Χερσόνησος Λυγιάς-Κερκυραϊκή Περαία-Πύργος Ραγίου Τα τρία κάστρα που υπάρχουν στη χερσόνησο της Λυγιάς θεωρούνται ότι αποτελούσαν την Κερκυραϊκή Περαία, αποικία των Κερκυραίων την οποία προστάτευε ο Πύργος Ραγίου, οχυρό που κτίστηκε κατά την ύστερη αρχαϊκή περίοδο στα νότια του Καλαμά. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν ένα μικρό ιερό, μία δεξαμενή και στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Λαδοχώρι Στην περιοχή οι […]
Χερσόνησος Λυγιάς-Κερκυραϊκή Περαία-Πύργος Ραγίου Τα τρία κάστρα που υπάρχουν στη χερσόνησο της Λυγιάς θεωρούνται ότι αποτελούσαν την Κερκυραϊκή Περαία, αποικία των Κερκυραίων την οποία προστάτευε ο Πύργος Ραγίου, οχυρό που κτίστηκε κατά την ύστερη αρχαϊκή περίοδο στα νότια του Καλαμά. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν ένα μικρό ιερό, μία δεξαμενή και στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Λαδοχώρι Στην περιοχή οι ανασκαφές έφεραν στο φως ρωμαϊκή έπαυλη και νεκρικό θάλαμο με ανάγλυφες σαρκοφάγους, κτίσμα του 2ου ή 3ου αι. π.Χ.
Ελέα (Δήμος Παραμυθιάς) Οικισμός στις πλαγιές του βουνού Γκορίλας σε υψόμετρα 460-525 μέτρων. Θεωρείται ο σημαντικότερος οικισμός της Ελεάτιδας, της περιοχής μεταξύ Νεκρομαντείου και Παραμυθιάς, τόπο κατοικίας των Ελεατών Θεσπρωτών. Το όνομά της βρίσκεται σε επιγραφή του 4ου αι.π.Χ. και στα νομίσματα των Ελεατών (360-340 π.Χ.). Ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. και ήταν η πρώτη πρωτεύουσα της Θεσπρωτίας και έδρα του Κοινού των Θεσπρωτών. Διασώζεται μέρος του τείχους που περιέβαλε τον οικισμό, μήκους 1.550 μ., το οποίο διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Οι ανασκαφές στην περιοχή αποκάλυψαν ναΐσκο, δημόσιο κτίριο, ημιυπόγειους αποθηκευτικούς χώρους και ένα μέρος του θεάτρου.
Αρχαία Φανοτή (Δήμος Παραποτάμου) Αρχαίος οικισμός με κάστρο, στη θέση Ντόλιανη που ταυτίζεται με την αρχαία Φανοτή. Βρίσκεται σε λόφο ύψους 85μ. και προστατεύεται με τείχος της ελληνιστικής εποχής.
Αρχαία Ελίνα (Κοιν. Πέρδικας) Ερείπια αρχαίου οικισμού που βρέθηκαν σε λόφο στον όρμο Καραβοστάσι ταυτίζονται με την αρχαία Ελίνα, πρωτεύουσα των Ελινών Θεσπρωτών, που ιδρύθηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα. Πολυγωνικά τείχη προστατεύουν τις πλαγιές.
Γιτάνη ή Τιτάνη (Δήμος Φιλιατών) Θεωρείται η δεύτερη κατά σειρά αρχαιότητας πρωτεύουσα του Κοινού των Θεσπρωτών, όπως λεγόταν ο φορέας της πολιτικής συνένωσης των θεσπρωτικών φύλων, και είναι οικισμός έκτασης 300 στρεμμάτων στη συμβολή του ποταμού Καλαμά με τον Καλπακιώτικο. Ιδρύθηκε το δεύτερο μισό του 4ου αι. π.Χ. σύμφωνα με το ιπποδάμειο σύστημα και γνώρισε μεγάλη ακμή κατά την ελληνιστική περίοδο. Καταστράφηκε το 167 π.Χ. όπως και πολλές άλλες πόλεις της Ηπείρου από τους Ρωμαίους. Σώζονται τα πολυγωνικά τείχη της πόλης, ενώ με τις ανασκαφές ήλθαν στο φως μία στοά της αρχαίας αγοράς, δύο δημόσια οικοδομήματα, μικρός ναός, ιδιωτικές κατοικίες, καθώς και τμήμα του θεάτρου χωρητικότητας 6.000 θέσεων περίπου.