Για εγκλήματα πολέμου στη Γάζα κατηγορείται το Ισραήλ από τους Παλαιστίνιους, με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να έχει ξεκινήσει ήδη έρευνα. Την ίδια ώρα, Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW) και Διεθνής Αμνηστία επιβεβαιώνουν τη χρήση λευκού φωσφόρου από το Ισραήλ τόσο στη Γάζα όσο και στον Λίβανο.

Το in επικοινώνησε με τη Μέρι Γουέραμ, Διευθύντρια Ακτιβισμού περί Όπλων (Arms Advocacy Director) από το HRW για να σχολιάσει τα ευρήματα των δύο οργανώσεων, αλλά και να εξηγήσει πόσο επικίνδυνη είναι η χρήση λευκού φωσφόρου κατά αμάχων.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που το Ισραήλ χρησιμοποιεί λευκό φώσφορο στη Γάζα, καθώς το έχει κάνει και σε παλαιότερες εισβολές του

Η κ. Γουέραμ εξηγεί ότι αν και τα εμπρηστικά όπλα δεν απαγορεύονται ρητά από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, το εθιμικό διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο απαιτεί από τα κράτη να λαμβάνουν όλες τις δυνατές προφυλάξεις για να αποφεύγονται οι βλάβες που προκαλούν τα όπλα αυτά, κάτι που το Ισραήλ δεν κάνει.

Πότε χρησιμοποίησε λευκό φώσφορο το Ισραήλ

Σε ερώτηση για το πότε το HRW εντόπισε πρώτη φορά τη χρήση λευκού φωσφόρου από το Ισραήλ στη Γάζα και τον Λίβανο η εκπρόσωπος του HRW λέει:

«Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επαλήθευσε και ανέλυσε φωτογραφίες και βίντεο που δείχνουν τη χρήση βλημάτων πυροβολικού λευκού φωσφόρου 155 χιλιοστών σε εναέρια έκρηξη. Πήραμε συνέντευξη από δύο μάρτυρες των χτυπημάτων με χρήση λευκού φωσφόρου στην πόλη της Γάζας».

Για το πότε χρησιμοποιήθηκε ο λευκός φώσφορος από τις ισραηλινές δυνάμεις, η Μέρι Γουέραμ σημειώνει ότι το HRW είχε ενημερώσει για αυτή την εξέλιξη από τις 12 Οκτωβρίου.

«Το δελτίο Τύπου και οι ερωταπαντήσεις που δημοσίευσε το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 12 Οκτωβρίου προειδοποιούν για τους κινδύνους για τους αμάχους από τη χρήση λευκού φωσφόρου από το Ισραήλ στον Λίβανο και τη Γάζα στις 10 και 11 Οκτωβρίου, αντίστοιχα», τονίζει η κ. Γουέραμ.


«Η Διεθνής Αμνηστία ενημέρωσε επίσης για τη χρήση λευκού φωσφόρου από το Ισραήλ στα σύνορα με τον Λίβανο μεταξύ 10-16 Οκτωβρίου. Η Αμνηστία δημοσίευσε αυτό το κομμάτι αναλύοντας φωτογραφίες βλημάτων πυροβολικού με λευκό φώσφορο που κατέχουν οι IDF», εξηγεί η εκπρόσωπος του HRW.

Η σχετική ανάρτηση της Διεθνούς Αμνηστίας

Τι ισχύει με την απαγόρευση τέτοιων όπλων

Για την απαγόρευση χρήσης τέτοιων όπλων, η Μέρι Γουέραμ εξηγεί στο in:

«Οι επιθέσεις με εμπρηστικά όπλα που εκτοξεύονται από αέρος σε μη στρατιωτικές περιοχές απαγορεύονται βάσει του Πρωτοκόλλου ΙΙΙ της Σύμβασης για τα συμβατικά όπλα (CCW), το οποίο προβλέπει ηπιότερους περιορισμούς για τα εμπρηστικά όπλα που εκτοξεύονται από το έδαφος.

Το Ισραήλ δεν έχει επικυρώσει το Πρωτόκολλο ΙΙΙ της CCW για τα εμπρηστικά όπλα.

