Στη συνωστισμένη περιοχή του Μανχάταν, την Τετάρτη 11 Μαΐου 2022, ο Τζέιμς Κρόμγουελ μπήκε σε ένα Starbucks, έβαλε το χέρι του πάνω στον πάγκο και διαμαρτυρήθηκε για τις επιπλέον χρεώσεις στα φυτικά γάλατα. «Πότε θα σταματήσετε να αποκομίζετε τεράστια κέρδη, ενώ οι πελάτες, τα ζώα και το περιβάλλον υποφέρουν;» φώναξε ο Κρόμγουελ, ενώ άλλοι ακτιβιστές μετέδιδαν τη διαμαρτυρία ζωντανά στο διαδίκτυο.

Αλλά οι αδιάφοροι πελάτες του Starbucks δεν έδωσαν μεγάλη σημασία. Ίσως δεν συνειδητοποίησαν ότι βρισκόταν μαζί τους ο ψηλότερος άνθρωπος που έχει ποτέ προταθεί για Όσκαρ ηθοποιίας, ο δημιουργός μιας από τις καλύτερες ομιλίες στο Succession και ο μόνος ηθοποιός που έχει προφέρει τις λέξεις «star trek» σε μια παραγωγή Star Trek. Η αστυνομία έφτασε για να κλείσει το κατάστημα.

«Κανείς δεν με άκουσε» αναπολεί ο Κρόμγουελ τρία χρόνια αργότερα. «Μπαίνανε μέσα, με άκουγαν να φωνάζω με όλη μου τη δύναμη για το τι έκαναν με αυτά τα μη γαλακτοκομικά-γαλακτοκομικά προϊόντα, και μετά πήγαιναν στην άκρη του καταστήματος, έκαναν την παραγγελία τους και στεκόντουσαν εκεί κοιτάζοντας τα κινητά τους.

«Είναι το τέλος του κόσμου, παιδιά! Θα τελειώσει! Έχουμε 15 λεπτά!».

Εκπρόσωπος μιας απογοητευμένης γενιάς

Απρόσβλητος από τον χρόνο, ο Κρόμγουελ παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς-ακτιβιστές του Χόλιγουντ – ή ίσως ακτιβιστές-ηθοποιούς είναι πιο ακριβές. Διαδήλωσε ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, υποστήριξε τους Μαύρους Πάνθηρες και συμμετείχε σε διαμαρτυρίες πολιτικής ανυπακοής για τα δικαιώματα των ζώων και την κλιματική κρίση.

Έχει χάσει το μέτρημα του πόσες φορές έχει συλληφθεί και έχει περάσει ακόμη και χρόνο στη φυλακή.

Τώρα όμως, στα 85 του, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ο εκπρόσωπος μιας απογοητευμένης γενιάς που διαδήλωσε για την ειρήνη στο εξωτερικό και για προοδευτικούς στόχους στην πατρίδα της, μόνο για να δει, στα τελευταία χρόνια της ζωής της, τον Ντόναλντ Τραμπ να γυρίζει πίσω το ρολόι σε θέματα όπως η άμβλωση και πολλά άλλα.

Ο Κρόμγουελ σίγουρα μοιάζει και ακούγεται σαν ένας γέρος αριστερός που μπορεί να έχει μια αφίσα του Τσε Γκεβάρα στη σοφίτα του και να θεωρεί τον Μπέρνι Σάντερς πολύ μαλακό απέναντι στον καπιταλισμό.

Ο πατέρας του, Τζον Κρόμγουελ, διάσημος σκηνοθέτης και ηθοποιός του Χόλιγουντ, μπήκε στη μαύρη λίστα κατά τη διάρκεια της εποχής του Μακάρθι και της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας

«Είμαστε ήδη ένα φασιστικό κράτος»

Όταν ο James Smith του Guardian επισκέπτεται το σπίτι του – μια ξύλινη καλύβα στην αγροτική πόλη του Γουόρικ, βόρεια της Νέας Υόρκης, όπου ζει με την τρίτη σύζυγό του, την ηθοποιό Άννα Στιούαρτ – σηκώνεται από μια καρέκλα δίπλα στο τζάκι με ένα θερμό χαιρετισμό και απλωμένο χέρι -ένα μεγάλο χέρι.

