Η ταραχώδης ζωή του Alexander McQueen – «Θέλω οι άνθρωποι να φοβούνται τις γυναίκες που ντύνω»

«Φυσικά και κάνω λάθη. Είμαι άνθρωπος. Αν δεν έκανα λάθη, δεν θα μάθαινα ποτέ. Μπορείς να προχωρήσεις μπροστά μόνο κάνοντας λάθη» θα πει ο ανυπέρβλητα ταλαντούχος σχεδιαστής μόδας του 21ου αιώνα, Alexander McQueen.

«Υπάρχει κάτι σκοτεινό, κάτι αρκετά βιογραφικό σε αυτό που κάνω – αλλά αυτό το κομμάτι είναι για μένα. Είναι η προσωπική μου δουλειά. Νομίζω ότι υπάρχει πολύ ρομαντισμός, μελαγχολία. Υπάρχει μια θλίψη, αλλά υπάρχει ρομαντισμός στη θλίψη. Υποθέτω ότι είμαι ένα πολύ μελαγχολικό άτομο» θα εξηγήσει.

Ο Lee Alexander McQueen επέλεξε να αυτοκτονήσει την Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2010. Αν και η αυτοκτονία έλαβε χώρα στο Λονδίνο, όπου ο McQueen ζούσε σε ένα αρχοντικό στο Mayfair του Λονδίνου, η σοκαριστική είδηση γρήγορα αντήχησε 3.400 μίλια μακριά, όπου μεγάλο μέρος του κόσμου της μόδας είχε συγκεντρωθεί στο Bryant Park για την πρώτη ημέρα της Εβδομάδας Μόδας της Νέας Υόρκης.

Alexander McQueen / Alexander McQueen
© Kin Ho www.kinho.com / National Portrait Gallery, London

9 Ιουλίου 2000 – Ο Βρετανός σχεδιαστής Alexander McQueen, κινητήρια δύναμη του Givenchy από το 1996, αποχωρεί από τον οίκο μόδας για να ενταχθεί στον αντίπαλο Gucci τον Οκτώβριο του επόμενου έτους / EPA PHOTO

Μια είδηση που δεν ήθελε κανείς να ακούσει

Η είδηση διαδόθηκε αργά και ακανόνιστα. Ένας παρευρισκόμενος θυμήθηκε ότι καθόταν στο σόου του Richard Chai και έλαβε ένα μήνυμα ότι ο 40χρονος σχεδιαστής, γνωστός επαγγελματικά ως Alexander McQueen, είχε πεθάνει, αλλά κανείς από όσους κάθονταν γύρω του δεν φαινόταν να γνωρίζει αν η είδηση ήταν αληθινή.

Ένας άλλος θυμήθηκε ότι είδε μια σειρά από BlackBerrys στην πρώτη σειρά να ενεργοποιούνται σχεδόν ταυτόχρονα.

Η αρχισυντάκτρια της Vogue, Anna Wintour, φέρεται να εθεάθη να βγαίνει βιαστικά από το σόου της BCBG, με ένα συγκλονισμένο βλέμμα στο πρόσωπό της. Στην πασαρέλα του Ports 1961, υπήρξε ενός λεπτού σιγή πριν από την έναρξη της επίδειξης.

Πώς ήταν, άραγε, να βρίσκεσαι μέσα σε εκείνες τις σκηνές του Bryant Park όταν έγινε γνωστή η τρομερή είδηση;

Με την Κέιτ Μος το 1998 / YouTube

Με την αγαπημένη του Isabella Blow (δεξιά) / YouTube

Μια βιογραφία που δεν εμβαθύνει στο συναίσθημα  

Κατά περίεργο τρόπο, πολύ λίγες από αυτές τις λεπτομέρειες έχουν συμπεριληφθεί στο «Alexander McQueen: Blood Beneath the Skin», μια βιογραφία του 2015, του Βρετανού συγγραφέα Andrew Wilson.

Ο Wilson ασχολείται με τον θάνατο του McQueen με απογοητευτική ταχύτητα στις πέντε τελευταίες σελίδες του βιβλίου – την ανακάλυψη του πτώματος από τις δύο οικονόμους του, τα στοιχεία που δείχνουν ότι φαίνεται να έχει κρεμαστεί μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια να κόψει τις φλέβες του, τις εμβρόντητες (αλλά όχι εντελώς έκπληκτες) αντιδράσεις από φίλους και συναδέλφους – πριν ανακεφαλαιώσει εν συντομία τη ζοφερή κηδεία δύο εβδομάδες αργότερα.

Δεν υπάρχει καμία σκέψη για την περίεργη σύμπτωση των γεγονότων, καμία σοβαρή αποτύπωση πώς η φρίκη αυτού του θανάτου κυμάτισε μέσα στα πολλά στρώματα της παγκόσμιας κοινότητας της μόδας.

