Άπνοια ύπνου

Health.in.gr: Τι είναι ακριβώς η άπνοια ύπνου και πώς ορίζεται από τους ιατρούς;

Γ.Βαρουχάκης: Η άπνοια ύπνου είναι μία σοβαρή, ενδεχομένως και απειλητική για τη ζωή πάθηση. Πρωτοπεριγράφηκε το 1965 και είναι μια διαταραχή της αναπνοής που χαρακτηρίζεται από σύντομες διακοπές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Υπάρχουν δύο τύποι άπνοιας ύπνου: η κεντρική και η αποφρακτική. Η κεντρική άπνοια ύπνου είναι λιγότερο κοινή και εμφανίζεται, όταν ο εγκέφαλος δεν μπορεί να στείλει τα κατάλληλα σήματα στους μυς της αναπνοής, ώστε να γίνεται η αναπνευστική λειτουργία.

Η αποφρακτική άπνοια ύπνου είναι πολύ πιο κοινή. Εμφανίζεται, όταν ο αέρας δεν μπορεί να εισέλθει διά μέσου της μύτης ή του στόματος αν και οι προσπάθειες της αναπνοής συνεχίζονται.

Σε μια δεδομένη νύχτα, ο αριθμός ακούσιων μικρών διακοπών της αναπνοής ή αλλιώς απνοϊκών γεγονότων μπορεί να είναι από 20 έως 30 ή περισσότερες ανά ώρα. Αυτές οι μικρές διακοπές αναπνοής σχεδόν πάντα συνοδεύονται με έντονο ροχαλητό. Οι συχνές επίσης διακοπές του ύπνου έχουν ως αποτέλεσμα πρωινούς πονοκεφάλους και υπερβολική πρωινή υπνηλία. Η πρόωρη αναγνώριση και αντιμετώπιση της άπνοιας ύπνου είναι σημαντική, επειδή μπορεί να συνδεθεί με καρδιακές αρρυθμίες, την υψηλή πίεση αίματος, καρδιακές προσβολές και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.



Health.in.gr: Ποιος προσβάλλεται συνηθέστερα από άπνοια ύπνου;


Γ.Βαρουχάκης:Η άπνοια ύπνου εμφανίζεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και στα δύο φύλα, αλλά είναι πιο κοινή στους άνδρες. Επίσης παρατηρείται και σε μερικές οικογένειες με σαφή οικογενή προδιάθεση, γεγονός που υποδηλώνει μια πιθανή γενετική βάση.



Health.in.gr: Tι προκαλεί την άπνοια ύπνου;


Γ.Βαρουχάκης:Ορισμένα μηχανικά και δομικά προβλήματα στις αεροφόρες οδούς προκαλούν τις διακοπές στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Σε μερικούς ανθρώπους, η πάθηση εμφανίζεται όταν χαλαρώνουν οι μύες του λαιμού και της γλώσσας κατά τη διάρκεια του ύπνου. Όταν οι μύες στον ουρανίσκο, στη βάση της γλώσσας, καθώς και της σταφυλής (ο μικρός σαρκώδης ιστός που κρέμεται από το κέντρο του πίσω μέρους του λαιμού) χαλαρώνουν και κρεμούν, οι αεραγωγοί εμποδίζονται, καθιστώντας την αναπνοή δύσκολη και θορυβώδη σε σημείο πλήρους παύσης. Η άπνοια ύπνου μπορεί επίσης να εμφανιστεί στους παχύσαρκους ανθρώπους, όταν υπερβολική ποσότητα ιστού στους αεραγωγούς προκαλεί τη στένωσή τους. Ο ασθενής συνεχίζει τις προσπάθειές του να αναπνεύσει, αλλά ο αέρας δεν μπορεί εύκολα να διέλθει από τη μύτη ή το στόμα.



Health.in.gr: Πώς όμως αποκαθίσταται η κανονική αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου;

Γ.Βαρουχάκης:Κατά τη διάρκεια του απνοϊκού γεγονότος, ο οργανισμός του ασθενούς είναι ανίκανος να προσλάβει οξυγόνο και να διώξει το διοξείδιο του άνθρακα, με συνέπεια χαμηλά επίπεδα οξυγόνου και αυξανόμενα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα. Αυτά προειδοποιούν τον εγκέφαλο να επαναλάβει την αναπνοή και να προκαλέσει μια διέγερση. Με κάθε διέγερση, ένα σήμα στέλνεται από τον εγκέφαλο στους μυς των αεραγωγών και η αναπνοή επαναλαμβάνεται, συχνά με δυνατό ροχαλητό.



