

2.       Η τραγελαφική κατάσταση του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ)

3.       Ελληνικός Νηογνώμονας ΑΕ και το σκάνδαλο με την αξιοπλοΐα τουριστικών και αλιευτικών σκαφών

4.       Οι καταστροφικοί χειρισμοί των αγροτικών επιδοτήσεων και τα προβλήματα συνεχίζονται 15 χρόνια αργότερα – Μπλόκο στα κτηνοτροφικά προϊόντα. Σημειώνοντας μεταξύ άλλων στο συγκεκριμένο υποκεφάλαιο πως «επί δεκαετίες, με εμπλοκή των αγροτικών συνεταιρισμών, αγρότες και παραγωγοί βαμβακιού και εκτάσεων με ελαιόδεντρα εισέπρατταν παράνομα επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, δηλαδή χρήματα μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων, τα οποία μετά από ελέγχους επιστρέφονταν με πρόστιμα και τόκους στις Βρυξέλλες από τον Έλληνα φορολογούμενο. Η απάτη βασιζόταν σε ανύπαρκτα χωράφια. Για να εμφανίσουν περισσότερα χωράφια από όσα είχαν, οι εμπλεκόμενοι συνέτασσαν ιδιωτικά συμφωνητικά εταιρικής καλλιέργειας, στα οποία δεν συμπλήρωναν την πραγματική θέση των γεωτεμαχίων, ούτε και τα ακριβή στοιχεία των συμβαλλόμενων μερών. Αποτέλεσμα ήταν τα ίδια γεωτεμάχια να δηλώνονται ταυτόχρονα και από άλλους εμπλεκόμενους αγρότες, προκειμένου να λάβουν και αυτοί τις επιδοτήσεις. Επιπλέον –και το κυριότερο– δήλωναν τεράστιες εκτάσεις που ήταν στην κυριολεξία μέσα στη θάλασσα».

Και προσθέτει πως «το τραγικό για την Ελλάδα είναι ότι, παρά τα όσα αναφέρω ανωτέρω, κανείς δεν ενδιαφερόταν να βάλει τάξη, με τις τακτικές κολομβιανού καρτέλ, όπως συνήθιζα να αποκαλώ αυτές τις ομάδες, να συνεχίζουν να ενεργούν σε βάρος του ονόματος της χώρας και των φορολογουμένων, οι οποίοι τελικά πληρώνουν τους λογαριασμούς».

5.       Ο σκανδαλώδης χειρισμός του κτηρίου των γραφείων της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στην ΕΕ.

Στο ένατο κεφαλαιο με τίτλο «Μετάθεση στις ΗΠΑ 2009-2012», ο Κασκαρέλης αναφέρεται στη «συνέχεια της εξέλιξης και το «κτύπημα» της Ελληνικής Τέλειας Καταιγίδας».

Ο Κασκαρέλης στην Αθήνα και οι ιδέες για ανακήρυξη ΑΟΖ

Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου με τίτλο «επιστροφή στην Αθήνα», ο Κασκαρέλης αναφέρεται στην περίοδο του 2012, σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως «σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου (Μάιος- Ιούνιος) εκφράστηκαν από τους πολιτικούς και τα κόμματα θέσεις με εθνικοπατριωτικά συνθήματα υπέρ της άμεσης, μονομερούς ανακήρυξης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, με παράλληλη έναρξη ερευνών για την ανακάλυψη υδρογονανθράκων, ώστε να αρχίσει η εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων . Κανείς όμως δεν εξηγούσε ότι ήταν υποχρεωτική και η οριοθέτησή της με διαπραγματεύσεις ή αμοιβαία συμφωνημένη προσφυγή σε διεθνές δικαστήριο με όλες τις γειτονικές χώρες . Ήδη από τα τέλη Ιουλίου υπήρχαν διαρροές από το Μαξίμου ότι συγκροτήθηκε επιτροπή με αντικείμενο την ανακήρυξη ΑΟΖ, την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για τη διενέργεια σεισμικών ερευνών και τη χάραξη θαλάσσιων οικοπέδων, προκειμένου να βγουν σε διεθνείς διαγωνισμούς για έρευνα και εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων»…

Οι αποφάσεις στη διπλωματία λαμβάνονται με κυνική λογική

Στον επίλογο του ο πρέσβης ε.τ. Βασίλης Κασκαρέλης σημειώνει ότι «στα 39 χρόνια της διπλωματικής διαδρομής μου έζησα από πρώτο χέρι, στα πόστα που υπηρετούσα, έντονες κρίσεις, οι οποίες είχαν ιδιαίτερα αρνητικό αντίκτυπο στα ελληνικού ενδιαφέροντος θέματα, καθώς και συγκλονιστικές εξελίξεις που άλλαξαν τις παγκόσμιες ισορροπίες, ενώ συμμετείχα στη λήψη αποφάσεων που επηρέασαν τη ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων».

Για να επισημάνει στη συνέχεια πως όταν τα αναλογίζεσαι αυτά, «αφού εγκαταλείψεις τον στίβο, συνειδητοποιείς ότι αποφάσεις που αλλάζουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων λαμβάνονται με μία εντυπωσιακή ηρεμία και ρεαλισμό που βασίζεται στην κυνική λογική. […] Διότι η ιστορία διδάσκει ότι οι συναισθηματικές πατριωτικές εξάρσεις οδηγούν σε λανθασμένες εκτιμήσεις και αποφάσεις, οι οποίες τελικά προκαλούν πολύ μεγαλύτερες καταστροφές στη χώρα και κατ’ επέκταση στους απλούς πολίτες».

Καταλήγει δε σημειώνοντας ότι «με βάση τα σημερινά δεδομένα, ιδίως μετά την κατάρρευση του γαλλογερμανικού άξονα και την αλλαγή των πολιτικών της Ουάσιγκτον, η εικόνα δεν επιτρέπει ούτε συγκρατημένη αισιοδοξία. Γιατί, όπως έγραψε ο Θουκυδίδης στο έργο του Ιστορίαι (Ιστορία του Πελοποννησια κού Πολέμου), «Διάλογος Μηλίων και Αθηναίων» (Βιβλίο 5, κεφ . 89 .1), «τὰ δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι, καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσι»· σε ελεύθερη μετάφραση: «Οι ισχυροί επιβάλλουν ό,τι τους επιτρέπει η δύναμή τους, και οι αδύναμοι υποχωρούν όσο τους επιβάλλει η αδυναμία τους».  Η Ιστορία θα δείξει».

Το βιβλίο του Βασίλη Κασκαρέλη παρουσιάζεται η Δευτέρα 6 Οκτωβρίου, στις 20:30 στο Public Cafe, στο Σύνταγμα, Καραγιώργη Σερβίας 1.