Στις 5 Ιουνίου"γιορτάζουμε" την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Ωστόσο, το περιβάλλον δεν χρειάζεται γιορτές και ευχολόγια. Η ημέρα αυτή όπως και κάθε ημέρα πρέπει να αποτελεί ημέρα προβληματισμού, ευαισθητοποίησης και ανάληψης δράσης από τον καθένα για την προστασία του. Το κλίμα αλλάζει, το φαινόμενο του θερμοκηπίου θερμαίνει τον πλανήτη, το όζον καταστρέφεται, τα δάση αποψιλώνονται, οι θάλασσες υφίστανται υπερεκμετάλλευση, είδη χλωρίδας και πανίδας εξαφανίζονται, τα διαθέσιμα αποθέματα νερού μειώνονται συνεχώς, τα χημικά προϊόντα, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η ρύπανση των υδάτων και των εδαφών δεν απειλούν μόνο το φυσικό περιβάλλον αλλά και τη δημόσια υγεία. Για να μπορέσουμε να πούμε "Χρόνια Πολλά", απαιτείται να σβήσουμε όχι κεράκια, αλλά αυτά που πληγώνουν το κοινό μας σπίτι, τον πλανήτη μας.


Η κλιματική αλλαγή

Σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για τις Κλιματολογικές Αλλαγές (IPCC) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 2.500 ειδικοί επιστήμονες από όλο τoν κόσμο, υπολογίζεται ότι η μέση θερμοκρασία της Γης θα αυξηθεί κατά 1,8οC μέχρι το 2030. Η αύξηση αυτή της θερμοκρασίας θα προκαλέσει το λιώσιμο των πάγων στους πόλους και στις οροσειρές, με αποτέλεσμα την άνοδο της στάθμης της επιφάνειας της θάλασσας κατά 15 έως 90 εκατοστά μέχρι το 2010 σε σχέση με το 1990. Έτσι, παραλιακές περιοχές και ολόκληρα νησιά απειλούνται με κατακλυσμό.


Τον περασμένο Μάρτιο σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature, για πρώτη φόρα αποδείχθηκε η ύπαρξη του φαινομένου του θερμοκηπίου από στοιχεία που συλλέχθηκαν από δορυφόρους. Όμως λίγες ημέρες αργότερα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους δήλωσε ότι οι κλιματικές αλλαγές δεν έχουν αποδειχθεί επιστημονικά και η χώρα του δεν πρόκειται να επικυρώσει τη Συνθήκη του Κιότο του 1997 για την καταπολέμηση του φαινομένου του θερμοκηπίου, καθώς μια τέτοια απόφαση θα επηρεάσει δυσμενώς την αμερικανική οικονομία. Το Πρωτόκολλο του Κιότο προβλέπει την παγκόσμια μείωση της εκπομπής των αερίων που ευθύνονται για τη δημιουργία του φαινομένου του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 5,2% έως το έτος 2012, σε σχέση με τα επίπεδα που εμφανίζονταν το 1990. Οι ΗΠΑ θα έπρεπε να μειώσουν κατά 7% τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, του κύριου υπεύθυνου αερίου για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Όμως, τα συμφέροντα της αμερικανικής βιομηχανίας, που εκπέμπει το 25% της παγκόσμιας παραγωγής διοξειδίου, καθοδήγησαν την απόφαση της κυβέρνησης των ΗΠΑ.


Η Ευρώπη καλείται να αναλάβει πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση του φαινομένου του θερμοκηπίου αλλά και να βρει κοινά σημεία με την αμερικανική πλευρά στην Παγκόσμια
Διάσκεψη για το Περιβάλλον τον προσεχή Ιούλιο στη Βόννη, ώστε να μην επαναληφθεί η αποτυχία των διαπραγματεύσεων της Χάγης.

Η τρύπα του όζοντος

Η καταστροφή
της στοιβάδας του όζοντος είναι μία πραγματικότητα. Το στρώμα του όζοντος παίζει το ρόλο φίλτρου για την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία και αποτελεί ασπίδα προστασίας για τους οργανισμούς. Αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας που φτάνει στην επιφάνεια της Γης οδηγεί σε αύξηση της συχνότητας εμφάνισης του καρκίνου του δέρματος και του καταρράκτη. Σημαντικές είναι επίσης οι συνέπειες στην ισορροπία του οικοσυστήματος της Ανταρκτικής, καθώς ορισμένα ζωικά είδη και το πλαγκτόν έχουν μεγάλη ευαισθησία στην ακτινοβολία αυτή.


Υπεύθυνοι για τη δημιουργία της τρύπας θεωρούνται οι χλωροφθοράνθρακες (πτητικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ως ψυκτικά και προωθητικά αέρια). Η παραγωγή των χλωροφθορανθράκων έχει μειωθεί σημαντικά στις ανεπτυγμένες χώρες μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ το 1987. Ωστόσο, τα αποτελέσματα θα αργήσουν να φανούν, καθώς η διάσπαση των χλωροφθορανθράκων γίνεται με ιδιαίτερα βραδύ ρυθμό και οι ποσότητες που έχουν ήδη εκλυθεί θα παραμείνουν στην ατμόσφαιρα αρκετές δεκαετίες.