Πώς ήταν, άραγε, να βρίσκεσαι μέσα σε εκείνες τις σκηνές του Bryant Park όταν έγινε γνωστή η τρομερή είδηση;

Το σόου του 1999 που έγραψε ιστορία 

Η Σάρα Τζέσικα Πάρκερ και ο Alexander McQueen φτάνουν στο Metropolitan Museum of Art Costume Institute Benefit Gala «Anglomania» στο Metropolitan Museum, το 2006 / REUTERS

Από την έκθεση Savage Beauty στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, η οποία έγινε ένα χρόνο μετά τον θάνατό του Alexander McQueen

Ταλέντο εναντίον φήμης

Ωστόσο, παρά τις περιστασιακές ατέλειές του, η βιογραφία του 2015 είναι μια ενδελεχής και εξαιρετικά ευανάγνωστη αναφορά σε έναν από τους πιο ταλαντούχους και επιδραστικούς σχεδιαστές της γενιάς του, κάποιον που όχι μόνο κέρδισε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης μόλις ένα χρόνο μετά το θάνατό του, αλλά, στη ζωή του, φάνηκε να απολαμβάνει να αποτρέπεται από τη φήμη που του χάρισε το ταλέντο του.

Το βιβλίο καλύπτει ένα πεδίο που είναι οικείο σε όποιον παρακολουθεί τη μόδα: Ο McQueen στο East End του Λονδίνου και τα πρώτα σημάδια της καλλιτεχνικής υπόσχεσης. Οι αγώνες του με την αυξανόμενη αίσθηση ότι ήταν ομοφυλόφιλος.

Η τολμηρή μετακόμιση στο Μιλάνο σε ηλικία 21 ετών, η εμφάνιση απροειδοποίητα στα γραφεία του Romeo Gigli με «patchwork flares» και ένα καρό πουκάμισο» και τελικά η μαθητεία.

Τα χρόνια του στο διάσημο Central Saint Martins (και οι ασταθείς, δηλητηριώδεις σχέσεις του με τη θρυλική καθηγήτρια της σχολής, Louise Wilson).

Το ξεκίνημα του δικού του οίκου, η πρώιμη αναγνώριση (σε συνδυασμό με την περιστασιακή χλεύη των κριτικών και τίτλους όπως «Ο σχεδιαστής που μισεί τις γυναίκες») και το ραντεβού για την καριέρα του στον Givenchy.

Η συμβιωτική, περίπλοκη σχέση του με την Isabella Blow (η διάσημη συντάκτρια μόδας, η οποία αυτοκτόνησε επίσης) και οι μαινόμενοι κύκλοι γύρω από τα ναρκωτικά κατά τα τελευταία του χρόνια.

«Ήταν αυτό το μικρό χοντρό αγόρι από το East End με τα κακά δόντια και αυτό το ιδιαίτερο πράγμα, αυτό το ταλέντο, και η Joyce πίστευε σε αυτόν»

Η μητέρα του, η Joyce / YouTube

Σκίτσο του Alexander McQueen / Public Domain

Η μητέρα του, η Joyce, ένας φάρος σταθερότητας

Πολλά από αυτά έχουν καλυφθεί σε δύο ακόμα βιβλία που εκδόθηκαν μετά τον θάνατο του σχεδιαστή, το «Gods and Kings» της Dana Thomas και το «Champagne Supernovas» της Maureen Callahan, για να μην αναφέρουμε το θεατρικό έργο «McQueen», που παιζόταν στο West End το 2015.

Ωστόσο, αυτό που κάνει τη βιογραφία του Andrew Wilson διαφορετική είναι η πρόσβαση που του παραχωρήθηκε από την οικογένεια και τους στενούς φίλους του ως εξουσιοδοτημένου βιογράφου του Alexander McQueen.

Αυτές οι συνεντεύξεις φωτίζουν το ισχυρότερο μέρος του βιβλίου, το εκτενές τμήμα που ασχολείται με τα πρώτα χρόνια του McQueen, ιδιαίτερα τον στενό δεσμό που μοιραζόταν με τη μητέρα του, την Joyce, έναν φάρο σταθερότητας σε μια συχνά ταραγμένη ζωή.

Όπως είπε ένας μακροχρόνιος φίλος στον συγγραφέα: «Ήταν αυτό το μικρό χοντρό αγόρι από το East End με τα κακά δόντια και αυτό το ιδιαίτερο πράγμα, αυτό το ταλέντο, και η Joyce πίστευε σε αυτόν».

