Η Λακωνία

ΣΠΑΡΤΗ
Η σημερινή πόλη βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού Λακωνίας, στις ανατολικές υπώρειες του Ταΰγετου, στην ίδια θέση που ήταν η αρχαία Σπάρτη. Μπορεί κανείς εύκολα να την περιηγηθεί με τα πόδια, αφού τα περισσότερα σημεία ενδιαφέροντος λίγο απέχουν. Γύρω από την πλατεία, στο κέντρο ενός πάρκου, βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, στο οποίο εκτίθενται ευρήματα από τους αρχαιολογικούς χώρους της Σπάρτης και της Λακωνίας. Επίσης, έχετε τη δυνατότητα να θαυμάσετε αντικείμενα από το Ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος και τμήματα από τα ψηφιδωτά δάπεδα.
Ο αρχαιολογικός χώρος της Ακρόπολης είναι περιτριγυρισμένος από πράσινο, ενώ γύρω από το αρχαίο θέατρο, κτίσμα των ελληνιστικών χρόνων, κυριαρχούν οι ελιές. Αν θέλετε να διαβάσετε περισσότερα για την ιστορία και τη λαογραφία της Λακωνίας, μπορείτε να απευθυνθείτε στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης, που βρίσκεται απέναντι από τη μητρόπολη.

ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ
Eίναι μία από τις πιο γραφικές περιοχές της Ελλάδας.
Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η περιοχή κατοικούνταν εδώ και 8.000
χρόνια. Ο βράχος-νησί, πάνω στον οποίο χτίστηκε η πόλη, δημιουργήθηκε το
375 μ.Χ., από ένα φοβερό σεισμό. Καθώς θα περνάτε από την είσοδο, θα
νιώσετε σαν να διασχίζετε την πύλη του 15ου αιώνα, τότε που η Μονεμβασία
ήταν μια ακμάζουσα βυζαντινή πόλη. Σήμερα οι μόνιμοι κάτοικοι δεν
ξεπερνούν τους 50. Ορισμένα από τα παλιά σπίτια έχουν ανακαινιστεί και
μετατραπεί σε ξενώνες, ενώ κάποια άλλα είναι εστιατόρια ή καταστήματα.
Ωστόσο δεν έχει αλλοιωθεί ο χαρακτήρας της. Περιηγηθείτε τον κεντρικό
δρόμο, τα γραφικά σοκάκια, τις εκκλησίες και τα παλιά σπίτια. Στα
αριστερά σας, μόλις περάσετε την πύλη εισόδου, θα συναντήσετε το σπίτι
όπου γεννήθηκε ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος. Στο άλλο άκρο της πόλης θα
δείτε το Ναό της Παναγίας Χρυσαφίτισσας. Χρονολογείται από την περίοδο
1540-1690. Εκεί κοντά βρίσκεται και Ναός του Αγίου Νικολάου, που
ανεγέρθηκε το 1703. Προχωρώντας λίγα μέτρα αριστερά από το τείχος θα
συναντήσετε το μητροπολιτικό ναό τον Ελκόμενο Χριστό του 13ο αιώνα.
Κατευθυνθείτε
επίσης προς την Άνω πόλη. Το καλντερίμι που αρχίζει πίσω από τον
κεντρικό δρόμο ανηφορίζει συνεχώς και οδηγεί στην άνω πύλη. Περνώντας
κάτω από τις καμάρες της πύλης θα συναντήσετε πέτρινα πεζούλια, σκιερά
λαγούμια που κάποτε στέγαζαν τη φρουρά, πιο μέσα κελιά φυλακών και ένα
άνοιγμα στο ταβάνι από το οποίο πλημμυρίζει ο χώρος με φως. Μετά από
λίγο θα βρεθείτε στην «κεντρική πλατεία», 300 μέτρα πιο ψηλά από τη
θάλασσα. Το μόνο κτίσμα που δεν έχει ερειπωθεί, ο περίφημος ναός της
Αγίας Σοφίας, είναι σταυροειδής οκταγωνικός, ένας από τους ελάχιστους
που υπάρχουν στην Ελλάδα, και ολοκληρώθηκε το 13ο αιώνα. Συνεχίστε την
περιήγησή σας μέσα στα ερείπια. Από μακριά θα διακρίνετε το φρουραρχείο,
ένα παρατηρητήριο, τα ερείπια δύο δημοσίων δεξαμενών οι οποίες
συγκέντρωναν το βρόχινο νερό. Στο πιο ψηλό σημείο του κάστρου βρίσκεται
το Ανάκτορο, ένα «κάστρο μέσα στο κάστρο», η ακρόπολη της Μονεμβασιάς.
Από εδώ πάνω η θέα είναι εκπληκτική.