Το πρόβλημα της λειψυδρίας

Το νερόείναι η βάση της ζωής στον πλανήτη, αλλά κάθε χρόνο 3,4 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από ασθένειες λόγω μολυσμένου
νερού και περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO).


Ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι, αν οι κυβερνήσεις δεν δραστηριοποιηθούν σύντομα,
η παγκόσμια κρίση που έχει προκληθεί εξαιτίας του φαινομένου της έλλειψης πόσιμου νερού, μπορεί να βρεθεί εκτός ελέγχου.


Καταστροφή των δασών

Η έκταση του τροπικού δάσους που έχει αποψιλωθεί στον Αμαζόνιο είναι τρεις φορές περίπου το μέγεθος της Ελλάδας. Σύμφωνα με έκθεση της Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), από τον πλανήτη εξαφανίζονται 90 εκατομμύρια στρέμματα δάσους κάθε χρόνο. Το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF) προειδοποιεί ότι τα δάση της Ευρώπης παραμένουν απροστάτευτα και τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα είναι η λαθροϋλοτομία, οι δασικές πυρκαγιές, ο ανεξέλεγκτος τουρισμός και το παράνομο κυνήγι. Οι πυρκαγιές που πλήττουν τα
δάση της Ελλάδας, κατά τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες, αυξάνονται σχεδόν κάθε χρόνο και, εάν συνεχιστούν με το ρυθμό των τελευταίων ετών, υπολογίζεται ότι σε 50 περίπου χρόνια το δάσος στην Ελλάδα θα υφίσταται μόνο σε φωτογραφίες.

Υπερεκμετάλλευση των θαλασσών

Σύμφωνα με έκθεση του περιβαλλοντικού ιδρύματος World Resources Institute (WRI), οι θάλασσες υφίστανται εξαντλητική εκμετάλλευση. Η υπεραλίευση και η καταστροφή των βιοτόπων έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση της αλιευτικής παραγωγής και, αν κάτι δεν αλλάξει σύντομα, τα ψάρια θα σταματήσουν να αποτελούν πηγή διατροφής και εισοδήματος για περισσότερους από 200 εκατομμύρια κατοίκους, κυρίως χαμηλού εισοδήματος, του πλανήτη. Παράλληλα, το 30% των παράκτιων περιοχών του πλανήτη -όπου κατοικεί το 40% του πληθυσμού της Γης και οι οποίες προμηθεύουν τα 2/3 της παγκόσμιας αλιείας- έχει αλλάξει σημαντικά ή καταστραφεί εντελώς, καθώς δέχεται ισχυρές πιέσεις, λόγω της έντονης οικιστικής πίεσης, των βιομηχανικών δραστηριοτήτων και του τουρισμού.

Μείωση της βιοποικιλότητας

Η περιβαλλοντική οργάνωση World Conservation Union (IUCN) και η Future Harvest, οργάνωση που εκπροσωπεί 16 διεθνή κέντρα γεωπονικής έρευνας, σε κοινή τους έκθεση, παρουσίασαν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η πανίδα και η χλωρίδα σε παγκόσμιο επίπεδο αντιμετωπίζουν σήμερα το μεγαλύτερο κίνδυνο μαζικών εξαφανίσεων από το τέλος της εποχής των δεινοσαύρων, εξαιτίας της αναποτελεσματικής διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών. Το 24% των θηλαστικών, το 12% των πτηνών και σχεδόν το 12% των φυτών αντιμετωπίζουν σήμερα κίνδυνο εξαφάνισης, ενώ, εάν η αποψίλωση των δασών συνεχιστεί με το σημερινό ρυθμό, έως το 2050 περισσότερα από τα μισά εναπομείναντα δασόβια είδη θα έχουν εξαφανιστεί.

Η απειλή των χημικών

Πολλές χημικές ουσίες είναι μη βιολογικά αποικοδομήσιμες, δηλαδή δεν διασπώνται
από φυσικές διαδικασίες του περιβάλλοντος, και θεωρούνται από τους ισχυρότερους
και πιο επικίνδυνους
τοξικούς ρύπους, όπως τα πολυχλωροδιφαινύλια (PCB) και οι χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες, με γνωστότερη ένωση το εντομοκτόνο DDT. Το DDT συντέλεσε στο παρελθόν στην αντιμετώπιση της ελονοσίας με τη θανάτωση των κουνουπιών, αλλά πολλές ασθένειες ανθρώπων, ζώων και γενετικές μεταλλάξεις συνδέονται με την παρουσία του στο περιβάλλον.


Το Δεκέμβριο του 2000 υπογράφτηκε διεθνής συνθήκη που προβλέπει τον περιορισμό της χρήσης ή την απαγόρευση 12 επικίνδυνων τοξικών ουσιών, ανάμεσα στις οποίες τα PCB και οι χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες.

health.in.gr

Ειδήσεις Σήμερα: