Όταν οι πιστοί αποδοκίμασαν τον Πάπα Φραγκίσκο – Τα σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης στην Καθολική Εκκλησία

Αν και δεν είναι ο πρώτος Πάπας που έχει δημοσίως απολογηθεί για σφάλματα της Καθολικής Εκκλησίας, ο Φραγκίσκος δεν δίστασε να το κάνει αρκετές φορές.

Τουλάχιστον πέντε εκκλησίες δέχθηκαν επιθέσεις τις ημέρες που προηγήθηκαν της επίσκεψής του

Μία από αυτές ήταν όταν δέχτηκε έντονη κριτική επειδή δεν καταδίκασε ρητά έναν Αργεντίνο ιερέα που κατηγορήθηκε για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων, ενώ κατηγορήθηκε πως θα μπορούσε να έχει κάνει περισσότερα για τα σκάνδαλα που ταλανίζουν την Καθολική Εκκλησία.

Η αποδοκιμασία

Συνήθως ο Πάπας Φραγκίσκος γίνεται δεκτός από πλήθη που τον λατρεύουν, αλλά αντιμετωπίστηκε με εχθρότητα στο τριήμερο ταξίδι του στη Χιλή τον Ιανουάριο του 2018.

Ο λόγος ήταν ο παρατεταμένος θυμός του κόσμου για τον διορισμό ενός επισκόπου που κατηγορείται ότι συγκάλυψε τη σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων από έναν άλλο ιερέα.

Τουλάχιστον πέντε εκκλησίες δέχθηκαν επιθέσεις τις ημέρες που προηγήθηκαν της επίσκεψής του, ενώ σε μία περίπτωση οι βάνδαλοι άφησαν απειλητικό μήνυμα προς τον Πάπα.

Κατά την άφιξή του, ο Πάπας Φραγκίσκος εκφώνησε μια ομιλία στην οποία ζήτησε συγχώρεση για τον πόνο που προκάλεσαν ορισμένοι λειτουργοί της εκκλησίας και υποσχέθηκε να κάνει ό,τι μπορεί για να διασφαλίσει ότι τέτοιου είδους κακοποιήσεις δεν θα επαναληφθούν ποτέ.

«Δεν μπορώ παρά να εκφράσω τον πόνο και την ντροπή που αισθάνομαι για το ανεπανόρθωτο κακό που έγινε σε παιδιά από ιερείς της Εκκλησίας» ήταν τα λόγια του.

Η απάντησή του στις κατηγορίες

Ωστόσο, στη συνέχεια εξόργισε τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, υποστηρίζοντας ότι μέχρι να δει αποδείξεις ότι ο επίσκοπος Χουάν Μπαρός ήταν συνένοχος στη συγκάλυψη των σεξουαλικών εγκλημάτων του αιδεσιμότατου Φερνάντο Καραντίμα, τέτοιες κατηγορίες εναντίον του Μπαρός είναι «όλες συκοφαντίες».

Τα θύματα του Καραντίμα ανέφεραν στις εκκλησιαστικές αρχές ήδη από το 2002 ότι τα φιλούσε και τα χάιδευε στην ενορία του Σαντιάγο που διηύθυνε, αλλά οι αξιωματούχοι αρνήθηκαν να τους πιστέψουν.

Μόνο όταν τα θύματα δημοσιοποίησαν τις καταγγελίες τους το 2010, το Βατικανό ξεκίνησε έρευνα που οδήγησε στην απομάκρυνση του Καραντίμα από τη διακονία.

Ο Φραγκίσκος ωστόσο, άνοιξε εκ νέου τις πληγές του σκανδάλου το 2015, όταν διόρισε τον Μπάρος, προστατευόμενο του Καραντίμα, ως επίσκοπο της νότιας επισκοπής Οσόρνο.

Τα θύματα του Καραντίμα λένε ότι ο Μπάρος γνώριζε για την κακοποίηση, αφού την είχε δει, αλλά δεν έκανε τίποτα. Ο Μπάρος έχει αρνηθεί τους ισχυρισμούς.

Η έρευνα

Λίγο μετά την επιστροφή του Πάπα στη Ρώμη στα τέλη Ιανουαρίου, το Βατικανό ανακοίνωσε ότι θα έστελνε τον αρχιεπίσκοπο Κάρολο Σικλούνα στις έρευνες για τη σεξουαλική κακοποίηση στη Χιλή για να εξετάσει το θέμα και να ακούσει όσους εξέφρασαν την επιθυμία να παράσχουν στοιχεία που έχουν στην κατοχή τους.

Η έρευνα του αρχιεπισκόπου, η οποία περιελάμβανε συνεντεύξεις με δεκάδες μάρτυρες και παρήγαγε μια έκθεση 2.300 σελίδων, είχε ισχυρή επίδραση στον Πάπα Φραγκίσκο.