Health.in.gr: Ποιες οι επιπτώσεις της άπνοιας ύπνου στη ζωή του ασθενούς;


Γ.Βαρουχάκης:Λόγω των σοβαρών διαταραχών στον ύπνο, οι άνθρωποι που υποφέρουν από άπνοια ύπνου αισθάνονται συχνά πολύ κουρασμένοι κατά τη διάρκεια της ημέρας και η πρωινή απόδοσή τους πέφτει. Οι συνέπειες της πάθησης κυμαίνονται από την απλή ενόχληση έως την απειλή για τη ζωή. Τα συμπτώματα των ασθενών περιλαμβάνουν την κατάθλιψη, την οξυθυμία, τις σεξουαλικές διαταραχές, δυσλειτουργίες στην εκμάθηση και τη μνήμη ή την οδήγηση. Έχει υπολογιστεί ότι το 50% των ασθενών έχει και υψηλή πίεση αίματος. Ο κίνδυνος για αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια ή καρδιακές προσβολές μπορεί επίσης να είναι μεγαλύτερος σε ασθενείς με σύνδρομο άπνοιας ύπνου.



Health.in.gr: Πότε πρέπει κάποιος να υποψιαστεί ότι υποφέρει από την ασθένεια;


Γ.Βαρουχάκης:Για πολλούς από τους ασθενείς, οι σύζυγοί τους είναι οι πρώτοι που θα υποψιαστούν ότι κάτι δεν πάει καλά, συνήθως από την προφανή προσπάθειά για αναπνοή ή το δυνατό ροχαλητό. Ο ασθενής συχνά δεν καταλαβαίνει ότι έχει κάποιο πρόβλημα.



Health.in.gr: Πώς γίνεται η διάγνωση;


Γ.Βαρουχάκης:Η διάγνωση του άπνοιας ύπνου δεν είναι απλή, επειδή μπορούν να υπάρξουν πολλές διαφορετικές αιτίες για τις διαταραχές του ύπνου. Πολλές δοκιμασίες και εργαστηριακές εξετάσεις είναι διαθέσιμες για την αξιολόγηση διαταραχών του ύπνου. Η πολυπνογραφία είναι μια εξέταση που καταγράφει ποικίλες λειτουργίες του οργανισμού κατά τη διάρκεια του ύπνου, όπως την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου, τις κινήσεις των ματιών, τη δραστηριότητα των μυών, την αναπνευστική προσπάθεια, και τα επίπεδα οξυγόνου αίματος. Αυτή η εξέταση χρησιμοποιείται για να εντοπίσει το σύνδρομο άπνοιας ύπνου και να καθορίσει τη σοβαρότητά του. Μία τέτοια διαγνωστική δοκιμασία συνήθως εκτελείται σε ένα κέντρο ύπνου, αλλά νέες τεχνολογίες μπορεί να επιτρέψουν σε μερικές από αυτές να πραγματοποιηθούν στο σπίτι του ασθενή.



Health.in.gr: Πώς αντιμετωπίζεται το σύνδρομο άπνοιας ύπνου;


Γ.Βαρουχάκης:Η θεραπεία της πάθησης εξατομικεύεται στο μεμονωμένο ασθενή, με βάση το ιατρικό ιστορικό, τη φυσική εξέταση και τα αποτελέσματα της πολυπνογραφίας. Τα φάρμακα δεν είναι γενικά αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της άπνοιας ύπνου. Ο ρόλος του οξυγόνου επίσης είναι αμφισβητούμενος και είναι δύσκολο να προβλεφθεί ποιοι ασθενείς θα αποκριθούν καλά. Οι αλλαγές στη συμπεριφορά είναι ένα σημαντικό μέρος της θεραπείας και, σε ήπιες περιπτώσεις, μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Το άτομο πρέπει να αποφύγει τη χρήση του οινοπνεύματος, του καπνού και των ηρεμιστικών χαπιών. Τα υπέρβαρα άτομα μπορούν να ωφεληθούν από την απώλεια βάρους. Σε μερικούς ασθενείς με ήπιο σύνδρομο άπνοιας ύπνου, οι μικρές διακοπές της αναπνοής εμφανίζονται μόνο όταν κοιμούνται ανάσκελα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η χρησιμοποίηση των μαξιλαριών που βοηθούν τον ύπνο σε μια δευτερεύουσα θέση είναι συχνά χρήσιμη.

Η συνεχής ροή αέρα υπό πίεση κατευθείαν στη μύτη (CPAP) είναι η πιο κοινή αποτελεσματική αντιμετώπιση για την πάθηση. Σε αυτήν τη διαδικασία, ο ασθενής φορά μια μάσκα στη μύτη κατά τη διάρκεια του ύπνου και, μέσω των αεραγωγών, εισέρχεται αέρας υπό πίεση. Η πίεση αέρα ρυθμίζεται έτσι ώστε να αποτρέψει την κατάρρευση των μυών της περιοχής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η πίεση είναι σταθερή και συνεχής. Νεότερες παραλλαγές της συσκευής προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν τα δευτερεύοντα αποτελέσματα που εμφανίζονται μερικές φορές, όπως ένα αίσθημα ξηρότητας στη μύτη ή ο ερεθισμός του δέρματος. Σε βαρύτερες περιπτώσεις, στις οποίες το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρότερο, πραγματοποιούνται ειδικές χειρουργικές επεμβάσεις για την αποκατάσταση της ανατομίας της περιοχής της μύτης και του ρινοφάρυγγα, με τις οποίες το πρόβλημα αντιμετωπίζεται σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις.

health.in.gr