ΜΥΣΤΡΑΣ
Η ερειπωμένη καστροπολιτεία βρίσκεται στη δυτική πλευρά πλευρά του Ταΰγετου, σε μικρή απόσταση από τη Σπάρτη. Πρόκειται για μια βυζαντινή πόλη του 14ου-15ου αιώνα που ιδρύθηκε το 1249 από τους Φράγκους και χαρακτηρίζεται από τα επιβλητικά τείχη της, τα ανάκτορα των Παλαιολόγων, τις περίτεχνες κατοικίες, τις βυζαντινές εκκλησίες και το κάστρο της.
Ο Μυστράς αποτελείται από την Άνω Χώρα, το τμήμα της πόλης που περικλείεται από τείχος, και από την Κάτω Χώρα που περιλαμβάνει τα μοναστήρια, τα αρχοντικά και τα περισσότερα σπίτια. Εάν θέλετε ν’ αποφύγετε την ανάβαση με τα πόδια, καλύτερα να περιηγηθείτε πρώτα την Κάτω Χώρα και κατόπιν να μεταβείτε με το αυτοκίνητο στην Άνω Χώρα για να δείτε και τα υπόλοιπα αξιοθέατα. Όποια διαδρομή κι αν επιλέξετε, είναι απαραίτητο να έχετε μαζί σας ένα χάρτη.

Μία Βόλτα στο Μυστρά
Αν ξεκινήσετε από την Κάτω Χώρα και στρίψετε δεξιά, θα βρεθείτε μπροστά στον Άγιο Δημήτριο που ιδρύθηκε το 1292 και είναι η παλαιότερη εκκλησία του Μυστρά. Ο ναός κοσμείται από πλούσιο γλυπτό διάκοσμο. Στο δάπεδο, σώζεται το οικόσημο των Παλαιολόγων, πάνω στο οποίο στάθηκε το 1443 κατά τη στέψη του ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου. Οι τοιχογραφίες του ναού είναι του 14ου αιώνα. Μετά θα συναντήσετε την Παντάνασσα του 1428 το τελευταίο οικοδόμημα που χτίστηκε στην οχυρωμένη πόλη. Η αρχιτεκτονική του χαρακτηρίζεται από ένα μείγμα βυζαντινών, δυτικών και ισλαμικών στοιχείων. Οι εξαιρετικές τοιχογραφίες στον πρώτο όροφο και το ιερό ανάγονται στο 1430, ενώ αυτές του ισογείου στις αρχές του 18ου αιώνα. Οι μοναχές που ζουν εκεί είναι οι μοναδικοί κάτοικοι του Μυστρά σήμερα. Αριστερά από την Κάτω Χώρα βρίσκεται ο Ναός της Περιβλέπτου ο οποίος φημίζεται για τις τοιχογραφίες του, που ανήκουν στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα. Άλλοι ναοί που θα δείτε είναι της Ευαγγελίστριας, με τοιχογραφίες του 15ου αιώνα, των Αγίων Θεοδώρων, που χρονολογείται από το 1295, της Παναγιάς Οδηγήτριας (1310) και της Αγίας Σοφίας.

Στην κορυφή του λόφου του Μυστρά δεσπόζει το κάστρο του, αν και μπαίνοντας από την Άνω Χώρα θα συναντήσετε πρώτα την Αγία Σοφία (δικιόνιος σταυροειδής με τρούλο) με το εκπληκτικό μαρμάρινο δάπεδο. Κάτω από την εκκλησία μπορείτε να περπατήσετε γύρω από το ακροπύργιο του κάστρου, και ν’ απολαύσετε την πανοραμική θέα στην ερειπωμένη πολιτεία. Εκτός από το κάστρο υπάρχουν εδώ και τα παλάτια των δεσποτών του Μυστρά -των Καντακουζηνών και των Παλαιολόγων.

Περιοδικό «Αγροτουρισμός»