Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Θ’)

Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, το τρίτο από τα σωζόμενα έργα του Σοφοκλή, οι Τραχίνιαι, τοποθετείται από χρονολογικής απόψεως ανάμεσα στην Αντιγόνη και τον Οιδίποδα τύραννο.

Οι Τραχίνιαι φέρουν μεν χαρακτηριστικά των παλαιότερων δραμάτων του Σοφοκλή, αλλά, σε αντίθεση με αυτά, δεν αρχίζουν διαλογικά.

Τον πρόλογο των Τραχινίων συνιστά μια ρήση της Δηιάνειρας, συζύγου του Ηρακλή, όπου η ίδια αναπτύσσει την απαραίτητη προϊστορία του έργου.

Αξίζει να επισημανθεί εδώ ότι η εισαγωγή αυτή, τουλάχιστον κατά την άποψη ορισμένων μελετητών, φανερώνει επηρεασμό του Σοφοκλή από τον νεότερό του Ευριπίδη.

Η Δηιάνειρα, λοιπόν, περιμένει μαζί με το γιο της, τον Ύλλο, την επιστροφή του Ηρακλή στην Τραχίνα —πόλη της θεσσαλικής Φθιώτιδας, στις υπώρειες της Οίτης— από τα άγνωστα εκείνα μέρη όπου τον έχουν οδηγήσει οι περιπέτειες της ανήσυχης ζωής του.

Ο Ηρακλής τής στέλνει μήνυμα ότι θα επιστρέψει γρήγορα.

Μαζί με το μήνυμά του, όμως, φθάνει στο σπίτι μια νέα και όμορφη βασιλοπούλα, η Ιόλη.

Πολύ σύντομα η Δηιάνειρα αντιλαμβάνεται ότι αυτή η ξένη, η κόρη του βασιλιά της Οιχαλίας Εύρυτου, δεν είναι άλλη από την παλλακίδα του συζύγου της.

Προσπαθώντας να αντιδράσει, να κερδίσει και πάλι την καρδιά του άνδρα της, η Δηιάνειρα αποφασίζει να κάνει χρήση ενός μαγικού ερωτικού φίλτρου, που το έχει φυλαγμένο στο σπίτι.

Πρόκειται για το αίμα που της είχε δώσει πεθαίνοντας ο Κένταυρος Νέσσος, προκειμένου να της ξαναδώσει, όποτε το χρειαστεί, την αγάπη του Ηρακλή.

Η ερωτευμένη Δηιάνειρα διαποτίζει με το αίμα του Κενταύρου το χιτώνα που στέλνει στον Ηρακλή για την εορταστική, ευχαριστήρια θυσία.

Δε γνωρίζει ότι το αίμα αυτό είναι μολυσμένο, ότι αποτελεί στην πραγματικότητα δηλητήριο, καθώς ο Νέσσος είχε σκοτωθεί από το δηλητηριώδες βέλος του Ηρακλή, από το φοβερό φαρμάκι της Λερναίας Ύδρας.

Βεβαίως, η Δηιάνειρα βλέπει με φρίκη ότι το μαλλί που χρησιμοποίησε για να αλείψει το ρούχο διαλύεται στο φως.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, ο Βασίλης Κανάκης (Ηρακλής) και ο Δημήτρης Μαλαβέτας (Ύλλος) στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου («Τραχίνιαι» 1970 – Αρχείο Εθνικού Θεάτρου).

Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Α’)

Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Β’)

Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Γ’)

Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Δ’)

Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Ε’)

Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος ΣΤ’)

Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Ζ’)

Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Η’)