Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2025
weather-icon 21o
Αλέκος Φασιανός: Ανάμεσα στη γειτονιά του πατρικού σπιτιού και στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα

Αλέκος Φασιανός: Ανάμεσα στη γειτονιά του πατρικού σπιτιού και στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα

Το μεγάλο παιδί που δεν έπαψε να παίζει

Πριν από τρία χρόνια, στις 16 Ιανουαρίου 2022, έφυγε από τη ζωή, πλήρης ημερών, ο Αλέκος Φασιανός, μια καλλιτεχνική προσωπικότητα διεθνούς κύρους και εμβέλειας.

Γεννημένος στην Αθήνα, στις 25 Οκτωβρίου 1935, ο Φασιανός σπούδασε βιολί στο Ωδείο των Αθηνών. Το 1953 εισήχθη στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, όπου μαθήτευσε δίπλα στον Γιάννη Μόραλη και τον Γιάννη Τσαρούχη. Σπουδαστής ακόμα, εισήλθε στην εικαστική ζωή της πρωτεύουσας και πραγματοποίησε την πρώτη του έκθεση.


Από το 1960 έως το 1963 ο Φασιανός, ως υπότροφος της γαλλικής κυβέρνησης, παρακολούθησε μαθήματα λιθογραφίας στο Παρίσι, όπου έμελλε να ζήσει και να δημιουργήσει παράλληλα με την Αθήνα επί πέντε δεκαετίες, αρχής γενομένης από το 1966.

Πέραν των κύριων ασχολιών του, της ζωγραφικής και της χαρακτικής, ο Φασιανός καταπιάστηκε επίσης με τη σκηνογραφία, το σχεδιασμό αφισών και την εικονογράφηση βιβλίων, ενώ εξέδωσε και δικά του κείμενα, πεζά και ποιητικά.


Τα έργα του παρουσιάστηκαν σε δεκάδες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε μεγάλα μουσεία και σε σημαντικές εικαστικές διοργανώσεις ανά την υφήλιο.

Στον Αλέκο Φασιανό ήταν αφιερωμένο ένα άρθρο του «Ταχυδρόμου» της 5ης Απριλίου 1990, που έφερε την υπογραφή του δημοσιογράφου και συγγραφέα Βασίλη Καββαθά. Αφορμή για τη σύνταξή του είχε σταθεί μια έκθεση έργων του Φασιανού στην γκαλερί Ζουμπουλάκη υπό το γενικό τίτλο «Αθηναϊκό πανόραμα».


«ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 5.4.1990, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Από το εν λόγω δημοσίευμα (τίτλος του, «Αλέκος Φασιανός – Το παιδί με το κόκκινο κασκόλ») προέρχονται τα ακόλουθα αποσπάσματα:


«Γιατί σταματάμε να παίζουμε όταν μεγαλώνουμε; Πέφτουμε στην παγίδα της σοβαροφάνειας; Χάνουμε την ανθρωπιά, την αθωότητά μας;» Ο Αλέκος Φασιανός σκέφτεται φωναχτά. Και μας προβληματίζει. Με αμεσότητα και χιούμορ που δεν… σπάει κόκαλα, αλλά λέει πολλά. Κι όλα αυτά, επειδή του ζητήσαμε να τον κάνουμε «πορτραίτο» στον «Τ» και να τον φωτογραφίσουμε «προφίλ και ανφάς». Αντέδρασε: «Θα μου πάρετε και τ’ αποτυπώματα;» Άντε μετά να συζητήσεις μ’ αυτό το μεγάλο παιδί που δεν έπαψε να παίζει. Που δεν έπαψε ποτέ να περιφέρει την αθωότητά του, να την εκδηλώνει, να την αποτυπώνει στους πίνακές του.


Όταν ήταν, λέει, μικρός και αθώος, πήγε στην εκκλησία να κοινωνήσει. Μπήκε στην ουρά και μόλις ήρθε η σειρά του πλησίασε, έκλεισε τα μάτια κι άνοιξε το στόμα περιμένοντας να νιώσει στα χείλη του τη Θεία Μετάληψη. Ξαφνικά άκουσε τον παπά να τον ρωτάει: «Εξομολογήθηκες;» Αυθόρμητα απάντησε: «Όχι, δεν έχω κάνει τίποτα κακό…» Αγρίεψε ο ιερωμένος, που πρέσβευε πως όλοι είμαστε αμαρτωλοί. Εκείνος δεν ήταν; «Έπρεπε να εξομολογηθείς πριν έρθεις εδώ». Κι ο Αλέκος Φασιανός πείσμωσε: «Δεν έχω τίποτα να εξομολογηθώ!» Τελικά δεν τον μετέλαβε ο ιερέας. «Κι εγώ δεν ξαναπήγα…» διηγείται σήμερα ο ζωγράφος.


