Υπάρχουν δύο ειδών «πρώην». Οι πρώτοι είναι οι χορτασμένοι. Ασκησαν εξουσία με αποτελεσματικό τρόπο, ανταμείφθηκαν από τον λαό με την επανεκλογή τους και αποσύρθηκαν σεβόμενοι τους κανόνες της δημοκρατίας. Πολλοί από αυτούς γράφουν στη συνέχεια αποκαλυπτικά βιβλία ή δίνουν συναρπαστικές συνεντεύξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Μπάρακ Ομπάμα. Χαίρεται τη Μισέλ και τις κόρες του, στέλνει κάθε τόσο αισιόδοξα μηνύματα, πετάει στα απομνημονεύματά του και καμιά δηλητηριώδη σπόντα για τη Μέρκελ.

Οι δεύτεροι είναι οι στερημένοι, οι προδομένοι, οι frustrated, για να χρησιμοποιήσουμε μια δυσμετάφραστη αγγλική λέξη. Δεν χόρτασαν στα χρόνια που βρέθηκαν στο τιμόνι, ήθελαν να «ολοκληρώσουν το έργο τους», αλλά δεν έπεισαν τους ψηφοφόρους. Εχουν έτσι μαζέψει τσαντίλα και τη βγάζουν με την πρώτη ευκαιρία. Πάρτε τον Τραμπ, που απειλεί ότι θα επιστρέψει αλλά δεν τον λαμβάνει υπόψη του κανείς. ‘Η πάρτε τον Τσίπρα, που φωνάζει κάθε μέρα ότι ο Μητσοτάκης απειλεί τη δημοκρατία αλλά δεν λέει να ξεκολλήσει από το δημοσκοπικό τέλμα.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και οι «καραμανλικοί». Και το πεδίο στο οποίο προσπαθούν να παρεμβαίνουν, είτε ευθέως είτε μέσω «κύκλων», είναι τα εθνικά θέματα. Ο επίτιμος αρχηγός τους, γνωστός οπαδός της ακινησίας και του στάτους κβο, δεν βλέπει με καλό μάτι ούτε τις διερευνητικές ούτε τη διαφαινόμενη αποστασιοποίηση από την Κύπρο. Αλλά προτιμά να εκφράζει την αντίθεσή του δι’ αντιπροσώπων – ή πρωτοσέλιδων.

Ο πρώην υπουργός του επί των Εσωτερικών, πάλι, τρελαίνεται για προβολή. Κι όσο απολάμβανε τη θαλπωρή του προεδρικού μεγάρου, του άρεσε να απευθύνει «αυστηρές προειδοποιήσεις». Αυτό έκανε και σε πρόσφατη συνέντευξή του στο ΚΡΗΤΗ TV, προειδοποιώντας τη μεν Ελλάδα να ακολουθήσει τη δική του τακτική απέναντι στον Ερντογάν (!), τη δε Τουρκία να αναγνωρίσει αμέσως τη Σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας. Χωρίς – φευ! – να τον ακούει κανείς.

Και πάλι: όσο υπάρχουν μέσα ενημέρωσης που ενδιαφέρονται για τις απόψεις του, εκείνος έχει κάθε δικαίωμα να τις εκφράζει. Κι είναι πάντα καλύτερα να τις εκφράζει επωνύμως. Το ίδιο ισχύει για όλους όσοι θέλουν να εκφράσουν τη διαφωνία τους ή την οργή τους είτε για την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης είτε για το σχόλιο ενός αρθρογράφου ή τις απόψεις ενός ανεξάρτητου ιδρύματος όπως το ΕΛΙΑΜΕΠ.

Με άλλα λόγια, όσο κωμικό κι αν είναι, δεν παύει να είναι θεμιτό κάτω από μια συνέντευξη του προέδρου του ιδρύματος να εύχονται η Αφροδίτη Μάνου «μια ΜΕΘ σπέσιαλ για εθνομηδενιστές» και ο Φαήλος Κρανιδιώτης «τιμωρία για τους κήρυκες του ενδοτισμού». Τα social media διαθέτουν απεριόριστο χώρο στους γραφικούς. Είναι όμως τελείως διαφορετικό, και άκρως επικίνδυνο, να εκτοξεύονται ανώνυμες απειλές του τύπου «Αν θες να χτίσεις την πατρίδα σου, βάλε δέκα σφαίρες στο πιστόλι. Εννιά για τους προδότες και μία για τον εχθρό».

Γιατί αυτό δεν είναι πια έκφραση τσαντίλας, αλλά ποινικώς κολάσιμη πράξη.