Ο Κρόμγουελ έχει ύψος 2 μέτρα και μοιάζει με μια μεγάλη, ξεθωριασμένη βελανιδιά. «Πριν από περίπου 10 χρόνια, άκουσα κάποιον έξυπνο να λέει ότι είμαστε ήδη ένα φασιστικό κράτος», λέει.

«Έχουμε έναν φασισμό έτοιμο να ενεργοποιηθεί. Το κλειδί είναι στην κλειδαριά. Το μόνο που πρέπει να κάνουν είναι να το γυρίσουν και να ανοίξουν το κουτί της Πανδώρας. Θα βγουν όλα τα δεινά, όλα τα κενά που το Κογκρέσο έχει γράψει με τόση επιμέλεια στη νομοθεσία του».

Το κυνήγι του Κρόμγουελ

Ο Κρόμγουελ έχει ξαναδεί αυτή την ταινία. Ο πατέρας του, Τζον Κρόμγουελ, διάσημος σκηνοθέτης και ηθοποιός του Χόλιγουντ, μπήκε στη μαύρη λίστα κατά τη διάρκεια της εποχής του Μακάρθι και της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας απλώς και μόνο επειδή σε ένα πάρτι έκανε σχόλια επαινώντας πτυχές του ρωσικού θεατρικού συστήματος για την καλλιέργεια νέων ταλέντων και αντιπαραθέτοντάς το με την «εξαντλημένη» κουλτούρα του Χόλιγουντ.

Αυτή η φαινομενικά αβλαβής παρατήρηση, σε συνδυασμό με την προεδρία του στους «Χόλιγουντ Δημοκρατικούς», οι οποίοι αργότερα «κινήθηκαν ελαφρώς προς τα αριστερά», οδήγησε τον Τζον Κρόμγουελ να κληθεί να καταθέσει στην Επιτροπή της Βουλής για Αντιαμερικανικές Δραστηριότητες.

Δεν είχε τίποτα ουσιαστικό να πει, αλλά ένας απεσταλμένος της επιτροπής απαίτησε ακόμα και μια συγγνώμη.

Ο Τζον Κρόμγουελ αρνήθηκε και, με μια επιταγή 1 εκατομμυρίου δολαρίων από τον μεγαλοπαραγωγό Χάουαρντ Χιούζ για ένα μη πραγματοποιημένο έργο, μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου έπαιξε σε ένα θεατρικό έργο με τον Χένρι Φόντα και κέρδισε ένα βραβείο Tony.

Ο Κρόμγουελ χρηματοδότησε ο ίδιος την εκστρατεία του για το Όσκαρ καλύτερου ηθοποιού σε δευτερεύοντα ρόλο στην ταινία Babe, ξοδεύοντας 60.000 δολάρια για να προσλάβει έναν δημοσιογράφο και να αγοράσει διαφημίσεις στον τύπο για να προωθήσει την ερμηνεία του

Μηχανολόγος μηχανικός

Ο Τζέιμς αναπολεί: «Ο πατέρας μου δεν επηρεάστηκε, εκτός από το γεγονός ότι οι καλύτεροι φίλοι του – πολλοί από αυτούς – τον απομόνωσαν και δεν του μιλούσαν επειδή είχε κληθεί να καταθέσει. Δεν τους ένοιαζε αν το άτομο ήταν ένοχο ή όχι – κάπως όπως σήμερα».

Η μητέρα του Κρόμγουελ, Κέι Τζόνσον, και η μητριά του, Ρουθ Νέλσον, ήταν επίσης επιτυχημένες ηθοποιοί. Παρά την έντονη αυτή καταγωγή, αρχικά ήταν απρόθυμος να ακολουθήσει τα βήματά τους. «Αντιστάθηκα όσο το δυνατόν περισσότερο. Σκόπευα να γίνω μηχανολόγος μηχανικός».

