Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος: Το παθητικό κάπνισμα 3η αιτία θνησιμότητας

Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος η 31η Μαΐου, και η φετινή επέτειος είναι αφιερωμένη στο «παθητικό κάπνισμα». Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επισημαίνει ότι το φαινόμενο έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, καθώς έχει χαρακτηριστεί ως η τρίτη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας.Ο καθηγητής Φαρμακολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαπνιστικής Εταιρείας Νικόλας Χούλης παρουσίασε σε ειδική ημερίδα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, την έρευνά του για τις επιπτώσεις του τσιγάρου στην υγεία.

Με βάση τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας, στο αίμα και τα ούρα των παθητικών καπνιστών περιλαμβάνονται οι ίδιες ακριβώς ουσίες που ανιχνεύονται και στους καπνιστές, δηλαδή η νικοτίνη, η κοτινίνη (προϊόν μεταβολής της νικοτίνης) και διάφορες καρκινογόνες ουσίες.

Το παθητικό κάπνισμα θεωρείται υπεύθυνο για έναν αριθμό ασθενειών:

-Στεφανιαία νόσος, 30% περισσότερο σε μη καπνιστές που ζουν με καπνιστές.

– Αύξηση έως και τρεις φορές του καρκίνου του πνεύμονα σε μη καπνίστριες, ο σύζυγος των οποίων είναι καπνιστής.

– Συσχέτιση του παθητικού καπνίσματος με καρκίνο του φάρυγγα, του οισοφάγου, του στόματος, των νεφρών, του μαστού κ.λπ.

– Στους μη καπνιστές, ο καπνός ερεθίζει τα μάτια και τον επιπεφυκότα, προκαλεί ρινικά συμπτώματα, βήχα, κεφαλαλγίες και κρίσεις βρογχικού άσθματος.

– Το παθητικό κάπνισμα έχει δυσμενείς επιπτώσεις σε διάφορες κατηγορίες ατόμων: στις εγκύους μπορεί να προκαλέσει αποβολές, καθώς και πλήθος προβλημάτων στα παιδιά που θα γεννηθούν. Σε αυτά συγκαταλέγονται το μειωμένο σωματικό βάρος, αναπνευστικά προβλήματα, καθώς και ψυχοκοινωνική καθυστέρηση. Σε ηλικιωμένους και ειδικά σε άτομα με αναπνευστικά προβλήματα, μπορεί να επιδεινώσει την κατάστασή τους, ακόμα και να προκαλέσει κρίσεις άσθματος.

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαπνιστικής Εταιρείας υποστήριξε μάλιστα ότι το παθητικό κάπνισμα σκοτώνει όσο και η ρύπανση.

Ύστερα από προσπάθειες πολλών ετών και σφοδρές αντιδράσεις, τελικά η Κομισιόν αποφάσισε να λάβει αυστηρά μέτρα για τα προϊόντα καπνού.

Ο καθηγητής Καρδιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας, κ. Παύλος Τούτουζας, ανακοίνωσε ότι η Ευρώπη δίνει τόση σημασία στην αντιμετώπιση του προβλήματος του καπνίσματος επειδή επιδημιολογικές μελέτες απέδειξαν ότι σε άνδρες 40-45 ετών το κάπνισμα αυξάνει από τρεις έως έξι φορές τον κίνδυνο εκδήλωσης θανατηφόρου καρδιακού επεισοδίου.

Θλιβερά τα στοιχεία για την Ελλάδα

– Είναι μία από τις πρώτες χώρες στην Ευρώπη σε σχετικό αριθμό κατανάλωσης τσιγάρων.

– Πρόσφατα στοιχεία αναφέρουν ότι το 67% των καπνιστών είναι άνδρες, αλλά παρατηρείται μεγαλύτερη αύξηση των καπνιστριών.

– Με βάση παλαιότερες μελέτες, τα ποσοστά των καπνιστών κατανέμονται ως εξής: 15% άτομα έως 25 ετών, 15% μεταξύ 25 και 29 ετών, 30% μεταξύ 30 και 39 ετών και 40% είναι άνω των 40 ετών.

– Το 72,5% των καπνιστών καταναλώνει τσιγάρα με περιεκτικότητα σε πίσσα άνω των 10mg.

– Η Ελλάδα καταλαμβάνει διεθνώς την έβδομη θέση στη διαφημιστική δαπάνη για καπνό μετά τον Καναδά, τη Γαλλία, την Αυστραλία, τη Νορβηγία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ιρλανδία.

Το κάπνισμα αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα και για τις γυναίκες

– Στις γυναίκες, το κάπνισμα ακόμα και ενός έως τεσσάρων τσιγάρων την ημέρα συνδέεται με διπλάσιο κίνδυνο ισχαιμικής καρδιοπάθειας.

– Ο κίνδυνος για τις καπνίστριες των 35 και άνω τσιγάρων την ημέρα είναι έξι φορές μεγαλύτερος σε σύγκριση με τις μη καπνίστριες.

«Οι γιατροί στην Ελλάδα δεν είναι άμοιροι ευθυνών»

– Μελέτη του ΕΛΙΚΑΡ μεταξύ Ελλήνων καρδιολόγων και παθολόγων έδειξε ότι το 40% των ιατρών καπνίζει, αλλά με σαφέστατα μειωμένο αριθμό κατανάλωσης τσιγάρων σε σχέση με το γενικό πληθυσμό (περίπου 10-15 την ημέρα).

Από τη μελέτη του ΕΛΙΚΑΡ, Cardio2000, συνάγονται τα εξής στοιχεία:

– Το συστηματικό κάπνισμα (τουλάχιστον ένα πακέτο ημερησίως) τριπλασιάζει τον κίνδυνο εκδήλωσης εμφράγματος ή ασταθούς στηθάγχης σε άτομα μέσης ηλικίας. Αν συνυπάρχουν και καταθλιπτικά επεισόδια, ο κίνδυνος επταπλασιάζεται.

