Ο προδιαγεγραμμένος θάνατος της Έιμι Γουάινχαουζ – «Δε θέλω να πεθάνω»

Οι περιπέτειες της Γουάινχαουζ -περπατώντας στο Λονδίνο ξυπόλητη με το σουτιέν της τα ξημερώματα, φτύνοντας στο πλατό ενός τηλεοπτικού τηλεπαιχνιδιού, σκουπίζοντας το αίμα της σε έναν καυγά με τον σύζυγό της, Μπλέικ Φίλντερ-Σίβιλ, καπνίζοντας κάτι που φαινόταν να είναι κρακ σε ένα βίντεο, παρενοχλώντας τον Bono κατά τη διάρκεια μιας τελετής απονομής βραβείων, παραμένοντας σε κέντρα αποκατάστασης-, υποστηρίζουν το κουρασμένο (αν και αληθινό) πρότυπο του Genius Junkie, μια ιστορία που υπάρχει εν αφθονία στον χώρο της μουσικής βιομηχανίας.

Αλλά το κομμάτι της ιστορίας της Γουάινχαουζ που αφορά το «μίζερο τσίρκο της», όπως το χαρακτήρισε ο New Yorker σε ένα άρθρο του 2008 που της έπλεκε το εγκώμιο, ξεδιπλώθηκε σε μεγάλο βαθμό στο δεύτερο μισό του 2007, πολύ μετά το «Back to Black», το άλμπουμ που κέρδισε όλα τα Grammy και έγινε τεράστια επιτυχία.

Είχε πλέον πουλήσει 1,6 εκατομμύρια αντίτυπα στην Αμερική, και είχε κερδίσει στην Αγγλία πολλά βραβεία, συμπεριλαμβανομένου του ΜΟΒΟ (Music of Black Origin) για την καλύτερη γυναίκα του Ηνωμένου Βασιλείου, προτού τα Grammy ορμήσουν καταπάνω της με τα χρυσά τους αυτοκόλλητα.

Photo: Wikimedia Commons

Το δικό της, ιδιοσυγκρασιακό στυλ

Η δισκογραφική της εταιρεία – κάνοντας απλά τη δουλειά της – την περιέγραφε ως «την πιο ταλαντούχα και σημαντική μουσική καλλιτέχνιδα της γενιάς της» κάτι που θα έμοιαζε με υπερβολή, αν δεν συμφωνούσαν όλοι –έστω και λίγο.

«Ωστόσο, αυτό που διαβάζεται ως μουσική καινοτομία το 2008 είναι η αναβίωση των ήχων του χθες ερμηνευμένων από τους σημερινούς νέους. (Οι οποίοι, στην προκειμένη περίπτωση, απολαμβάνουν κεταμίνη και μαργαρίτες.) Η μουσική της Γουάινχαουζ είναι καθησυχαστική για όσους είναι αρκετά μεγάλοι για να θυμούνται το πρωτότυπο και καινοφανής για όσους είναι πολύ νέοι για να γνωρίζουν. Και η μουσική της αναφέρεται σε ράπερς, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγει το πραγματικό ραπ και ακούγεται ακριβώς όπως η μουσική που οι ράπερς πρωτοείχαν δειγματίσει πριν από δεκαετίες. Τόσες πολλές δημογραφικές ομάδες ενωμένες μέσα από τη μαγεία της κατανάλωσης» γράφει το New Yorker περιγράφοντας το μουσικό στυλ της.

Και μετά η Έιμι έφυγε

Ο θάνατος της Έιμι Γουάινχαουζ προκάλεσε σοκ σε όλο τον κόσμο. Οι απροκάλυπτοι στίχοι της σε συνδυασμό με το ρετροφουτουριστικό κράμα από τζαζ, σόουλ, RnB μαζί με την εύθραυστη εικόνα της είχαν καθηλώσει κοινό και κριτικούς.

Ωστόσο, η ξαφνική επιτυχία των άλμπουμ «Frank» και «Back to Black» αντανακλούσε τα αυξανόμενα προβλήματα και τους αγώνες της με τον εθισμό που μερικές φορές αποσπούσαν την προσοχή από τη μουσική της. Ο σοκαριστικός θάνατός της σε τόσο νεαρή ηλικία εξέπληξε πολλούς και άφησε τους θαυμαστές της να αναρωτιούνται, πώς πέθανε η Έιμι Γουάνχαουζ;

Ήταν 23 Ιουλίου του 2011 όταν η Έιμι Γουάινχαουζ βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της, στο Camden του Λονδίνου. Ήταν 27 ετών, γεγονός που ένταξε αυτομάτως στο «Κλαμπ των 27», το πάνθεο των θρυλικών καλλιτεχνών της μουσικής, που απεβίωσαν στο άνθος της ηλικίας των 27 ετών. Η Τζάνις Τζόπλιν, ο Τζιμ Μόρισον, ο Κερτ Κομπέιν είναι κάποια από τα μέλη του Κλαμπ. Ο όρος έγινε ευρύτερα γνωστός μετά την απώλεια του Κερτ Κομπέιν, το 1994, και έκτοτε καθιερώθηκε.

