[…]

Θα τελειώσομε με λίγα λόγια αφιερωμένα σε μια μεγάλη γυναικεία ελληνική μορφή, την Άννα Παπαδοπούλου, τη «Μάννα», όπως την έλεγαν στο μέτωπο. Τη «Μάννα του στρατιώτη». Εκείνη, με την απλότητα της στοργής της, με την άγρυπνη συμπαράστασή της, με το εμψυχωτικό, με το εγκάρδιο γέλιο της, είχε αντικαταστήσει τις αληθινές μητέρες, κοντά στα παιδιά τους που πολεμούσαν τόσο μακρυά. Αντάξια αδελφή του Παύλου Μελά, άφοβη, ακούραστη, όλο ζωντάνια, περνούσε ανάμεσα στους καπνούς του Μικρασιατικού πολέμου έτοιμη να προσφέρει τις υπηρεσίες της όπου τις χρειαζότανε ο στρατός. Κι’ όχι υπηρεσίες κοσμικού ενδιαφέροντος, επιδεικτικές, από εκείνες που βλέπομε κάποτε σε ανάλογες περιπτώσεις. Μπορούσε να πάρει ως και τα ρούχα του φαντάρου, σε μια ώρα ανάγκης, και να τα πλύνει με τα χέρια της. Για να καταλάβετε σάς λέω τούτο και μόνο. Στο μέτωπο, κάθε φορά που τύχαινε να γίνει γνωστή η δημοσιογραφική μας ιδιότης, αξιωματικοί και στρατιώτες δεν μας ζητούσαν ποτέ να γράψομε για τους ίδιους, για την ηρωική δράση τους, δεν μας έδειχναν τις πολεμικές διακρίσεις τους, τις πληγές τους. Μας άνοιγαν την καρδιά τους τη γεμάτη ευγνωμοσύνη για τη «Μάννα», κι’ ήθελαν να γράψομε γι’ αυτή.


«ΤΟ ΒΗΜΑ», 23.9.1962, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Τη συναντούσαμε παντού, έπαιρνε μέρος στη στρατιωτική πορεία, περνούσε το βράδυ στον καταυλισμό, άκουε με τ’ αυτιά της το ντουφεκίδι, το κανονίδι. Όταν μπήκαμε στις 16 Αυγούστου 1920 στο Ουσάκ, ύστερα από τη μάχη που προηγήθη, με το σύνταγμα του γερο-Κωνσταντίνου, ενός λαμπρού αξιωματικού από τους «συνυπηρετήσαντας», τη βρήκα στο στρατηγείο, και σ’ εκείνη έδωσα για να μου τον φυλάξει έναν κάλυκα οβίδος που πήρα από την επιχείρηση του Ουσάκ και που τον έχω πάντα στο γραφείο μου. Είχε έρθει με τον Νίδερ, μια άλλη στρατιωτική μορφή από τις αξιότερες, από τις σεβαστότερες που εγνώρισα τότε. Κι’ επήγαμε μαζί με τη Μάννα για να ιδούμε σε μια γέφυρα της σιδηροδρομικής γραμμής ένα τραίνο κατεστραμμένο από αεροπλάνο δικό μας, που μετέφερε Τούρκους στρατιώτες στο εσωτερικό. Έδινε θάρρος στους κουρασμένους, εφρόντιζε η ίδια για την ταφή των νεκρών, εύρισκε λόγια για να τους κλάψει και λίγα φρέσκα λουλούδια για να σκορπίσει στους τάφους τους. Εθεωρήσαμε χρέος μας να τη θυμίσομε, γιατί θα ήταν ανάρμοστο η Μάννα, η Άννα Παπαδοπούλου, να ξεχαστεί στο μνημόσυνο της Σμύρνης.

*Απόσπασμα από επιφυλλίδα του Γ. Φτέρη (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του μανιάτη Γιώργου Τσιμπιδάρου, 1891-1967, δημοσιογράφου, κριτικού, συγγραφέα και ποιητή), που έφερε τον τίτλο «Μικρασιατική αναπόληση» και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Το Βήμα» την Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 1962, με αφορμή τη συμπλήρωση 40 ετών από τη Μικρασιατική Καταστροφή.


Η «Μάννα του Στρατιώτη» μαζί με τον Νικόλαο Πλαστήρα και τον Θεόδωρο Πάγκαλο στο Μέτωπο Μικράς Ασίας (πηγή: Φωτογραφικό αρχείο ΕΛΙΑ – ΜΙΕΤ) 

Η Άννα Παπαδοπούλου (1871-1938), αδελφή του αειμνήστου Μακεδονομάχου Παύλου Μελά, υπηρέτησε ως εθελόντρια νοσοκόμα στους Βαλκανικούς Πολέμους, στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία.


Πηγή: Φωτογραφικό αρχείο ΕΛΙΑ – ΜΙΕΤ

Ειδήσεις Σήμερα: