Γαλλικό πρόστιμο στη γρήγορη μόδα;

Το βίντεο έγινε viral στη Γαλλία, αν και ήταν ένα παράταιρο unboxing στο TikTok.

Ένα προς ένα, ο 31χρονος δεξιός βουλευτής Αντουάν Βερμορέλ-Μαρκ έβγαζε αντικείμενα από υποτιθέμενες συσκευασίες που είχε λάβει από το εξωτερικό, κυρίως από την Κίνα, καταγγέλλοντας τους υγειονομικούς κινδύνους και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της γρήγορης μόδας.

«Πολύ ωραίο, πολύ στιλάτο», έλεγε με δόση ειρωνείας, μιμούμενος influencer που πλάσαραν πρόθυμα και με το αζημίωτο ανάλογα προϊόντα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Το δικό του μήνυμα ήταν προφανώς άλλο…

Δείχνει ένα ζευγάρι ανδρικά παπούτσια που «έχουν υποστεί επεξεργασία με φθαλικό εστέρα».

Mια κατηγορία χημικών ενώσεων που χρησιμοποιούνται κυρίως ως πλαστικοποιητές, «προκαλεί ενδοκρινολογικές διαταραχές και μπορεί να μας κάνει όλους στείρους», εξηγεί.

Σειρά έχει ένα βρεφικό ρούχο, που «έχει υποστεί επεξεργασία με φολμαλδεΰδη, μια ουσία δυνητικά καρκινογόνος για τα παιδιά».

Έπειτα βγάζει από μια σακούλα μια εσάρπα μαζί με ένα… αεροπορικό εισιτήριο για τη Σαγκάη, «γιατί οι εισαγωγές όλων των  προϊόντων της Shein γίνονται αεροπορικώς».

«Είναι 20πλάσια ρυπογόνες, σε σύγκριση με τις μεταφορές προϊόντων μέσω θαλάσσης».

Ωστόσο και ο ίδιος ο Αντουάν Βερμορέλ-Μαρκ προωθεί κάτι μέσω του βίντεό του.

Είναι ένα νομοσχέδιο που κατέθεσε τις προάλλες στη γαλλική Εθνοσυνέλευση κατά της γρήγορης μόδας.

Προτείνει την επιβολή επιβάρυνσης-προστίμου για κάθε αγορά προϊόντων γρήγορης μόδας.

Αν και ο συγκεκριμένος κλάδος αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς και στη Γαλλία, ο βουλευτής βάζει στο «κάδρο» κυρίως κινεζικές εταιρείες.

Ζητούμενο, αναφέρει, είναι να στηριχθεί η γαλλική βιομηχανία κλωστοϋφαντουργία, που έχει πληγεί σοβαρά από τον αυξανόμενο ανταγωνισμό της εισαγόμενης «μόδας μίας χρήσης».

@antoinevermorel42 🛑 Les vêtements à 2€ qui arrivent en avion, contiennent des substances nocives pour la santé et finissent sur les plages en Afrique, c’est non ! Je dépose à l’Assemblée nationale une proposition de loi pour instaurer un bonus-malus afin de pénaliser les marques et pour encourager les démarches plus vertueuses ♻️ #shein#sheinhaul#ecologie#fastfashion#stopshein#pourtoi#fyp @lookbookaly @menezangel_ @loufitlove @lila_drila @cilia.ghass @tifanywallemacq @veronika_cln @lia__toutcourt @iamm_mae.e@IAMM_MAE.E ♬ son original – antoinevermorel

Σύστημα… bonus malus και στη μόδα

Ο νεαρός βουλευτής από τον Λίγηρα είναι επιφορτισμένος με το χαρτοφυλάκιο οικολογίας στη «σκιώδη κυβέρνηση» που συγκρότησε πέρυσι ο Ερίκ Σιοτί, πρόεδρος του δεξιού κόμματος «Οι Ρεπουμπλικανοί» (LR).

Για το νομοσχέδιο που κατέθεσε, επέλεξε τον τίτλο «Κάνοντας ντεμοντέ τη γρήγορη μόδα με ένα σύστημα bonus malus».

Για την ακρίβεια, είναι ακριβώς αυτό που προτείνει.

Ζητά την καθιέρωση προστίμου 5 ευρώ για την αγορά κάθε ρυπογόνου, μαζικής παραγωγής και κακής ποιότητας κλωστοϋφαντουργικού προϊόντος.

Στον αντίποδα ζητά την καθιέρωση ισόποσου χρηματικού μπόνους για την αγορά προϊόντων, η παραγωγή των οποίων γίνεται σύμφωνα με κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα.

Πρόκειται επί της ουσίας για μέτρο ενθάρρυνσης μιας πιο υπεύθυνης και βιώσιμης καταναλωτικής συμπεριφοράς, με στήριξη της βιώσιμης μόδας.

Περίπου όπως ισχύει δηλαδή με την πριμοδότηση της αγοράς λιγότερο ρυγονόνων οχημάτων, υβριδικών ή ηλεκτρικών.

Ή τα οικονομικά κίνητρα σε καταναλωτές, που προωθούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να επισκευάζουν, αντί να αντικαθιστούν προϊόντα.

Στο «στόχαστρο» του υπό συζήτηση νομοσχεδίου είναι εταιρείες που παράγουν περισσότερα από χίλια προϊόντα την ημέρα και, όπως λέει ο Αντουάν Βερμορέλ-Μαρκ, «δεν δημιουργούν θέσεις εργασίας» ούτε στη Γαλλία, ούτε στην Ευρώπη.

Πρακτικά στοχεύει κολοσσούς του ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως η  Shein και η -πιο νεόκοπη- Temu, που έχουν την έδρα τους στην Κίνα.

Έρευνα για την πρώτη κατέγραψε ότι παράγει 1 εκατομμύριο ρούχα την ημέρα.

Αυτό, επισημαίνουν οι συντάκτες της, σημαίνει «15.000 έως 20.000 τόνους ρύπων διοξειδίου του άνθρακα σε ημερήσια βάση».

Πέραν των περιβαλλοντικών λόγων, τίθεται επίσης ζήτημα ανθρώπινης εκμετάλλευσης στα εργοστάσια παραγωγής της γρήγορης μόδας, αλλά και υγειονομικοί κίνδυνοι για τους καταναλωτές.

Κατά τον Αντουάν Βερμορέλ-Μαρκ, «το 15% των προϊόντων που εισάγονται στη Γαλλία δεν ανταποκρίνονται καν στις υγειονομικές προδιαγραφές μας».

Το νομοσχέδιό του αναμένεται να συζητηθεί στις αρχές Μαρτίου.

Έχει ωστόσο ήδη προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων.

Ηθικό vs εφικτού

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η πρόταση του Γάλλου βουλευτή έχει διχάσει τους συμπατριώτες του.

Πολλοί διαμαρτύρονται για «φόρο των φτωχών», με επιβάρυνση της πρόσβασης σε φθηνά και μοντέρνα ρούχα.

Άλλοι για προστατευτισμό από την «πίσω πόρτα».

«Αυτό που είναι βασικό εδώ είναι ότι δεν είναι άλλος φόρος», εξήγησε σε συνέντευξη ο Αντουάν Βερμορέλ-Μαρκ.

«Λέμε απλώς: “Αν ρυπαίνεις, πληρώνεις. Αν δεν ρυπαίνεις, κερδίζεις”. Είναι win-win για τον καταναλωτή και για τον πλανήτη».

Ορισμένοι ωστόσο κάνουν λόγο για βολικές εξαιρέσεις στο νομοσχέδιο εταιρειών γρήγορης μόδας -κυρίως ευρωπαϊκών- που έχουν καταστήματα στη γαλλική αγορά, με χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Όμως, «πρέπει να κάνουμε σαφή διάκριση μεταξύ της γρήγορης και της υπερ-ταχείας μόδας», παρατηρεί το France Info.

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, εξηγεί, εμφανίστηκε για πρώτη φορά η γρήγορη μόδα, με δύο συλλογές το χρόνο, φθινόπωρο/χειμώνα και άνοιξη/καλοκαίρι.

Οι εταιρείες αυτές άρχισαν να προσφέρουν προϊόντα όλο το χρόνο.

Όμως από το 2020 και μετά μπήκε στο «παιχνίδι» η ultra fast fashion, με ακόμη πιο εντατική παραγωγή.

Με όγκους ρεκόρ σε ενδύματα, απορρίμματα και φυσικούς πόρους -από το νερό έως τα ορυκτά καύσιμα.

Και φυσικά με ώθηση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά τώρα και από  την κρίση κόστους ζωής.

* Κεντρική photo: Unsplash/freestocks