Literature 08 Απριλίου 2024 | 10:12

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Κ’)

Το νέο πολίτευμα, ένας συνετός συνδυασμός της δημοκρατίας και της ολιγαρχίας, επέτρεψε στην αθηναϊκή πολιτεία να αναλάβει από την εμφύλια ρήξη και την ιδιαίτερα δυσμενή θέση στην οποία βρισκόταν

Η σθεναρή αντίδραση του αθηναϊκού στόλου που ναυλοχούσε στη Σάμο, σε συνδυασμό με τη διαμάχη που είχε ξεσπάσει στους κόλπους του ολιγαρχικού καθεστώτος μεταξύ μετριοπαθών και ακραίων στοιχείων, υποχρέωσε τελικά τους Τετρακοσίους να υποχωρήσουν και να αποδεχθούν ένα κατά πολύ διευρυμένο ολιγαρχικό σώμα, στο οποίο συμμετείχαν πέντε χιλιάδες πολίτες που μπορούσαν να εξοπλίζονται με δικά τους έξοδα. Ο Θουκυδίδης εγκωμιάζει το νέο αυτό πολίτευμα, που αποτελούσε κατά την άποψή του ένα συνετό συνδυασμό της δημοκρατίας και της ολιγαρχίας, γεγονός που επέτρεψε στην αθηναϊκή πολιτεία να αναλάβει από την εμφύλια ρήξη και την ιδιαίτερα δυσμενή θέση στην οποία βρισκόταν.

Πέραν των σοβαρών προβλημάτων στις εσωτερικές υποθέσεις του, το κράτος της Αθήνας ήταν την ίδια περίοδο αντιμέτωπο αφενός με απανωτά κρούσματα αποστασίας των συμμάχων του –μεταξύ αυτών, το Βυζάντιο και προπάντων η Εύβοια– και αφετέρου με τις πολιτικές δολοπλοκίες του Τισσαφέρνη. Όμως, η επέμβαση του ανακληθέντος και αμνηστευθέντος Αλκιβιάδη, ο οποίος είχε γίνει δεκτός με ενθουσιασμό από το αθηναϊκό στράτευμα στη Σάμο και είχε εκλεγεί αρχιστράτηγος, οδήγησε σε μεταβολή τού δυσμενούς για τους Αθηναίους σκηνικού. Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος έμελλε να εισέλθει σε μια νέα φάση μετά τη ναυτική επιτυχία των Αθηναίων –με πρωταγωνιστή τον Θρασύβουλο– στο ακρωτήρι Κυνός Σήμα (στην περιοχή του Ελλησπόντου) και την ανακατάληψη της Κυζίκου –είχε και αυτή αποστατήσει– από τους Αθηναίους.

Σε αυτό το σημείο του όγδοου και τελευταίου βιβλίου του (Ιστοριών Θ), για την ακρίβεια στο μέσο μιας αναφοράς του στη δραστηριότητα που είχε αναπτύξει εκείνη την περίοδο ο Τισσαφέρνης (και αφικόμενος πρώτον ες Έφεσον θυσίαν εποιήσατο τη Αρτέμιδι), το συγγραφικό έργο του Θουκυδίδη τελειώνει ή, μάλλον, διακόπτεται απότομα. Μάλιστα, ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι στο συγκεκριμένο βιβλίο, όπως και στο πέμπτο (Ιστοριών Ε) πριν από το τελευταίο τμήμα του με την περιγραφή της τύχης της Μήλου, ο μεγαλύτερος ιστορικός της αρχαιότητας δεν είχε την ευκαιρία να χτενίσει το κείμενό του, να φθάσει δηλαδή έως την τελική, καθ’ όλα επιθυμητή διατύπωση.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, απεικόνιση της ναυμαχίας στο ακρωτήρι Κυνός Σήμα, στα στενά του Ελλησπόντου.

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Α’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Β’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Γ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Δ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Ε’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος ΣΤ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Ζ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος H’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Θ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Ι’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος ΙΑ’)