Pope Francis accuses Chilean church sexual abuse victims of slander https://t.co/e3JqqjeIJB

— Guardian news (@guardiannews) January 19, 2018

Τον Απρίλιο, το Βατικανό ανακοίνωσε ότι οι Χιλιανοί επίσκοποι κλήθηκαν στη Ρώμη για έκτακτες συζητήσεις.

Δημοσίευσε επίσης μια επιστολή στην οποία ο Πάπας αναγνώριζε «σοβαρά λάθη» στον χειρισμό του θέματος, λέγοντας ότι αισθάνεται «πόνο και ντροπή» για τις «σταυρωμένες ζωές» των θυμάτων.

«Δεν φροντίσαμε καθόλου τα παιδιά, τα εγκαταλείψαμε. Να δημιουργηθεί μία κουλτούρα που να εμποδίζει τέτοια περιστατικά από το να ξανασυμβούν, αλλά να αποτραπεί, επίσης, η κάλυψη και η διαιώνισή τους» είχε τονίσει στην επιστολή.

Στα τέλη του μήνα, ανακοινώθηκε ότι ο Πάπας θα φιλοξενούσε τρία από τα θύματα από τη Χιλή. Το Βατικανό ανέφερε ότι ο Πάπας θα συναντηθεί με τον καθένα ξεχωριστά, «επιτρέποντας στον καθένα να μιλήσει για όσο χρόνο επιθυμεί».

Η έκθεση που έφερε τη «συγγνώμη»

Τον Αύγουστο του 2018, μια έκθεση ενόρκων της Πενσιλβάνια περιέγραψε τις ενέργειες περισσότερων από 300 «ιερέων-θηρευτών» και των 1.000 και πλέον ανήλικων θυμάτων τους, καθώς και τις προσπάθειες συγκάλυψης από την εκκλησία.

Αρχικά σιωπηλός, ο Πάπας βάρυνε με επιστολή που κυκλοφόρησε από το Βατικανό σχεδόν μια εβδομάδα αργότερα, στην οποία αναγνώριζε «με ντροπή και μετάνοια» την αποτυχία της εκκλησίας να ενεργήσει σωστά ως απάντηση στις μακροχρόνιες καταγγελίες.

Pope Francis accused of opposing reforms to tackle clerical sexual abuse https://t.co/LPGOPQs0QY

— LB2S (@LB2S) February 14, 2024

Λίγες ημέρες αργότερα, ο αρχιεπίσκοπος Κάρλο Μαρία Βιγκάνο, ο πρώην κορυφαίος διπλωμάτης του Βατικανού στις Ηνωμένες Πολιτείες, δημοσίευσε μια επιστολή που κατηγορούσε τον Πάπα Φραγκίσκο ότι γνώριζε ήδη από το 2013 τις αναφορές για σεξουαλική κακοποίηση από τον πρόσφατα παραιτηθέντα καρδινάλιο ΜακΚάρικ της Ουάσιγκτον και τις συγκάλυψε.

«Γνώριζε, τουλάχιστον από τις 23 Ιουνίου 2013, ότι ο ΜακΚάρικ ήταν κατά συρροή αρπακτικό», γράφει ο Βιγκάνο που την εποχή εκείνη ήταν πρεσβευτής του Βατικανού στις ΗΠΑ.

«Ο Πάπας Φραγκίσκος θα πρέπει να γίνει ο πρώτος που θα δώσει το καλό παράδειγμα στους καρδινάλιους και τους επισκόπους που συγκάλυψαν τις κακοποιήσεις του ΜακΚάρικ και να παραιτηθεί μαζί με όλους αυτούς», πρόσθεσε.

«Η προστασία των ανηλίκων στην Εκκλησία»

Μετά την καθαίρεση του ΜακΚάρικ τον Φεβρουάριο του 2019, ο Πάπας συγκάλεσε μια τετραήμερη σύνοδο κορυφής στο Βατικανό αφιερωμένη στο μακροχρόνιο πρόβλημα της σεξουαλικής κακοποίησης.

Με τίτλο «Η προστασία των ανηλίκων στην Εκκλησία», η σύνοδος συγκέντρωσε 190 εκκλησιαστικούς ηγέτες από όλο τον κόσμο.

Ωστόσο, την ολοκλήρωσή της ακολούθησε η είδηση ότι ο οικονομικός σύμβουλος του Πάπα, ο Αυστραλός καρδινάλιος Τζορτζ Πελ, είχε καταδικαστεί για σεξουαλική κακοποίηση δύο 13χρονων αγοριών.

Τον Δεκέμβριο του 2019, ο Πάπας Φραγκίσκος ανακοίνωσε ότι η εκκλησία θα καταργήσει τον κανόνα του «ποντιφικού απορρήτου» σε θέματα που σχετίζονται με τη σεξουαλική κακοποίηση, επιτρέποντας την αυξημένη συνεργασία με τις κοσμικές αρχές.

Ο Πάπας αύξησε επίσης την ηλικία στην οποία το Βατικανό θεωρεί ότι τα θέματα των πορνογραφικών εικόνων εντάσσονται στην κατηγορία της παιδικής πορνογραφίας από τα 14 στα 18 έτη.