Αισθητηριακό τρικ δείχνει πώς ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται το σώμα

Οι άνθρωποι είναι εύκολο να ξεγελαστούν έτσι ώστε να νομίζουν ότι ένα ψεύτικο δάχτυλο είναι μέρος του σώματός τους,αναφέρουν νευροεπιστήμονες στην Αυστραλία -η μελέτη δείχνει πώς ο εγκέφαλος δημιουργεί ουσιαστικά μια αναπαράσταση του σώματος βάσει των σημάτων που λαμβάνει από τα αισθητήρια όργανα.

Οι πρώτες ενδείξεις για το πώς ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται το σώμα του ήρθαν πριν από δεκαετίες, όταν οι ερευνητές παρατήρησαν ότι ορισμένοι ασθενείς με ακρωτηριασμένα άκρα είχαν την αίσθηση ότι το μέλος που έλειπε ήταν ακόμα εκεί.

Αυτό κατέστησε σαφές ότι η εικόνα του σώματος στον εγκέφαλο δεν είναι στατική και δεν αντιστοιχεί πάντα στην αντικειμενική πραγματικότητα. Αντίθετα, ενημερώνεται διαρκώς με βάσει τις πληροφορίες που μεταδίδουν οι αισθήσεις, οι οποίες δεν είναι πάντα ακριβείς.

Σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά τέτοια πειράματα που έχουν αναφερθεί στη βιβλιογραφία, εθελοντές φόρεσαν γυαλιά με ενσωματωμένες οθόνες, οι οποίες προέβαλλαν την εικόνα από μια βιντεοκάμερα που κοιτούσε την πλάτη του εθελοντή. Ο εθελοντής έβλεπε έτσι την πλάτη του εαυτού του και είχε την εξωπραγματική αίσθηση ότι ο ίδιος βρισκόταν πιο πίσω, εκεί που βρισκόταν η βιντεοκάμερα.

Η τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο Journal of Physiology, δείχνει ότι ο εγκέφαλος μπορεί να ξεγελαστεί ακόμα πιο εύκολα -το μόνο που χρειάζεται είναι τα κατάλληλα σήματα από τους μυς του σώματος.

Οι εθελοντές κλήθηκαν να κρατήσουν ένα ψεύτικο δάχτυλο με το αριστερό τους χέρι, το οποίο είχαν τοποθετήσει 12 εκατοστά πάνω από τον δείκτη του δεξιού χεριού τους. Τα μάτια τους παρέμεναν κλειστά και το δέρμα και οι κλειδώσεις τους είχαν αναισθητοποιηθεί με φάρμακα προκειμένου να εξαλειφθεί η αίσθηση της αφής.

Όταν το ψεύτικο δάχτυλο και ο δείκτης του δεξιού χεριού κινούνταν ταυτόχρονα, οι εθελοντές είχαν την αίσθηση ότι κρατούσαν τον δείκτη του δεξιού χεριού στο αριστερό τους χέρι. Με άλλα λόγια, το ψεύτικο δάχτυλο είχε ενσωματωθεί στην αναπαράσταση του σώματος στον εγκέφαλο.

«Ακούγεται ανόητο να ρωτά κανείς τον εαυτό του για το εάν ο δείκτης του χεριού του αποτελεί μέρος του σώματός του. Παρόλα αυτά, τα ευρήματά μας δείχνουν ότι το ερώτημα αυτό έχει οδηγήσει σε νέες ανακαλύψεις για τις λειτουργίες του εγκεφάλου» σχολιάζει ο Σάιμον Γκαντέβια, μέλoς της ερευνητικής ομάδας στο ινστιτούτο NeuRA της Αυστραλίας.

Τα αποτελέσματα της μελέτης θα μπορούσαν στο μέλλον να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση παθήσεων στις οποίες υπάρχει διαταραχή της αναπαράστασης του σώματος, όπως ο ακρωτηριασμός, η σχιζοφρένεια και το εγκεφαλικό.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