Ωστόσο, μια επίσκεψη στη Σουηδία, όπου ο πατέρας του γυρνούσε μια ταινία με την ομάδα του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, αποδείχθηκε καθοριστική. «Δημιουργούσαν κάτι και ο πατέρας μου ήταν αφοσιωμένος και δούλευε πάνω σε διάφορα πράγματα. Ήταν πολύ συναρπαστικό για μένα. Είπα: “Ω, τελικά πρέπει να το κάνω αυτό”».

Η τέχνη και η πολιτική συγκρούστηκαν ξανά όταν εντάχθηκε σε μια θεατρική εταιρεία που ιδρύθηκε από μαύρους ηθοποιούς και περιόδευσε με το έργο του Σάμουελ Μπέκετ «Περιμένοντας τον Γκοντό» για ένα κοινό κυρίως αφροαμερικανικό στο Μισισιπή, την Αλαμπάμα, το Τενεσί και τη Τζόρτζια.

Ορισμένες παραστάσεις πραγματοποιήθηκαν υπό ένοπλη φρουρά, σε περίπτωση που οι λευκοί ρατσιστές προσπαθούσαν να ρίξουν βόμβες μολότοφ.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη PETA (@peta)

Χρηματοδότησε ο ίδιος την εκστρατεία του για το Όσκαρ

Ο Κρόμγουελ είχε στο ενεργητικό του ρόλους σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές για δεκαετίες, όταν, σε ηλικία 55 ετών, η καριέρα του απογειώθηκε χάρη στον ρόλο του ως αγρότη στην ταινία Babe του 1995, που αφορά ένα γουρούνι που λαχταρά να γίνει τσοπανόσκυλο.

Η ταινία ήταν μια έκπληξη, με έσοδα άνω των 250 εκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως.

Ο Κρόμγουελ χρηματοδότησε ο ίδιος την εκστρατεία του για το Όσκαρ καλύτερου ηθοποιού σε δευτερεύοντα ρόλο στην ταινία Babe, ξοδεύοντας 60.000 δολάρια για να προσλάβει έναν δημοσιογράφο και να αγοράσει διαφημίσεις στον τύπο για να προωθήσει την ερμηνεία του, αφού το στούντιο αρνήθηκε να χρηματοδοτήσει την εκστρατεία.

Το ρίσκο απέδωσε όταν έλαβε την υποψηφιότητα,.

Η αναγνώριση για τον Babe οδήγησε σε ρόλους όπως πρόεδροι, πάπες και τον πρίγκιπα Φίλιππο στην ταινία The Queen του Stephen Frears, καθώς η βιομηχανία προσπαθούσε να τον κατηγοριοποιήσει.

Στο Star Trek: First Contact υποδύθηκε τον πρωτοπόρο της διαστημικής εξερεύνησης Dr Zefram Cochrane, ο οποίος παρατηρεί το πλήρωμα του διαστημοπλοίου Enterprise: «Και εσείς, είστε όλοι αστροναύτες σε… κάποιο είδος διαστημικής εξερεύνησης».

«Φωνάζω πάρα πολύ»

Ο Κρόμγουελ θεωρεί το Χόλιγουντ ως μια «σκιερή» βιομηχανία που καθοδηγείται από την «απληστία» και το «κέρδος». Κριτικάρει την έμφαση που δίνεται στο «κοινό στις αίθουσες», την έλλειψη γνήσιας συζήτησης για θέματα όπως η φυλετική ποικιλομορφία και την αυξανόμενη επιρροή των διαδικτυακών οπαδών στις αποφάσεις για το καστ.

Δεν έχει «κανένα ενδιαφέρον για τα πάρτι» και θεωρεί το «παιχνίδι» δευτερεύον σε σχέση με τη «συμφωνία». Παραδέχεται επίσης ότι μπορεί να είναι δύσκολος στο πλατό: «Τσακώνομαι πολύ. Φωνάζω πάρα πολύ».

Αναφέρει το παράδειγμα της ταινίας LA Confidential, την οποία περιγράφει ως «ένα έργο ιδιοφυΐας». Σε μια σκηνή, ο απειλητικός καπετάνιος Ντάντλεϊ Σμιθ, που υποδύεται ο Κρόμγουελ, ρωτά τον Τζακ Βινσένς, που υποδύεται ο Κέβιν Σπέισι, «Έχεις να πεις κάτι πριν πεθάνεις, μικρέ;» πριν τον πυροβολήσει.

Ο Σπέισι, που τότε ήταν ήδη κάτοχος Όσκαρ, διαφώνησε με τον σκηνοθέτη και συν-σεναριογράφο Κέρτις Χάνσον σχετικά με το τι θα έπρεπε να απαντήσει ο Βινσέν. Ο Σπέισι, με ήρεμη προκλητικότητα, κέρδισε τη μάχη.

Ο Κρόμγουελ συνελήφθη για πρώτη φορά σε μια τεράστια διαδήλωση στην Ουάσιγκτον το 1971. Θυμάται: «Χτύπησα έναν αστυνομικό επειδή χτύπησε μια γυναίκα μπροστά μου, στο πρόσωπο με το γκλομπ του, σπάζοντας τα γυαλιά της, και είπα: «Αυτό δεν μπορεί να γίνει»

«Πήρα το μάθημά μου»

Αυτό ώθησε τον Κρόμγουελ να δοκιμάσει μια δική του αλλαγή στην ατάκα. Ο Χάνσον διαφώνησε. «Όπως ήταν αναμενόμενο, στέκεται πίσω μου και λέει: «Τζέιμι, θέλω να πεις τη ατάκα όπως είναι γραμμένη». Αλλά, μη έχοντας την εμπειρία και τον χαρακτήρα του Κέβιν, είπα: «Γαμώτο σου, άντε γ@μήσου, σκατιάρη! Δεν ξέρεις τι στο διάολο κάνεις» και έσπρωξα μια κάμερα.

«Είχε σταυρώσει τα χέρια του, με κοίταξε και είπε: «Γ@μημένε, θα το κόψω στην τελική επεξεργασία ούτως ή άλλως – δεν θα μπει στην ταινία και δεν θα ξαναδουλέψεις ποτέ σε αυτή την πόλη». Πήρα το μάθημά μου.

Τριάντα χρόνια μετά, ο Σπέισι έχει εξοριστεί στην έρημο του Χόλιγουντ λόγω κατηγοριών για σεξουαλική κακοποίηση, αν και δεν καταδικάστηκε για κανένα έγκλημα. Ηθοποιοί όπως ο Στίβεν Φράι, ο Λίαμ Νίσον και η Σάρον Στόουν έχουν υποστηρίξει ότι ο Σπέισι πλήρωσε το τίμημα και ότι οι αβάσιμες κατηγορίες δεν πρέπει να τερματίσουν μόνιμα την καριέρα του.

Όταν του ζητήθηκε η γνώμη του, ο Κρόμγουελ αρχικά αρνήθηκε. «Όχι, δεν μπορώ να το κάνω αυτό, φίλε», διαμαρτυρήθηκε. «Δεν μπορώ να μιλήσω για έναν συνάδελφο ηθοποιό».

Photo: Wikimedia Commons

Άλλο Σπέισι, άλλο Έπσταϊν

Στη συνέχεια, όμως, ανέφερε τον αποθανόντα χρηματιστή Τζέφρι Έπσταϊν, υπονοώντας ότι ο ελίτ κοινωνικός κύκλος του καταδικασμένου σεξουαλικού εγκληματία έτυχε πιο επιεικής μεταχείρισης από τον Σπέισι.

«Έχουν έναν κανόνα για αυτούς και έναν άλλο κανόνα για τον Κέβιν. Ο Κέβιν τιμωρείται, κάτι που σημαίνει το τέλος της καριέρας του. Αυτοί [οι συνεργάτες του Έπσταϊν] πετούν όλοι εκεί με το Lolita Express τους, κάνουν ό,τι θέλουν. Τι τους συμβαίνει; Τίποτα δεν τους συμβαίνει. Το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει αναστατωθεί. Αυτό είναι που με εκνευρίζει. Η διπροσωπία του. Είναι αηδιαστικό».

