«Τουρισμός τζιχάντ» στο Αφγανιστάν των Ταλιμπάν

«Η ζωή υπό τους Ταλιμπάν δεν είναι τόσο άσχημη», λέει σε ένα βίντεο από το Αφγανιστάν ο Τζο Χατάμπ.

Γεννημένος στην Ιορδανία και μεγαλωμένος στη Σαουδική Αραβία, ο νεαρός YouTuber είναι από τους πιο διάσημους Άραβες ταξιδιωτικούς influencers.

Με έδρα πλέον το Ντουμπάι, έχει πάνω από 12 εκατομμύρια συνδρομητές στο κανάλι του στο YouTube.

Το Τζο είναι ένα δυτικό καλλιτεχνικό όνομα. Το πραγματικό του όνομα είναι Τζιχάντ.

Προφανώς όχι τυχαία, είναι αυτό που τελικά επέλεξε να χρησιμοποιήσει στα βίντεο από το πρόσφατο ταξίδι του στο Αφγανιστάν.

Είναι γεμάτα με εγκωμιαστικά σχόλια για τους Ταλιμπάν.

Ο νεαρός YouTuber κάνει λόγο για σημαντικά επιτεύγματα του ακραία θεοκρατικού καθεστώτος που έχουν επιβάλει στο Αφγανιστάν, αφότου ανακατέλαβαν την εξουσία, το 2021.

Τους επαινεί γι’ αυτό που ο ίδιος χαρακτηρίζει πολιτική νέων ανοιγμάτων.

Ο ίδιος δηλώνει ενθουσιασμό που του επέτρεψαν να  χρησιμοποιήσει drone για τις λήψεις του.

Κάτι, σημειώνει, που απαγορεύουν ορισμένες αραβικές χώρες.

Ο Τζιχάντ-Τζο δεν είναι ο πρώτος και σίγουρα όχι ο τελευταίος αραβικής καταγωγής «αστέρας» του διαδικτύου που έχει προσκληθεί από το καθεστώς της Καμπούλ στην πολύπαθη χώρα.

Τους τελευταίους μήνες οι Ταλιμπάν «επενδύουν» ειδικά σε Άραβες YouTubers και influencers για να προβάλλουν προς τα έξω μια ωραιοποιημένη εκδοχή του Ισλαμικού Εμιράτου του Αφγανιστάν.

Προφανής στόχος είναι να δημιουργήσουν ένα επικοινωνιακό «προπέτασμα καπνού» στον σκοταδισμό τους, με άγρια καταστολή, κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων των γυναικών, διώξεις της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και των μειονοτήτων.

Καλάσνικοφ, τεμένη και τζιχάντ

Η μεγάλη επικοινωνιακή καμπάνια των Ταλιμπάν ξεκίνησε τον Νοέμβριο, στο «μαύρο» φόντο του πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στην αιματοβαμμένη Λωρίδα της Γάζας.

Αφορμή αποτέλεσαν τα εγκαίνια του τεμένους του Μουλά Ομάρ.

Χτισμένο στην ψηλότερη βουνοκορφή της πρωτεύουσας Καμπούλ, αναπαράγει αρχιτεκτονικά το σχήμα του Θόλου του Βράχου στο τέμενος Αλ-Άκσα, στην Ιερουσαλήμ.

Αποτελεί μια «συμβολική εικόνα της ισλαμικής αντίστασης», παρατηρεί σε σχετικό ρεπορτάζ το αραβόφωνο Daraj, μια ανεξάρτητη πλατφόρμα ψηφιακών μέσων ενημέρωσης, με έδρα τη Βηρυτό.

Φαίνεται, υπογραμμίζει, ότι οι Ταλιμπάν «επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν το δίκαιο αγώνα του λαού της Γάζας», στο πλαίσιο μιας «εκστρατείας μάρκετινγκ για την πολιτική ωραιοποίηση του κινήματός τους».

Την αποδίδει σε απόπειρα νομιμοποίησης του καθεστώτος τους στα μάτια του μουσουλμανικού κόσμου, την ώρα που δεν αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα λόγω της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Προφανώς ωστόσο δεν πάνε όλα βάσει… σεναρίου.

Όπως συνέβη με τον Ιμπν Χατούτα, έναν Παλαιστίνιο YouTuber.

Στα δικά του βίντεο από το ταξίδι του στο Αφγανιστάν καταγράφει μια διαφορετική εικόνα.

Αν και δεν ασκεί κριτική στους Ταλιμπάν, λέει ότι υπό το καθεστώς τους η ζωή ίσως να μην είναι και τόσο κακή, εκτός αν είσαι γυναίκα.