Δείτε το βίντεο

Από τι πέθανε η Έιμι;

Η αιτία θανάτου της Γουάινχαουζ ήταν αποτέλεσμα τυχαίας δηλητηρίασης από αλκοόλ και επιβεβαιώθηκε από δύο ξεχωριστές εκθέσεις ιατροδικαστών, ενώ διαπιστώθηκε ότι το επίπεδο αλκοόλ στο αίμα της ήταν 416mg ανά 100ml, δηλαδή πέντε φορές πάνω από το νόμιμο όριο οδήγησης.

Εκείνη την περίοδο προσπαθούσε να κόψει το ποτό και μια περίοδος νηφαλιότητας είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί η ανοχή της, γεγονός που πιθανότατα συνέβαλε στη μοιραία υποτροπή της στις 23 Ιουλίου.

Ωστόσο, η πραγματική αιτία του θανάτου της είναι πιθανότατα πιο περίπλοκη από αυτό.

Όσοι ήταν κοντά στην Έιμι, συμπεριλαμβανομένου του αδελφού της, Άλεξ Γουάινχαουζ, και της στενής φίλης, Ναόμι Πάρι, αποκάλυψαν ότι οι διατροφικές διαταραχές της τραγουδίστριας έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο θάνατό της, κάνοντάς την πιο αδύναμη και λιγότερο ικανή να αντέξει τις συνέπειες του τρόπου ζωής της.

Ο θάνατός της δεν μπορεί να εξηγηθεί χωρίς να εξετασθεί η ζωή της. Η περίφημη καριέρα της σημαδεύτηκε από μια ασταθή προσωπική ζωή και μια επίμονη πάλη με τον εθισμό που είχε ως αποτέλεσμα αλλεπάλληλες παραμονές σε κέντρα αποτοξίνωσης.

Photo: Wikimedia Commons

Η πρώιμη ζωή της Έιμι

Τα χρόνια αθωότητας της Έιμι κράτησαν λίγο. Μετά τον χωρισμό των γονιών της άρχισε να ασχολείται με τη μαριχουάνα, έκανε μερικά από τα πρώιμα τατουάζ της και αποφάσισε να κόψει το σχολείο.

Λέγεται επίσης ότι ήταν αποφασισμένη να ακολουθήσει καριέρα στη μουσική. Άλλωστε, πολλά μέλη της οικογένειάς της ήταν επαγγελματίες μουσικοί. Η γιαγιά της, Σύνθια, συμμετείχε στη σκηνή της τζαζ, έχοντας κάποτε βγει με τον γνωστό σαξοφωνίστα Ρόνι Σκοτ.

Ήταν φυσικό επακόλουθο, λοιπόν, να αγοράσει την πρώτη της κιθάρα στα 14 της χρόνια ενώ συνέχισε να γράφει τη δική της μουσική. Έκανε επίσης συναυλίες σε τοπικό επίπεδο και με την National Youth Jazz Orchestra, κερδίζοντας έδαφος ως σημαντική τραγουδίστρια.

Ως άγουρο ταλέντο με μοναδική φωνή, ίσως δεν αποτέλεσε έκπληξη όταν υπέγραψε συμβόλαιο με την Island Records, γύρω στο 2002.

Φήμη και ταραχώδεις σχέσεις

Η μεγάλη της επιτυχία ήρθε το 2003 με την κυκλοφορία του Frank, του ντεμπούτο άλμπουμ της, όταν ήταν μόλις 20 ετών. Το άλμπουμ αργότερα σημείωσε πλατινένιες πωλήσεις και εξασφάλισε στην καλλιτέχνιδα ένα βραβείο Ivor Novello για το καλύτερο σύγχρονο τραγούδι και δύο υποψηφιότητες για το βραβείο BRIT.

Ωστόσο, ήδη υπήρχαν ενδείξεις ότι δεν ήταν όλα καλά. Ορισμένα από τα τραγούδια που έγραψε υπονοούσαν προβλήματα με το αλκοόλ και ένα κομμάτι του άλμπουμ με τίτλο «Mr. Magic» συζητούσε την κρυφή της σχέση με τα ναρκωτικά. Περιελάμβανε τους στίχους «Without you I’m misery/blue without my green», αναφερόμενη προφανώς στην κάνναβη.

Μετά την επιτυχία του Frank, η Έιμι αγόρασε το πρώτο της σπίτι στη γειτονιά Camden του Λονδίνου, η οποία δεν είναι καθόλου posh. Ήταν τακτική θαμώνας στις τοπικές παμπ, με το ποτό της επιλογής της να είναι το «rickstasy» στο The Hawley Arms.

Σε μια βόλτα σε παμπ της περιοχής γνώρισε τον Μπλέικ Φίλντερ-Σίβιλ, έναν βοηθό παραγωγής βίντεο με ιστορικό χρήσης ναρκωτικών. Ερωτεύτηκαν και ξεκίνησαν μια ταραχώδη σχέση που σηματοδότησε ένα σημείο καμπής στη ζωή της Έιμι.

Δείτε το βίντεο

Μια σχέση-κόλαση

Η χρήση ναρκωτικών ουσιών της βάθαινε κατά την περίοδο αυτή και ο Μπλέικ, όπως αναφέρθηκε σε βρετανικά ταμπλόιντ, παραδέχτηκε ότι εισήγαγε την Έιμι σε κρακ, κοκαΐνη και ηρωίνη.  Υπήρχαν επίσης αναφορές ότι ο αυτοτραυματισμός συνεχιζόταν κατά τη διάρκεια της σχέσης και ότι οι δυο τους γίνονταν βίαιοι μεταξύ τους.

Αυτό φάνηκε να επιβεβαιώνεται τον Αύγουστο του 2007, όταν οι δύο τους εθεάθησαν δημόσια να φαίνονται ατημέλητοι και αιματοβαμμένοι μετά από έναν υποτιθέμενο καυγά. Την ίδια χρονιά, η Έιμι παραδέχτηκε ότι το αλκοόλ μπορούσε να την κάνει πιο επιθετική.

Ωστόσο, η προφανής αστάθεια της σχέσης τους μπορεί να είχε έναν βαθύτερο σκοπό, με την Έιμι να θεωρεί την αστάθεια του διδύμου ως δημιουργική πηγή για τη μουσική της. Όπως είπε η Έιμι σε έναν δημοσιογράφο «ακούγεται τόσο μ@λ@κία να το λέω, αλλά πρέπει να έχω κάποιους πονοκεφάλους για να γράψω».

Είναι πιθανό να είχε δίκιο.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου κυκλοφόρησε το 2006 το δεύτερο άλμπουμ της, Back to Black, στο οποίο περιγράφει σε μεγάλο βαθμό τη σχέση της με τον Μπλέικ και θέματα όπως η απιστία, ο έρωτας και ο σπαραγμός παράγοντας μερικά από τα πιο αξιομνημόνευτα τραγούδια της, όπως τα «Back to Black», «Me & Mr. Jones» και «Tears Dry On Their Own».

Η καθοδική πορεία της Έιμι

Ωστόσο, καθώς το μουσικό της αστέρι ανέβαινε, φαίνεται ότι μαζί του ανέβαιναν και οι προσωπικοί της δαίμονες.

Ο μάνατζερ της, Νικ Γκόντγουιν, προσπάθησε να την πείσει να πάει σε κέντρο αποτοξίνωσης ήδη από το 2005. Η Έιμι μισούσε την ιδέα και υποστήριζε ότι αυτό θα μείωνε την καριέρα της. Το γεγονός γέννησε το τραγούδι «Rehab», το οποίο έγινε όχι μόνο ένα από τα πιο διάσημα κομμάτια της, αλλά και μια οδυνηρή αντανάκλαση του δικού της καταστροφικού τρόπου ζωής.

Στη συνέχεια, το 2006 πέθανε η γιαγιά της, η Σύνθια. Τα τατουάζ της Έιμι ήταν διάσημα, ωστόσο ίσως το πιο γνωστό ήταν αυτό της γιαγιάς της στο δεξί της χέρι. Οι δυο τους είχαν εξαιρετικά στενή σχέση και η οικογένειά της έχει δηλώσει έκτοτε ότι ο θάνατός της αποσταθεροποίησε εντελώς την ήδη ταραγμένη καλλιτέχνιδα.

Δείτε το βίντεο

Σε απόλυτη εξάντληση

Το 2007 η Έιμι αναγκάστηκε να ακυρώσει μια σειρά από συναυλίες σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο επικαλούμενη κακή υγεία. Η προβληματική προσωπική της ζωή έπαιζε επίσης όλο και περισσότερο στον Τύπο. Η Sun δημοσίευσε εικόνες που υποτίθεται ότι έδειχναν την Γουάινχαουζ να καπνίζει κρακ. Η Έιμι κινήθηκε νομικά εναντίον κορυφαίων παπαράτσι και τους απομάκρυνε από το σπίτι της.