Καταλαβαίνω τώρα γιατί δεν θέλει να εξομολογείται…

«Δεν έχω κάνει τίποτα κακό. Γιατί μου ζητάτε όλοι σας να εξομολογηθώ;» είναι η αντίδρασή του. «Ιεροεξεταστές…» προσθέτει χαμηλόφωνα και χαμογελάει.

Προ ημερών μάλιστα, μόλις είδε έναν δημοσιογράφο να κατεβαίνει τη σκάλα της γκαλερί Ζουμπουλάκη, στο Κολωνάκι, άρχισε να φωνάζει: «Δώσαμε-δώσαμε…», όπως ακριβώς κάνουν όσοι δεν θέλουν να ενισχύσουν έναν έρανο.


Την ίδια «κραυγή» έβγαλε όταν στη Θεσσαλονίκη οι αρμόδιοι κάλεσαν τους ζωγράφους να συνδράμουν στη δημιουργία του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης. «Δώσαμε-δώσαμε…» είπε ο Φασιανός. Το περιστατικό μάς το αφηγήθηκε ο επιμελητής της Εθνικής Πινακοθήκης Μάνος Στεφανίδης, ο οποίος υπήρξε και… αυτήκοος μάρτυρας: «Αντέδρασε πρώτος ο Μυταράς, ο οποίος είπε Για όνομα του Θεού, πάλι στη ζητιανιά βγήκε το κράτος; κι ακολούθησε ο Φασιανός με το Δώσαμε…».


Ο Οδυσσέας Ελύτης έχει γράψει για τον Αλέκο Φασιανό:

«Υπάρχει ανάμεσα στη γειτονιά του πατρικού σπιτιού και στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα, για το καλό το δικό μας. Ο Φασιανός εξακολουθεί να καλλιεργεί τον μαγικό του κήπο. Απευθύνεται», λέει ο νομπελίστας ποιητής, «σ’ εμάς τους κουρασμένους των σημερινών μεγαλουπόλεων και μας δροσίζει» («Ο Φασιανός που αγαπούμε», κατάλογος έκθεσης 1977).

[…]


Ο συλλέκτης κ. Πιερίδης, που θεωρεί τον Αλέκο Φασιανό έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους του 20ού αιώνα, τον πιο μεγάλο σύγχρονο αγγειογράφο, μας διηγήθηκε κάτι που συνέβη στο Παρίσι: «Σε μια έκθεσή του απέκτησα τον Πυγμαλίωνα, ένα υπέροχο έργο. Λίγα λεπτά αργότερα έφθασε στην γκαλερί ο υπουργός Πολιτισμού Ζακ Λανγκ συνοδεύοντας τη σύζυγο τού τότε πρωθυπουργού Λωράν Φαμπιούς. Η κυρία Φαμπιούς ενθουσιάστηκε και εξεδήλωσε την επιθυμία ν’ αγοράσει τον Πυγμαλίωνα. Την πληροφόρησαν ότι το έργο μόλις είχε πουληθεί. Έρχεται λοιπόν και μου λέει: Θα μπορούσα να έχω αυτό το αριστούργημα ντε νοτρ Φασιανός (του Φασιανού μας); Κι εγώ απαντώ: Μαντάμ, εσείς οι Γάλλοι ν’ αρκεστείτε στη Νοτρ Νταμ».


Τον αγαπούν ιδιαίτερα οι Γάλλοι τον Φασιανό. Μάλιστα, ο ίδιος ο Μιτεράν τού έχει πει: «Μεσιέ Φασιανός, πάνω από το κρεβάτι μου έχω ένα έργο σας. Κοιμάμαι και ξυπνάω και το βλέπω».

[…]


Παραδέχεται (σ.σ. ο Φασιανός) ότι γελούσε με τ’ αστεία του Τσαρούχη, για διαφορετικούς όμως λόγους απ’ αυτούς που γελούσαν όλοι οι άλλοι. Είναι γνωστό ότι κάποτε τον είχε μισογδύσει για να δει πώς πάει από σώμα. Κι όταν είδε, είπε το αμίμητο: «Το κορμί καλό, το κεφάλι θέλει άλλαγμα…»


Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ALTER EGO MEDIA A.E.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

ΜΗΤ Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442

Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2025
Απόρρητο