Μιλά ωστόσο για το θέμα ακροθιγώς.

«Δυστυχώς, οι γυναίκες απαγορεύεται να εισέρχονται σε δημόσια πάρκα ή τουριστικά μέρη, ακόμη και με την παρουσία ενός άνδρα συγγενή», παρατηρεί.

Δείχνει τους δρόμους του Αφγανιστάν που είναι γεμάτοι άνδρες, χωρίς ίχνος γυναικών.

Βιντεοσκοπεί σκηνές από λαϊκές αγορές, όπου τα όπλα είναι ευρέως διαδεδομένα.

Υπάρχει φτώχεια και εξαθλίωση σχεδόν παντού.

Επισκεπτόμενος περιθωριοποιημένα μέρη, γίνεται μάρτυρας μερικών από τα δεινά του αφγανικού λαού.

Είδε αγρότες να διαμαρτύρονται για την πείνα στα χωριά τους κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Άκουσε τα παράπονά τους για τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις των Ταλιμπάν.

Μια γυναίκα με μπούρκα εν μέσω ενόπλων Ταλιμπάν στο κέντρο της στην Καμπούλ (REUTER/Stringer)

Ταλιμπάν 2.0

Δεν είναι ωστόσο μόνο infuencers και vloggers από τον μουσουλμανικό κόσμο που καταγράφουν τις αλλαγές στο Αφγανιστάν.

«Οι Ταλιμπάν ορκίστηκαν να αλλάξουν την Καμπούλ», όμως «η πόλη μπορεί να αρχίσει να αλλάζει τους Ταλιμπάν», γράφει στην Washington Post από την Καμπούλ ο Ρικ Νόακ, νέος επικεφαλής του γραφείου της αμερικανικής εφημερίδας για θέματα Αφγανιστάν και Πακιστάν.

Πάνω από δύο χρόνια αφότου οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την εξουσία και δεσμεύτηκαν να καθαρίσουν τη χώρα από την παρακμή της Δύσης, «πολλοί από αυτούς έχουν αγκαλιάσει τα οφέλη της αστικής ζωής», αναφέρει.

Κάποιοι περνούν τα Σαββατοκύριακα τους σε θεματικά πάρκα της πόλης.

Μερικοί παρακολουθούν αγώνες κρίκετ σε μεγάλες εξωτερικές οθόνες.

Άλλοι γεμίζουν τις σελίδες τους στο Facebook με selfies ή αγοράζουν βιβλία αυτοβελτίωσης, που εκδίδονται στη Δύση.

Τα περισσότερα πρωινά τα σχολεία αγγλικών της Καμπούλ είναι γεμάτα με στρατιώτες Ταλιμπάν και υπαλλήλους με μπουφάν παραλλαγής.

«Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτές οι αλλαγές είχαν ως αποτέλεσμα την άμβλυνση των κατασταλτικών πολιτικών των Ταλιμπάν, ιδίως της εκστρατείας κατά των δικαιωμάτων των γυναικών», επισημαίνει ο Νόακ.

«Αναμφίβολα για πολλούς από τους μαχητές που το 2021 έσπευσαν στην αφγανική πρωτεύουσα στην καρότσα φορτηγών, αυτή η πόλη των περίπου 5 εκατομμυρίων ανθρώπων είναι μια απογοήτευση».

«Λένε ότι η αστική ζωή είναι πιο μοναχική, πιο αγχωτική και λιγότερο θρησκευτική από ό,τι είχαν φανταστεί».

Μερικοί είχαν μεγαλώσει στην Καμπούλ, πριν πάνε σε αγροτικές περιοχές του Αφγανιστάν για να ενταχθούν στην τζιχάντ.

Άλλοι δεν έφυγαν ποτέ και υποστήριξαν τους Ταλιμπάν ως πληροφοριοδότες.

Αλλά για τους περισσότερους, τα λαμπερά φώτα της πόλης ήταν άγνωστα και η Καμπούλ αποτελεί μια πρόκληση γεμάτη αποπλάνηση.

Ο Αμπντουλραχμάν Ραχμανί, ένας 50χρονος βετεράνος των Ταλιμπάν, λέει ότι ονειρεύεται πως μια μέρα η Καμπούλ θα γίνει το αφγανικό αντίστοιχο του Ντουμπάι.

Όμως υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν, τονίζει το Daraj, «τίποτα δεν μπορεί να ομορφύνει τη ζωή στο Αφγανιστάν».