Ο αριστερός βουλευτής Λαμπράκης ήταν το θύμα μιας παγίδας στημένης από το παρακράτος που είχε στόχο τον Καραμανλή και στη συνέχειά της την πολιτική ηγεσία γενικώτερα. Εξέλιξή της ήταν η κατοπινή φθορά της εκλογικής νίκης του Κέντρου, η κινδυνολογία περί οχλοκρατίας και, τέλος, η είσοδος των τανκς.


«ΤΑ ΝΕΑ», 26.5.1975, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Να γιατί τον εφετεινό Μάη, με πρωθυπουργό πάλι τον Καραμανλή, η μνήμη του Λαμπράκη τιμήθηκε στην Θεσσαλονίκη με τόση επίγνωση των σφαλμάτων του παρελθόντος. Επικεφαλής η Κυβέρνηση, το μεγαλύτερο στεφάνι απ’ τον ίδιο τον Καραμανλή, η στάση της Αστυνομίας τέτοια που να την εκτιμά βαθύτατα ο κάθε πολίτης. Μια τελετή που απ’ άκρη σ’ άκρη φανέρωνε μια εξουσία που, μετά απ’ όσα μεσολάβησαν, δεν μπορεί παρά να είναι σοφή.


«ΤΑ ΝΕΑ», 26.5.1975, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Αγαπητέ αναγνώστη, δυστυχώς σου λέω ψέματα! Δυστυχώς σου λέω τι θάπρεπε νάχει γίνει. Δυστυχώς, όπως ξέρεις, η μέρα της μνήμης του Λαμπράκη μεταβλήθηκε στην Θεσσαλονίκη σε αναπαράσταση του κλίματος που επικρατούσε τη μέρα της δολοφονίας του. Έτσι όπως πριν ένα μήνα η επέτειος —η μαύρη επέτειος— της 21ης Απριλίου θύμιζε τις πρώτες ώρες της νύχτας του Πολυτεχνείου. Δυστυχώς υπάρχουν ακόμη εκείνοι που επιμένουν να γίνονται ξανά και ξανά οι βρυκόλακες των παλιών αμαρτιών τους.

*Άρθρο γνώμης του Ιάκωβου Καμπανέλλη, που έφερε τον τίτλο «Οι βρυκόλακες» και είχε δημοσιευτεί στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Τα Νέα» ακριβώς πριν από μισόν αιώνα, τη Δευτέρα 26 Μαΐου 1975.


Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης

Στην πρώτη άνοιξη της Μεταπολίτευσης, επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο αείμνηστος θεατρικός συγγραφέας, πεζογράφος και στιχουργός (1921-2011) αναφέρεται σε όσα (δεν) έγιναν στη Θεσσαλονίκη την ημέρα μνήμης του Γρηγόρη Λαμπράκη.


Ο Γρηγόρης Λαμπράκης

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης, βουλευτής της ΕΔΑ, ιατρός και άνθρωπος με κοινωνική ευαισθησία και φιλειρηνικά αισθήματα, έπεσε θύμα αποτρόπαιης δολοφονικής επίθεσης στις 22 Μαΐου 1963 και εξέπνευσε συνεπεία του σοβαρότατου τραυματισμού του λίγες ημέρες αργότερα, στις 27 Μαΐου, σε ηλικία 51 ετών.


«ΤΑ ΝΕΑ», 23.5.1975, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Όπως διαβάζουμε στα «Νέα» της 23ης Μαΐου 1975, όσοι πολίτες επιχείρησαν το βράδυ της προτεραίας, 22ας Μαΐου, να καταθέσουν λουλούδια και στεφάνια στο σημείο όπου είχε δολοφονηθεί ο Λαμπράκης, πριν από δώδεκα χρόνια, δέχτηκαν επίθεση αστυνομικών δυνάμεων, με αποτέλεσμα να σημειωθούν ευρείας έκτασης επεισόδια, να τραυματιστούν οκτώ άτομα —μεταξύ αυτών, ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης— και να συλληφθούν δεκάδες.


«ΤΑ ΝΕΑ», 23.5.1975, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»