Είχε επίσης τα δικά της προβλήματα με το νόμο. Αυτό περιελάμβανε μια σύλληψη στο Μπέργκεν της Νορβηγίας για κατοχή κάνναβης το 2007 και πολλαπλές κατηγορίες για κοινή επίθεση που εκτείνονται σε αρκετά χρόνια.

Ως αποτέλεσμα αυτών των νομικών προβλημάτων, δεν μπόρεσε να εμφανιστεί στα Grammy κατά τη διάρκεια της πιθανώς πιο επιτυχημένης βραδιάς της καριέρας της. Παρά το γεγονός ότι κέρδισε πέντε βραβεία, συμπεριλαμβανομένων των βραβείων Record of the Year και Song of the Year, η αίτησή της για βίζα απορρίφθηκε, πράγμα που σήμαινε ότι έπρεπε να εμφανιστεί εξ αποστάσεως μέσω δορυφόρου, ενώ ο σύζυγός της δεν μπορούσε να είναι παρών, καθώς ήταν φυλακισμένος για μια κατηγορία επίθεσης το 2006.

Photo: Wikimedia Commons

Η κλονισμένη υγεία

Φυσικά η υγεία της δεν έμεινε ανέγγιχτη από τον τρόπο ζωής της. Αναφέρθηκε γύρω στο 2008 ότι η Έιμι υπέφερε από πνευμονικά προβλήματα που θα μπορούσαν κάλλιστα να οδηγήσουν σε εμφύσημα, καθώς και ακανόνιστους καρδιακούς παλμούς.

Πιθανώς ως αποτέλεσμα των προβλημάτων υγείας και του μειωμένου ελέγχου, η τραγουδίστρια έκανε την προσπάθεια να κόψει τα ναρκωτικά γύρω στο 2008. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι πήγε πολλές φορές σε κέντρο αποτοξίνωσης δύο ζητήματα παρέμειναν. Το ένα ήταν ο αλκοολισμός και το άλλο μια διατροφική διαταραχή.

Οι τελευταίες ημέρες και ο τραγικός θάνατος της Έιμι

Σε μια εμφάνισή της, τον Μάιο του 2009, σε ένα φεστιβάλ τζαζ στην Αγία Λουκία, η Γουάινχαουζ ήταν ασταθής στη σκηνή και φαινόταν να βαριέται. Μια εμφάνισή της στο Ντουμπάι διακόπηκε μετά από αποδοκιμασίες από το κοινό.

Ήταν επίσης περίπου εκείνη την εποχή που ο ταραχώδης γάμος της με τον Μπλέικ κατέληξε σε διαζύγιο, με εκείνον να επικαλείται απιστία.

Υπήρχαν ελπίδες για την κυκλοφορία ενός νέου άλμπουμ, ωστόσο δεν υλοποιήθηκαν. Τον Μάρτιο του 2011 έκανε την τελευταία της στούντιο ηχογράφηση, ένα ντουέτο με ένα από τα είδωλά της και είδωλο του πατέρα της, τον Τόνι Μπένετ, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 21 Ιουλίου του 2023.

Η τελευταία εμφάνιση της ήρθε όταν εμφανίστηκε στο Βελιγράδι, αργότερα το ίδιο έτος. Ήταν προγραμματισμένη ως μέρος μιας ευρωπαϊκής περιοδείας επιστροφής με 12 σταθμούς.

Δυστυχώς, όταν η τραγουδίστρια εμφανίστηκε μεθυσμένη και δυσκολεύτηκε να ερμηνεύσει, η συναυλία κηρύχθηκε αποτυχημένη.

Η γιατρός της, Κριστίνα Ρομέτ, της συνταγογράφησε ένα συγκεκριμένο φάρμακο για να τη βοηθήσει στην απόσυρση από το αλκοόλ και προσπάθησε να πείσει την τραγουδίστρια να δοκιμάσει ψυχολογική θεραπεία. Ωστόσο, εκείνη αρνήθηκε την υποστήριξη ψυχικής υγείας και είχε προβλήματα να παραμείνει καθαρή.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών της, ο σωματοφύλακάς της, Άντριου Μόρις και η γιατρός της παρατήρησαν ότι η Έιμι έπινε ξανά.

Λέγεται ότι τα τελευταία λόγια που είπε στη γιατρό της ήταν «δε θέλω να πεθάνω». Το απόγευμα της επόμενης ημέρας, στις 3 μ.μ., ο σωματοφύλακάς της βρήκε τη σταρ χωρίς τις αισθήσεις της. Δύο ασθενοφόρα έφτασαν αργότερα για να επιβεβαιώσουν ότι είχε πεθάνει.