Σε μια πολυποίκιλη τηλεοπτική καριέρα, ο Κρόμγουελ έχει κερδίσει ένα βραβείο Emmy για το American Horror Story: Asylum και έχει κερδίσει υποψηφιότητες για Emmy για ρόλους στο RKO 281, ER, Six Feet Under και πιο πρόσφατα στο Succession, όπου υποδύθηκε τον Ιούαν Ρόι, τον αποξενωμένο αδελφό του πατριάρχη Λόγκαν Ρόι (Brian Cox), που μοιάζει με τον Ρούπερτ Μέρντοχ.

Η ταξική λογική της φυλακής

Ο Κρόμγουελ συνελήφθη για πρώτη φορά σε μια τεράστια διαδήλωση στην Ουάσιγκτον το 1971. Θυμάται: «Χτύπησα έναν αστυνομικό επειδή χτύπησε μια γυναίκα μπροστά μου, στο πρόσωπο με το γκλομπ του, σπάζοντας τα γυαλιά της, και είπα: «Αυτό δεν μπορεί να γίνει».

Τον άρπαξα και του πήρα το γκλομπ, και τότε όλοι μου όρμησαν, αλλά κανείς δεν με χτύπησε. Καθώς με έβαζαν στο φορτηγάκι, ο αστυνομικός που χτύπησα μου όρμησε με τη γροθιά του, με χτύπησε, αλλά η γροθιά του με άγγιξε ελαφρά, και τότε έκλεισαν την πόρτα και δεν μου συνέβη τίποτα».

Από τότε έχουν γίνει δεκάδες συλλήψεις. Μετά από μια καθιστική διαμαρτυρία το 2015 σε ένα εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο στο Wawayanda της Νέας Υόρκης, ο Κρόμγουελ αρνήθηκε να πληρώσει πρόστιμο 375 δολαρίων και κατέληξε στη φυλακή. «Ο τύπος που έκανε τη συνέντευξη δεν ήξερε ποιος στο διάολο ήμουν και είπε: “Φοβάσαι ότι θα σε βιάσουν εδώ;”. Εγώ απάντησα: “Όχι, εκτός αν είναι πολύ πιο κ@υλωμένοι από ό,τι νομίζω”, γιατί δεν είχε κανένα νόημα.

»Μου είπε: “Φοβάσαι ότι θα βιάσεις κάποιον;”. Ότι θα κολλήσω, δηλαδή, την ασθένεια του ταξικού συστήματος της φυλακής για να προστατεύσω τον εαυτό μου και θα βρω κάποιους ανυπεράσπιστους νεαρούς που έχουν σταλεί εκεί για κάποιο λόγο, και θα βάλω μερικούς τύπους να τον κρατήσουν ενώ εγώ θα τον γ@μάω; Αυτή είναι η λογική».

Ο Κρόμγουελ περιγράφει τις τρεις ημέρες που πέρασε στη φυλακή ως «συγκινητικές». Ξεκίνησε απεργία πείνας και έζησε την οδυνηρή εμπειρία να δει τη φράση «ω Θεέ μου, βγάλε με από εδώ» γραμμένη στο τσιμέντο από έναν άλλο κρατούμενο.

Λίγο μετά, συνελήφθη ξανά, αυτή τη φορά για διακοπή μιας παράστασης με όρκες στο SeaWorld.

