Η κυβέρνηση προσπαθεί διαρκώς το τελευταίο διάστημα να πείσει ότι η ελληνική οικονομία έχει αλλάξει σελίδα και ότι πλέον έχουν μπει σε μια φάση σταθερής ανάπτυξης που μεσοπρόθεσμα θα δώσει και τη δυνατότητα αναδιανομής προς όφελος των ασθενέστερων οικονομικά στρωμάτων.

Ωστόσο, ο δείκτης οικονομικού κλίματος και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα υποχώρησε τον Οκτώβριο, κάτι που αποτελεί ένδειξη ότι οι παράγοντες της οικονομίας δεν μοιράζονται την ίδια αισιοδοξία.

Καταρχάς, υπάρχουν τα σύννεφα που συσσωρεύονται στην παγκόσμια οικονομία. Παρότι οι διεθνείς οργανισμοί δίνουν προβλέψεις ανάπτυξης και για το 2019 και παρά τον δυναμισμό ορισμένων οικονομιών όπως αυτή των ΗΠΑ, δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι αυτό θα συνεχιστεί και το 2020.

Αν πιστέψουμε τόσο το περιοδικό Economist όσο και μια σειρά οικονομολόγους όπως ο Ρουμπινί είναι πιθανό μέσα στο 2020 θα έχουμε και πάλι μια ύφεση στην παγκόσμια οικονομία και μάλιστα χωρίς τα εργαλεία για να μπορέσει να υπάρξει μια έγκαιρη και δυναμική έξοδος από αυτήν.

Μια τέτοια προοπτική είναι προφανές ότι θα κάνει σταδιακά τους επενδυτές πιο επιφυλακτικούς απέναντι στην ανάληψη κινδύνων με επενδύσεις σε αγορές όπως η ελληνική.

Άλλωστε, ούτως ή άλλως είναι σε εξέλιξη μια τάση επιστροφής κεφαλαίων από τις αναδυόμενες και περιφερειακές εκλογές προς τις ΗΠΑ και τις άλλες μητροπολιτικές αγορές.

Σε όλα αυτά προστίθενται και ιδιαίτερες ανησυχίες που αφορούν την Ευρώπη και το ζήτημα του χρέους. Το ιταλικό χρέος αποτελεί μια «ωρολογιακή βόμβα» και σε συνδυασμό με την σύγκρουση ανάμεσα στην ιταλική κυβέρνηση και την Κομισιόν για τον προϋπολογισμό, αυξάνει τη συνολική αντίληψη κινδύνου για τα ομόλογα και για χώρες όπως η Ελλάδα.

Ποιες επενδύσεις;

Σε αυτό το φόντο είναι που πρέπει να δούμε και την απροθυμία μεγάλων επενδύσεων στην Ελλάδα. Η εικόνα του χρηματιστηρίου αυτές τις πραγματικές ανησυχίες αντανακλά και όχι κάποια συνωμοσία «μοχθηρών κέντρων» όπως προσπάθησε να μας πείσει η κυβέρνηση για να συγκαλύψει τις δικές της ευθύνες.

Το ίδιο ισχύει για την απουσία ανακοινώσεων για μεγάλα επενδυτικά σχέδια στην Ελλάδα, παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης να διαμορφώσει μια εικόνα περί του αντιθέτου, προβάλλοντας συνήθως τις ήδη δρομολογημένες επενδύσεις.

Άλλωστε, τα πρωτογενή πλεονάσματα συνεπάγονται πλήθος περικοπών, συμπεριλαμβανομένων και αυτών στις δημόσιες επενδύσεις που έχουν συνολικά αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία και φαλκιδεύουν τις όποιες αναπτυξιακές δυναμικές καταγράφονται.

Συγκεφαλαίωση όλων αυτών των προβλημάτων και η αδυναμία «εξόδου στις αγορές». Η κυβέρνηση επικαλείται διαρκώς το «χρηματοδοτικό μαξιλάρι» που εξασφάλισε με το τέλος του προγράμματος και ότι αυτό σημαίνει ότι για αρκετό καιρό ακόμη δεν θα χρειαστούμε να βγούμε στις αγορές. Όμως, την ίδια στιγμή η αδυναμία εξόδου στις αγορές όχι μόνο στέλνει ένα μήνυμα δομικής αδυναμίας της ελληνικής οικονομίας αλλά και δημιουργεί δυσκολίες και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις να αποκτήσουν ανάλογη πρόσβαση. Οι δυσκολίες που συνάντησε η Τράπεζα Πειραιώς στην προσπάθειά της να συνάψει ομολογιακό δάνειο είναι από αυτή την άποψη χαρακτηριστικές.

Εδώ ο μεγάλος κίνδυνος είναι όταν τελικά παρθεί η απόφαση να βγει η Ελλάδα στις αγορές, το διεθνές οικονομικό κλίμα να έχει επιδεινωθεί και τα πράγματα να είναι ακόμη πιο δύσκολα. Σε αυτή την περίπτωση εάν έχει εξαντληθεί το «χρηματοδοτικό μαξιλάρι» τα πράγματα θα γίνουν αρκετά δύσκολα.

Εκλογές αλλά πότε;

Σε όλα αυτά ας προστεθεί και μια ακόμη καθοριστική παράμετρος. Η χώρα έχει μπει σε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Για να το πούμε απλά: ακόμη και εάν πάμε σε πρόωρες εκλογές τον Μάιο, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να περιμένουμε ουσιαστικά μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου για να έχουμε μια κυβέρνηση σε πλήρη λειτουργία.

Οι παράγοντες της οικονομίας το ξέρουν αυτό και είναι επόμενο να κρατήσουν μια στάση αναμονής αντί να αναλάβουν πρωτοβουλίες επενδύσεων. Όμως, αυτό με τη σειρά του επιτείνει μια αίσθηση στασιμότητας και επιδεινώνει το συνολικό οικονομικό κλίμα.

Στην πραγματικότητα, ολοένα και περισσότερο η πολιτική εκκρεμότητα ως προς τη διακυβέρνηση της χώρας μετατρέπεται και σε μια διαρκή επισφάλεια για την οικονομία.

Headlines