– Μεταξύ 750 ατόμων που πάσχουν από στεφανιαία νόσο καπνίζουν το 77% των ανδρών και το 31% των γυναικών.

– Μεταξύ 778 εθελοντών που επιλέχτηκαν ως ομάδα ελέγχου, κάπνιζαν το 48% των ανδρών και το 23% των γυναικών. Από αυτούς, το ενεργό κάπνισμα βρέθηκε να είναι σημαντικά υψηλότερο στις νεότερες γυναίκες κάτω των 45 ετών.
Σε αυτή την έρευνα δήλωσαν ότι καπνίζουν το 39% των ασθενών και το 28% των εθελοντών.

– Καπνιστικά πρότυπα από το οικογενειακό περιβάλλον σχεδόν διπλασιάζουν την πιθανότητα ανάπτυξης ανάλογων συνηθειών, ενώ τετραπλασιάζουν τον κίνδυνο εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου σε σχέση με άτομα που δεν είχαν καπνιστικές επιρροές από την οικογένεια.

– Στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα φαίνεται να παρουσιάζονται μετά τα δύο πρώτα έτη διακοπής του καπνίσματος, ενώ τα πέντε έτη διακοπής βρέθηκε να αποτελούν καθοριστικό χρονικό διάστημα για τη μείωση του κινδύνου, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες.

– Μακροχρόνια έκθεση σε παθητικό κάπνισμα (περισσότερο από 30 λεπτά την ημέρα) εντοπίστηκε στο 63% των ατόμων που πήραν μέρος στη μελέτη.

– Κυριότερες πηγές παθητικού καπνίσματος είναι το εργασιακό περιβάλλον (79%), το οικογενειακό (54%) και οι δημόσιοι χώροι (72%).

– Το 97% από τις μη καπνίστριες δήλωσαν ότι εκτίθενται στον καπνό του καπνιστή συντρόφου/συζύγου τους. Η έρευνα έδειξε ότι αυτές διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο για στεφανιαία νόσο σε σχέση με τις γυναίκες που δεν εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα.

– Οι παθητικοί καπνιστές έχουν 48% περισσότερες πιθανότητες εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου από τους μη καπνιστές που εργάζονται σε μη καπνιστικό περιβάλλον.

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας και αναπληρωτής καθηγητής Φυσιολογίας, κ. Παναγιώτης Μπεχράκης, επισήμανε στην ομιλία του ότι κατά το παθητικό κάπνισμα εισπνέονται:

– 4.000 περίπου βλαβερές ουσίες, 50 από τις οποίες είναι αποδεδειγμένα καρκινογόνες, όπως το βενζοπυρένιο, η νιτροζοκορνικοτίνη, οι αρωματικές αμίνες, τα βινυλοχλωρίδια και τα ραδιενεργά στοιχεία (π.χ., παλώνιο 210)

– Σοβαρές ποσότητες ερεθιστικών και τοξικών ουσιών, όπως η αμμωνία, η φορμαλδεΰδη, το μονοξείδιο του άνθρακα, η νικοτίνη, το τολουένιο, τα οξείδια του αζώτου, η ακρολεΐνη και η ακεταλδεΰδη

Τα κύρια προβλήματα που προκαλούνται στο παιδί από την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα μετά τη γέννηση είναι:

– Το σύνδρομο του αιφνιδίου θανάτου του νεογνού

– Λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος (1,6-1,7 φορές συχνότερες)

– Χρόνια αναπνευστικά συμπτώματα

Τέλος, η οξεία και χρόνια ωτίτιδα είναι 1,2 έως 1,5 συχνότερη.

H ανακοίνωση του ΠΟΥ

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει σε ανακοίνωσή του ότι το κάπνισμα, ως καθημερινός τρόπος ζωής, είναι σήμερα υπεύθυνο για 1,2 εκατομμύρια θανάτους στην Ευρώπη. Ο αριθμός αυτός θα εξακολουθήσει να μεγαλώνει και υπολογίζεται ότι το 2020 θα φτάσει τα δύο εκατομμύρια, εάν δεν πάρουμε τα ανάλογα μέτρα.


Η ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας

Με αφορμή το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος, το υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας σε ανακοίνωσή του προτείνει ως μέτρα αποφυγής της μάστιγας τα παρακάτω:

-Σπίτια όπου απαγορεύεται το κάπνισμα

-Μετατρέψτε το σπίτι σας σε χώρο στον οποίο απαγορεύεται το κάπνισμα. Βάλτε πόστερ και κάρτες που να υπενθυμίζουν στους καλεσμένους σας ότι το κάπνισμα απαγορεύεται.

-Χώροι εργασίας όπου απαγορεύεται το κάπνισμα

-Εάν το δικό σας εργασιακό περιβάλλον δεν είναι ακόμη χώρος στον οποίο απαγορεύεται το κάπνισμα, επικοινωνήστε με σωματεία εργαζομένων, με τη διοίκηση, τους ιδιοκτήτες των κτιρίων κ.λπ. και ενημερώστε τους ότι η απαγόρευση του καπνίσματος έχει για όλους ευεργετικά αποτελέσματα.

-Εταιρείες όπου απαγορεύεται το κάπνισμα

-Υποστηρίξτε τις τοπικές επιχειρήσεις και τα εστιατόρια όπου απαγορεύεται το κάπνισμα και ενθαρρύνετε τις επιχειρήσεις που δεν έχουν ακόμη υιοθετήσει την εν λόγω πολιτική προς αυτή την κατεύθυνση.

health.in.gr