Ημέρα ντροπής

Η ελληνική κυβέρνηση έκανε σήμερα πράξη τη νομοθετική πρωτοβουλία που πήρε και η οποία καταργεί το δικαίωμα στην υποβολή αίτησης ασύλου για όσους φτάνουν από τη Λιβύη, κάτι που σημαίνει ότι δεν πήγαν σε κέντρα υποδοχής αιτούντων ασύλου, αλλά σε κέντρα κράτησης εν αναμονή της απέλασης.

Και το έκανε πράξη μοιράζοντας υπερήφανα εικόνα όπου δείχνει αυτούς τους ανθρώπους που έφτασαν πάνω σε ένα σαπιοκάραβο αναζητώντας καλύτερη μοίρα, να αντιμετωπίζονται από τις ελληνικές αρχές όχι ως άνθρωποι που θα ζητήσουν άσυλο και στους οποίους αναλογεί μια στοιχειώδης φιλοξενία, αλλά περίπου ως αιχμάλωτοι πολέμου ή απλώς ως φυλακισμένοι.

Όλα αυτά η κυβέρνηση τα παρουσιάζει ως «έργο». Ως «σκληρή γραμμή στο μεταναστευτικό». Ως κάτι από το οποίο προσδοκά να αντλήσει πολιτικά οφέλη.

Κοντολογίς μια προεκλογική στρατηγική που αφετηρία έχει την κατάργηση θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Και εξηγώ: όντως κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να κρίνει εάν θα κάνει δεκτή μια αίτηση ασύλου, να εξετάσει δηλαδή εάν συντρέχουν οι όροι για να αποκτήσει κάποιος το καθεστώς του πρόσφυγα.

Όμως, είναι υποχρέωση κάθε χώρας που σέβεται το διεθνές δίκαιο και τις συνθήκες που το προσδιορίζουν να δίνει το δικαίωμα σε κάθε άνθρωπο να κάνει αίτηση για να πάρει άσυλο, αυτή να κριθεί μέσα από μια διαδικασία και αυτός να μην απελαθεί όσο η αίτηση εξετάζεται.

Αντιθέτως, η ελληνική κυβέρνηση, με νομοθετική ρύθμιση που έφερε ο αρμόδιος υπουργός Μετανάστευσης Θάνος Πλεύρης, κατήργησε το δικαίωμα να κάνουν αίτηση ασύλου όσοι έρχονται από τη Λιβύη.

Η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισαν ότι αυτό το έκαναν για να αποθαρρύνουν τις ροές μεταναστών από τη βόρεια Αφρική.

Μόνο που το έκαναν καταργώντας ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και μάλιστα το έκαναν επικαλούμενοι ουσιαστικά ότι η χώρα μας βρίσκεται σε κατάσταση πολιορκίας.

Έχω γράψει και άλλες φορές ότι η συζήτηση για το μεταναστευτικό και το προσφυγικό δεν είναι απλή. Υπάρχουν πλήθος παράμετροι, από τις γεωπολιτικές διαστάσεις διαφόρων εργαλειοποιήσεων του, έως βεβαίως τον ρόλο των διακινητών. Για να μην αναφερθώ στο ότι προφανώς οι λόγοι που άνθρωποι γίνονται πρόσφυγες ή που αναγκάζονται να μεταναστεύσουν έχουν να κάνουν και με πολιτικές που έχει εφαρμόσει η Δύση στις χώρες τους. Και σίγουρα υπάρχει πρόβλημα και τεράστια ευθύνη της Ευρώπης που αντιμετωπίζει ως «φράχτες» τις χώρες όπου κυρίως φτάνουν οι μετανάστες και οι πρόσφυγες.

Σε αυτό το φόντο η χάραξη πολιτικής προφανώς πρέπει να μπορεί να τα λαμβάνει όλα αυτά υπόψη.

Όμως, δεν μπορεί να καταργεί ανθρώπινα δικαιώματα.

Δεν μπορεί να αντιμετωπίζει μετανάστες και πρόσφυγες σαν να μην είναι άνθρωποι.

Γιατί όταν λες ότι κάποιοι δεν δικαιούνται ένα θεμελιώδες δικαίωμα και ότι θα κρατηθούν και θα απελαθούν χωρίς καν να κάνουν αίτηση για άσυλο, ουσιαστικά τους στερείς την ανθρώπινη υπόσταση, λες ότι δεν είναι άνθρωποι.

Και αυτό που κάνει πιο ντροπιαστική και εξοργιστική την όλη συνθήκη, είναι ότι όλα αυτά γίνονται κατά βάση για προεκλογικούς λόγους.

Μια χαρά θα μπορούσαν αυτοί οι άνθρωποι να αντιμετωπιστούν με τους τρόπους που μέχρι τώρα αντιμετωπίζονταν όσοι ζητούσαν άσυλο.

Στο παρελθόν είχαμε πολύ μεγαλύτερους αριθμούς αφίξεων. Επομένως, δεν είναι ότι ξαφνικά κάτι άλλαξε.

Αυτό που άλλαξε είναι τα ποσοστά της κυβέρνησης που υποχωρούν και ο φόβος ότι θα έχει διαρροές προς τα δεξιά.

Και για να τις αντιμετωπίσει και να συσπειρώσει το ακροατήριό της, επιλέγει να πουλήσει βαναυσότητα. Να πουλήσει «σκληρή γραμμή» για το προσφυγικό και το μεταναστευτικό. Να κερδίσει ψήφους καταργώντας δικαιώματα και προβάλλοντας εικόνες ντροπής.

Γνωρίζω καλά ότι άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πουν μπράβο στην ελληνική κυβέρνηση γιατί «κάνει τη βρώμικη δουλειά», όμως ποια είναι η εικόνα που σχηματίζουν για τη χώρα μας οι άνθρωποι στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που καταλαβαίνουν πολύ καλά τον κυνισμό όταν τον ακούν και τον βλέπουν;

Τι διαφορά έχει αυτό από όσα έχουν κάνει ηγέτες όπως ο Όρμπαν, που υποτίθεται ότι αντιμετωπίζεται ως ακροδεξιό «μαύρο πρόβατο»;

Ποιο είναι το κύρος μιας χώρας που δεν διστάζει να καταργεί θεμελιώδη δικαιώματα;

Πώς μπορεί αυτή η χώρα στη συνέχεια να διεκδικήσει, για τα δικά της εθνικά ζητήματα, δικαιοσύνη, όταν ξαναγράφει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο;

Όλα αυτά μπορεί να ψιλά γράμματα για τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Θάνο Πλεύρη. Όμως, δεν είναι ούτε για τη χώρα, ούτε για την ελληνική κοινωνία.