H θαλάσσια βιοποικιλότητα κινδυνεύει εξαιτίας της υπεραλίευσης και της καταστροφής του θαλάσσιου περιβάλλοντος

Η σημερινή Διεθνής Ημέρα Βιοποικιλότητας είναι αφιερωμένη στη θαλάσσια βιοποικιλότητα, που απειλείται από την υπεραλίευση και την καταστροφή του θαλάσσιου περιβάλλοντος. «Περισσότερο από το μισό της παγκόσμιας αλιείας έχει εξαντληθεί, και άλλο ένα τρίτο έχει απεμπλουτιστεί. Το 30% έως το 35% του κρίσιμου θαλάσσιου περιβάλλοντος, όπως θαλάσσια λιβάδια και κοραλλιογενείς ύφαλοι, εκτιμάται ότι έχει καταστραφεί.» σημειώνει στο μήνυμα που ακολουθεί ο γ.γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι – Μουν.

» Οι ωκεανοί καλύπτουν σχεδόν τα τρία τέταρτα της επιφάνειας του πλανήτη. Στους ωκεανούς κατοικεί το μεγαλύτερο ον που έχει ζήσει στον πλανήτη – η μπλε φάλαινα – καθώς και δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων μικροοργανισμών. Από τις αμμώδεις ακτές μέχρι τα πιο σκοτεινά βάθη της θάλασσας, οι ωκεανοί και οι ακτές συντηρούν ένα πλούσιο μωσαϊκό ζωής από το οποίο εξαρτώνται οι ανθρώπινες κοινότητες.

Η αλιεία παρέχει περισσότερο από το 15% της παγκόσμιας διατροφικής πρόσληψης ζωικής πρωτεΐνης. Οι ωκεανοί και οι παράκτιες περιοχές παρέχουν πολύτιμες υπηρεσίες οικοσυστήματος – από τον τουρισμό μέχρι προστασία από τις καταιγίδες. Μικροσκοπικά φυτά που φωτοσυνθέτουν – το λεγόμενο φυτοπλαγκτόν – παρέχουν το 50% του οξυγόνου στη Γη.

Ωστόσο, παρά τη σπουδαιότητά της, η θαλάσσια βιοποικιλότητα – το θέμα της φετινής Διεθνούς Ημέρας Βιοποικιλότητας – δεν καλοπερνάει στα ανθρώπινα χέρια. Η εμπορική υπερεκμετάλλευση των παγκόσμιων αλιευτικών αποθεμάτων είναι πολύ μεγάλη. Πολλά είδη έχουν μειωθεί σε κλάσματα του αρχικού πληθυσμού τους. Περισσότερο από το μισό της παγκόσμιας αλιείας έχει εξαντληθεί, και άλλο ένα τρίτο έχει απεμπλουτιστεί. Το 30% έως το 35% του κρίσιμου θαλάσσιου περιβάλλοντος, όπως θαλάσσια λιβάδια και κοραλλιογενείς ύφαλοι, εκτιμάται ότι έχει καταστραφεί. Πλαστικά απορρίμματα εξακολουθούν να σκοτώνουν τη θαλάσσια ζωή και η ρύπανση από τις χερσαίες περιοχές είναι η αιτία δημιουργίας παράκτιων υδάτων που στερούνται οξυγόνου. Επιπλέον, η αυξημένη καύση των ορυκτών καυσίμων επηρεάζει το παγκόσμιο κλίμα, κάνοντας την επιφάνεια της θάλασσας θερμότερη, προκαλώντας αύξηση του επιπέδου της θάλασσας και της οξύτητας των ωκεανών, με συνέπειες που μόλις τώρα αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε.

Υπάρχει όμως ελπίδα. Μια επιστημονική έρευνα που διεξήχθη το 2011, έδειξε ότι, παρά τις βλάβες που υπέστη η θαλάσσια άγρια ζωή και οι οικότοποι τους τελευταίους αιώνες, μεταξύ 10 και 50% των πληθυσμών και των οικοσυστημάτων έχουν σημειώσει κάποια ανάκαμψη, όταν οι ανθρώπινες απειλές μειώθηκαν ή σταμάτησαν. Ωστόσο, σε σύγκριση με τη χερσαία επιφάνεια της γης – όπου σχεδόν το 15% ανήκει σε κάποιο είδος προστασίας –λίγο περισσότερο από το 1% του θαλάσσιου περιβάλλοντος προστατεύεται.

Τον τελευταίο καιρό έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος, ιδίως με τη δημιουργία μεγάλης κλίμακας θαλάσσιων αποθεμάτων και την τεκμηρίωση σε τομείς οικολογικής ή βιολογικής σημασίας σε περιβάλλοντα ανοικτών ωκεανών και βαθιών θαλασσών. Σε αυτή τη Διεθνή Ημέρα Βιοποικιλότητας, καθώς κοιτάμε προς τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Αειφόρο Ανάπτυξη (Ρίο+20), τον Ιούνιο, θα πρέπει να επαναδεσμευτούμε να οικοδομήσουμε πάνω στην πρόοδο που έχει επιτευχθεί.

Το Ρίο+20 πρέπει να σφυρηλατήσει δράσεις για τη βελτίωση της διαχείρισης και διατήρησης των ωκεανών μέσω πρωτοβουλιών των Ηνωμένων Εθνών. Oι κυβερνήσεις και άλλοι εταίροι πρέπει να περιορίσουν την υπεραλίευση, να επεκτείνουν τις προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές και να μειώσουν τη ρύπανση των ωκεανών και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Με την ανάληψη δράσης σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της διεθνούς συνεργασίας, μπορούμε να επιτύχουμε το Στόχο Βιοποικιλότητας Aichi που είναι η διατήρηση του 10% των θαλάσσιων και παράκτιων περιοχών έως το 2020, ένα σημαντικό βήμα για την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας για το μέλλον που θέλουμε.»

in.gr