Μάλιστα, φίλοι υποστηρίζουν ότι η ίδια η κηδεία της Joyce, που ήταν προγραμματισμένη για τις 12 Φεβρουαρίου, ήταν ο λόγος που έβαλε τέλος στη ζωή του στις 11 Φεβρουαρίου

Ο Tom Ford τον περιέγραψε ως «ζαχαρωτό»

Για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, ο McQueen πάλευε με την εμφάνισή του (μισούσε τα δόντια του και το κυμαινόμενο βάρος του), ωστόσο, ξανά και ξανά περιγράφεται ως παράξενα σαγηνευτικός, με ένα χαρακτηριστικό γέλιο και μια πανούργα γοητεία που κέρδιζε τους ανθρώπους.

Ο Tom Ford τον περιέγραψε ως «ζαχαρωτό» στο πρόσωπο: «αξιολάτρευτο, γοητευτικό και ευγενικό».

Φυσικά, δεν είναι όλες οι αναμνήσεις κολακευτικές, ιδίως για τους εραστές που κυνηγούσε μανιωδώς, στους οποίους συχνά φερόταν άσχημα και στη συνέχεια τους απέρριπτε χωρίς να κοιτάξει πίσω. (Ένας έβαλε τέλος στη σχέση τους όταν ο McQueen επέμενε να κάνει σεξ με έναν τρίτο άνδρα, ενώ ο σχεδιαστής παρακολουθούσε).

Σε όλο το βιβλίο υπάρχουν παραδείγματα φιλικών σχέσεων, επιχειρηματικών συνεργασιών και ρομαντικών εμπλοκών που τελειώνουν με μια ψυχρή αιφνιδιαστικότητα.

Για ορισμένους στενούς φίλους, η αδυναμία του McQueen να καλλιεργήσει και να διατηρήσει μια σχέση ανάγεται σε ένα παιδικό τραύμα που αποκάλυψε σε μερικούς από αυτούς: Τη σεξουαλική κακοποίησή του από τον σύζυγο μιας μεγαλύτερης αδελφής του. «Ήταν πληγωμένος και θυμωμένος και έλεγε ότι αυτό του είχε στερήσει την αθωότητά του», είπε στον συγγραφέα ο Detmar Blow, σύζυγος της Isabella Blow. «Νόμιζα ότι αυτό έφερε ένα σκοτάδι στην ψυχή του».

Alexander McQueen FW2009

Η ελίτ της μόδας θρηνεί τον Alexander McQueen 

Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου

Φυσικά, υπήρχε σκοτάδι στη μόδα του, ιδίως στο διαβόητο σόου «Highland Rape» τον Μάρτιο του 1995, όπου γυναίκες περπατούσαν στην πασαρέλα με ταρτάν φορέματα σκισμένα στο στήθος ώστε να αποκαλύπτεται το στήθος τους.

Οι περισσότεροι κριτικοί ήταν τρομοκρατημένοι, συμπεριλαμβανομένου ενός από την εφημερίδα The Independent, ο οποίος έγραψε: «Είναι ένας επιδέξιος ράφτης και ένας σπουδαίος σόουμαν, αλλά γιατί οι γυναίκες πρέπει να παριστάνουν τα κακοποιημένα θύματα; Το σόου ήταν μια προσβολή για τις γυναίκες και για το ταλέντο του».

Είναι οδυνηρό το γεγονός ότι η μητέρα του McQueen, το πιο κοντινό του πρόσωπο, πέθανε λίγες ημέρες πριν αυτός αυτοκτονήσει. Μάλιστα, φίλοι υποστηρίζουν ότι η ίδια η κηδεία της Joyce, που ήταν προγραμματισμένη για τις 12 Φεβρουαρίου, ήταν ο λόγος που έβαλε τέλος στη ζωή του στις 11 Φεβρουαρίου -σαν να ήθελε να αποφύγει μια μέρα που δεν ήθελε ποτέ να δει.

Η Joyce φαινόταν να καταλαβαίνει τι θα μπορούσε να κάνει ο θάνατός της στον εύθραυστο ψυχισμό του. Ο αδελφός του, ο Τony, ο οποίος ήταν στο κρεβάτι της όταν πέθανε, θυμάται ότι δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από τον Alexander την επόμενη μέρα, ο οποίος ρωτούσε τι είχε πει η μητέρα τους τις τελευταίες στιγμές της.

«Είπε ότι σε αγαπάει και ότι δεν πρέπει να πας να αυτοκτονήσεις τώρα. Και μετά δεν είχα νέα του ξανά».

O Alexander McQueen στο Fashion Week του Παρισιού το 2009 / REUTERS

«Alexander McQueen: Blood Beneath the Skin», μια βιογραφία του 2015, του Βρετανού συγγραφέα Andrew Wilson.