«Αν η διασημότητα γεμίζει την τσέπη σου, σου καίει την τσέπη. Πρέπει να ξοδέψεις τη διασημότητα, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να μάθουν κάτι από αυτήν και να μπορούν να σε ακούσουν και να μιλήσεις για αυτούς»

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη VegNews (@vegnews)

Ο Τραμπ είναι ο τύπος έξω από το θέατρο

Ανησύχησε ποτέ ότι ο ακτιβισμός θα έβλαπτε την καριέρα του ως ηθοποιού; «Δεν νομίζω ότι τους νοιάζει καθόλου – όχι, το παίρνω πίσω. Αρκετοί άνθρωποι με γνωρίζουν τώρα λόγω του ακτιβισμού μου για τα ζώα, ώστε το στούντιο να με θεωρήσει ταραχοποιό και, όταν έρχεται η ώρα της συνέντευξης Τύπου, αντί να μιλήσω για την ταινία, θα μιλήσω για τον βιγκανισμό ή τη Γάζα».

Σύμφωνα με την κοσμοθεωρία του Κρόμγουελ, η κατάπτωση των ΗΠΑ στην τυραννία είναι πολύ βαθύτερη από έναν πρόεδρο. Πρόκειται για ένα αμοραλιστικό σύστημα που έχει σχεδιαστεί για να ωφελεί τους ολιγάρχες, να εκμεταλλεύεται τα κενά του νόμου και να καταστρέφει την εργατική τάξη και τον πλανήτη. Ο Τραμπ είναι απλώς «ο εκπρόσωπος», λέει.

«Είναι ο τύπος έξω από το θέατρο που λέει: «Ελάτε μέσα! Θα λατρέψετε αυτή την παράσταση, έχω τους καλύτερους ανθρώπους». Αυτός είναι. Είναι ο προωθητής αυτής της μ@λακίας. Ενώ ο Τζέφ Μπέζος, ο Έλον Μασκ και οι άλλοι περιφέρονται, δεν δίνουν δεκάρα για κανέναν εργαζόμενο, για κανένα περιβαλλοντικό ζήτημα. Δεν τους νοιάζει καθόλου.

»Το κυβερνητικό σύστημα που έχουμε, το κοινωνικό σύστημα που έχουμε είναι τόσο διεφθαρμένο και τόσο γεμάτο εξωφρενικά ψέματα που είναι πολύ δύσκολο να το κοιτάξεις και να μην πεις: “Λοιπόν, τι κάνω τώρα;”».

«Τόλμησε να γίνεις καλλιτέχνης»

Η γενιά του Κρόμγουελ πρέπει να πίστευε ότι είχε κερδίσει σημαντικές μάχες για τα δικαιώματα των γυναικών, τα πολιτικά δικαιώματα και το περιβάλλον. Ωστόσο, τώρα, στην τρίτη ηλικία, αναγκάζονται να βλέπουν τον Τραμπ και τους συμμάχους του να καταστρέφουν αυτή την πρόοδο. Μετά από όλα αυτά τα χρόνια, όλες τις διαμαρτυρίες, όλες τις συλλήψεις, έχει ακόμα ελπίδα;

Αναφέρει τους φοιτητές που διαμαρτύρονται στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης, τους πολίτες που διαμαρτύρονται στο Ισραήλ και μερικούς Αμερικανούς πολιτικούς που εξακολουθούν να αγωνίζονται για το καλό.

Μιλάει επίσης για το μπλουζάκι του, το οποίο είναι μαύρο και έχει τυπωμένη με κόκκινα γράμματα τη φράση «Τόλμησε να γίνεις καλλιτέχνης».

Εξηγεί: «Αν η διασημότητα γεμίζει την τσέπη σου, σου καίει την τσέπη. Πρέπει να ξοδέψεις τη διασημότητα, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να μάθουν κάτι από αυτήν και να μπορούν να σε ακούσουν και να μιλήσεις για αυτούς. Αυτό είναι το πλεονέκτημα που έχω και που κάποιος στο Τέξας δεν έχει. Έρχεσαι και βάζεις ένα μικρόφωνο μπροστά μου και η κουβέντα πηγαίνει κάπου και κάποιος την ακούει».

Η Starbucks, παρεμπιπτόντως, υπέκυψε πέρυσι και ανακοίνωσε ότι δεν θα χρεώνει πλέον επιπλέον για τα vegan γάλατα. Ο Κρόμγουελ δεν φώναζε τελικά στο κενό.

*Με στοιχεία από theguardian.com