Επιπλέον, ορισμένες χώρες δεν θεωρούν ότι ο λευκός φώσφορος καλύπτεται από το Πρωτόκολλο ΙΙΙ, διότι αυτό εφαρμόζεται μόνο σε όπλα που είναι ‘πρωτίστως σχεδιασμένα’ για να προκαλούν πυρκαγιές ή εγκαύματα και όχι σε πυρομαχικά πολλαπλών χρήσεων με εμπρηστικά αποτελέσματα, όπως ο λευκός φώσφορος».

Το HRW έχει συντάξει έναν κατάλογο από τον Νοέμβριο του 2020 για το τι μπορεί να προκαλέσει ο λευκός φώσφορος όταν χρησιμοποιείται ως όπλο.

Το Ισραήλ «παραβιάζει την απαίτηση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου» για την προφύλαξη των αμάχων

Για το εάν είναι έγκλημα πολέμου η χρήση του λευκού φωσφόρου από το Ισραήλ, η εκπρόσωπος του HRW σημειώνει ότι:

«Όταν χρησιμοποιούνται ως όπλο, τα πυρομαχικά με λευκό φώσφορο θεωρούνται εμπρηστικά όπλα. Αν και τα εμπρηστικά όπλα δεν απαγορεύονται ρητά από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, το εθιμικό διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο απαιτεί από τα κράτη να λαμβάνουν όλες τις δυνατές προφυλάξεις για να αποφεύγεται η βλάβη των αμάχων που προκαλούν τα όπλα αυτά.

Το δελτίο Τύπου μας αναφέρει ότι η χρήση λευκού φωσφόρου από το Ισραήλ σε πυκνοκατοικημένες περιοχές της Γάζας παραβιάζει την απαίτηση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου να λαμβάνονται όλες οι εφικτές προφυλάξεις.

Ο λευκός φώσφορος είναι αδιάκριτος σε παράνομο βαθμό όταν εκτοξεύεται από αέρος σε κατοικημένες αστικές περιοχές, όπου μπορεί να κάψει σπίτια και να προκαλέσει πρωτοφανή βλάβη στους αμάχους».

Για το εάν είναι νόμιμο ένα κράτος να διαθέτει τέτοιο οπλοστάσιο, η Μέρι Γουέραμ εξηγεί:

«Ο λευκός φώσφορος είναι ένα πυρομαχικό πολλαπλών χρήσεων που διαθέτουν διάφορες χώρες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για σήμανση, σηματοδότηση και συσκότιση. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως εμπρηστικό όπλο για την πρόκληση πυρκαγιών που καίνε ανθρώπους και πυρπολούν κατασκευές, χωράφια και άλλα μη στρατιωτικά αντικείμενα στην περιοχή».

Δεν είναι η πρώτη φορά που το Ισραήλ χρησιμοποιεί λευκό φώσφορο

Τέλος, για το εάν (και πότε) το HRW έχει καταγράψει ξανά τη χρήση λευκού φωσφόρου σε συγκρούσεις ή πολέμους, η Μέρι Γουέραμ υπογράμμισε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που το Ισραήλ κατηγορείται για κάτι τέτοιο στη Γάζα.

«Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατέγραψε επίσης τη χρήση λευκού φωσφόρου από τις αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ και τη Συρία το 2017.

Από το 2000 έως το 2016, τα πυρομαχικά λευκού φωσφόρου φέρονται να χρησιμοποιήθηκαν σε τουλάχιστον επτά συγκρούσεις: Αφγανιστάν, Γάζα, Ιράκ, Λίβανο, Σομαλία, Ουκρανία και Υεμένη.

Προηγουμένως, τον Ιανουάριο του 2009, οι IDF αρνήθηκαν αρχικά τη χρήση λευκού φωσφόρου στη Γάζα και στη συνέχεια δεσμεύτηκαν να διεξάγουν έρευνα μετά από αναφορές του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και άλλων.

Σημειώνεται ότι το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέδωσε νέα έκθεση σχετικά με τη χρήση πυρομαχικών διασποράς και εμπρηστικών όπλων (αλλά όχι λευκού φωσφόρου) από τη συριακή κυβέρνηση», σημειώνει η κ. Γουέραμ.