H Σουηδία ενώπιον πολιτικής αβεβαιότητας

Το σενάριο καταστροφής των εκλογολόγων δεν επιβεβαιώθηκε στην ολότητά του, ωστόσο το ακροδεξιό εθνολαϊκιστικό κόμμα Σουηδοί Δημοκράτες με καταμετρημένο το 99,8% των ψήφων κατέλαβε την τρίτη θέση και το καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμα μέχρι σήμερα. Αντίθετα οι Σοσιαλδημοκράτες υπό τον πρωθυπουργό Στέφαν Λέφβεν αναδείχθηκαν μεν πρώτη πολιτική δύναμη στη χώρα αλλά με το χειρότερο ποσοστό των τελευταίων 100 χρόνων.

Κάλεσμα προς όλες τις «καλές δυνάμεις»

Οι συσχετισμοί δυνάμεων των δύο κυρίαρχων κοινοβουλευτικών συνασπισμών, της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς, με την ενίσχυση των Σουηδών Δημοκρατών είναι τέτοια που θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για τον Λέφβεν να σχηματίσει άμεσα κυβέρνηση συνασπισμού. Από σήμερα τα μεγάλα κόμματα σκοπεύουν να ξεκινήσουν τις ζυμώσεις για την επόμενη ημέρα. Ποιο κόμμα θα λάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης θα το αποφασίσει η βουλή και ο πρόεδρός της στις 24 Σεπτεμβρίου. Ήδη ο σουηδός πρωθυπουργός κάλεσε τα μετριοπαθή συντηρητικά κόμματα να εγκαταλείψουν την στρατηγική των στενών κομματικών γραμμών και να ανοιχθούν σε συμμαχίες. «Όλες οι καλές δυνάμεις έχουν ηθική ευθύνη, όλες εκείνες που είναι βαθιά πεπεισμένες ότι τα ανθρώπινα όντα έχουν ίσα δικαιώματα και ίσες αξίες. Θα συγκεντρώσουμε λοιπόν όλες τις καλές δυνάμεις, θα αντισταθούμε και θα δείξουμε ότι είναι δυνατόν να φτιάξουμε μια άλλη κοινωνία. Θα κάνουμε ό,τι κάναμε πάντα. Αγαπητοί φίλοι δεν θα πενθήσουμε, θα οργανωθούμε» δήλωσε ο ίδιος.

Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο γιατί κανένα από τα κυρίαρχα κομματικά μπλοκ δεν μπορεί να συγκεντρώσει τις απαιτούμενες 349 έδρες στη σουηδική βουλή. Το μόνο ενδεχόμενο θα ήταν κυβερνητική συνεργασία με τους Σουηδούς Δημοκράτες, ένα κόμμα που έχει ακροδεξιές ρίζες και βάσισε την προεκλογική εκστρατεία του στην αυστηρή μεταναστευτική πολιτική. Με ένα τέτοιο κόμμα καμιά πολιτική δύναμη δεν επιζητεί όμως συνεργασία.

Μακρά η περίοδος σχηματισμού κυβέρνησης

Ο Τζίμι Άκεσον, πρόεδρος των Σουηδών Δημοκρατών δήλωσε ήδη ότι είναι έτοιμος να διαπραγματευτεί με όλα τα κόμματα. «Ξέρετε κάτι, φίλοι της Σουηδίας είπαν στην τηλεόραση ότι είναι δύσκολο να βρεθεί νικητής αυτών των εκλογών. Εγώ ξέρω ποιος νίκησε, οι Σουηδοί Δημοκράτες. Θα ενισχύσουμε τη θέση μας, θα αυξήσουμε τις έδρες μας στη βουλή, θα ασκήσουμε απίστευτη επιρροή σε ό,τι συμβαίνει στην Σουηδία τις επόμενες εβδομάδες, τους επόμενους μήνες και τα επόμενα χρόνια και κανείς δεν θα μπορεί να μας σταματήσει» ανέφερε ο Τζίμι Άκεσον.

Οι εκλογές κατέδειξαν μετατόπιση του εκλογικού σώματος προς τα δεξιά και στη Σουηδία, όπως έχει γίνει παλαιότερα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με αναλυτές την ευθύνη για αυτό φέρουν οι Σοσιαλδημοκράτες, που το 2015, όταν η προσφυγική κρίση περνούσε την πιο δύσκολη καμπή της η χώρα έκλεισε τα σύνορα και αυστηροποίησε την μεταναστευτική της πολιτική. Κλειδί της προσπάθειας σχηματισμού κυβέρνησης αναδεικνύονται οι Κεντρώοι Φιλελεύθεροι, οι οποίοι ζήτησαν την παραίτηση του Λέφβεν. Η Σουηδία, που συνήθως σχημάτιζε κυβέρνηση 6 ημέρες μετά τις εκλογές, μπαίνει αυτή τη φορά σε πρωτόγνωρα για τη χώρα μονοπάτια.

Ειρήνη Αναστασοπούλου/ Spiegel, afp, dpa, reuters