3 Ιουλίου 1863: Ο τραγικός επίλογος της μάχης του Γκέτισμπεργκ

Στις 3 Ιουλίου 1863 τερματίστηκε η πολυαίμακτη μάχη που έλαβε χώρα στην πόλη του Γκέτισμπεργκ της Πενσιλβάνια κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου (1-3 Ιουλίου 1863) και αποτέλεσε αποφασιστική καμπή στην αδυσώπητη εμφύλια σύγκρουση των Αμερικανών το 19ο αιώνα.

Στην εν λόγω αναμέτρηση οι δυνάμεις των Βορείων (η Στρατιά του Ποτόμακ), με επικεφαλής τον υποστράτηγο George Meade, αρχικά αναχαίτισαν την εισβολή και ακολούθως έτρεψαν σε φυγή τα στρατεύματα των Νοτίων (τη Στρατιά της Βόρειας Βιρτζίνια), που τελούσαν υπό τη διοίκηση του στρατηγού Robert E. Lee.

Λίγους μήνες αργότερα, το απόγευμα της 19ης Νοεμβρίου 1863, ο Αβραάμ Λίνκολν, ο δέκατος έκτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, θέλοντας να τιμήσει τους αμέτρητους πεσόντες της φονικής μάχης, εκφώνησε την ιστορική ομιλία του στην τελετή εγκαινίων του στρατιωτικού νεκροταφείου του Γκέτισμπεργκ.

Με υψηλή ενσυναίσθηση και ποιητικό οίστρο, ο Λίνκολν, ως ηγέτης του αμερικανικού έθνους και όχι ως επικεφαλής της μιας από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, επιχείρησε να συμφιλιώσει, να εμπνεύσει, να καθοδηγήσει, να συνδέσει το παρελθόν και το παρόν με το μέλλον.

Ο περιεκτικός επιτάφιος λόγος του Λίνκολν στο εθνικό κοιμητήριο του Γκέτισμπεργκ επέπρωτο να μείνει στην ιστορία, να καταστεί κτήμα ες αεί για τους επιγενομένους, όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και σε ολόκληρη την οικουμένη:

Πριν από 87 χρόνια οι πατεράδες μας δημιούργησαν σε αυτήν την ήπειρο ένα νέο έθνος, που γεννήθηκε ελεύθερο και αφοσιώθηκε στην ιδέα ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι.

Τώρα έχουμε εμπλακεί σε ένα μεγάλο εμφύλιο πόλεμο, που θέτει σε δοκιμασία το κατά πόσον αυτό το έθνος, ή οποιοδήποτε άλλο έθνος που γεννήθηκε με τον ίδιον τρόπο και αφιέρωσε τις δυνάμεις του στην πραγματοποίηση του ίδιου σκοπού, μπορεί να επιβιώσει επί μακρόν.

Συναντιόμαστε σε ένα σημαντικό πεδίο μάχης αυτού του πολέμου. Έχουμε έλθει για να αφιερώσουμε ένα κομμάτι της γης αυτής ως τελευταία κατοικία για εκείνους που έδωσαν εδώ τη ζωή τους, ώστε το έθνος αυτό να μπορέσει να ζήσει. Αυτό είναι απολύτως πρέπον και σωστό να το πράξουμε.

Όμως, με την ευρύτερη έννοια, δεν μπορούμε να αφιερώσουμε, δεν μπορούμε να καθαγιάσουμε τα χώματα αυτά. Οι γενναίοι άνδρες, ζώντες και νεκροί, που πολέμησαν εδώ τα έχουν ήδη καθαγιάσει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι μπορούν οι ταπεινότητές μας να τα εξάρουν ή να τα μειώσουν.

Ο George Meade

Λίγο θα ασχοληθεί ο κόσμος και δε θα θυμάται επί μακρόν όσα λέμε εμείς εδώ, αλλά δε θα ξεχάσει ποτέ όσα έπραξαν αυτοί εδώ.

Ο Robert E. Lee

Εναπόκειται λοιπόν σε εμάς, τους ζώντες, να αφιερωθούμε στο ανολοκλήρωτο έργο που με τόση γενναιότητα προχώρησαν μέχρις αυτού του σημείου όσοι αγωνίστηκαν εδώ.

Εναπόκειται λοιπόν σε εμάς να αφιερωθούμε στη σπουδαία αποστολή που στέκει ενώπιόν μας: να αντλούμε από αυτούς τους αξιοσέβαστους νεκρούς ολοένα και περισσότερη αφοσίωση στον αγώνα για τον οποίον επέδειξαν εκείνοι τον υπέρτατο βαθμό αφοσίωσης, να διακηρύξουμε ξεκάθαρα ότι οι νεκροί αυτοί δεν έπεσαν επί ματαίω, ότι σε αυτό το έθνος, υπό τη σκέπη του Θεού, θα αναγεννηθεί η ελευθερία, και ότι αυτός ο τρόπος διακυβέρνησης του λαού, από το λαό, για το λαό, δε θα εκλείψει από τη Γη.