Τα απομνημονεύματα ενός θρύλου του drag της Νέας Υόρκης

Ο Τσαρλς Μπους, ο διάσημος Αμερικανός ηθοποιός, σεναριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, υποψήφιος για Tony, drag persona και, πρόσφατα, πληθωρικός συγγραφέας απομνημονευμάτων, σκεφτόταν ότι το κρεβάτι του θα μπορούσε να γίνει μια καλή σκηνή. Στο duplex του στο Γκρίνουιτς Βίλατζ τον περασμένο μήνα, παρατήρησε πως η τοξωτή είσοδος στο εκτυφλωτικά λευκό μπουντουάρ του μοιάζει με προσκήνιο.

Το δωμάτιο είναι στο στυλ της Ντόροθι Ντρέιπερ της δεκαετίας του 1940, μιας διακοσμήτριας εσωτερικών χώρων που ήταν γνωστή για τη μοντέρνα, μπαρόκ ευαισθησία της. Είναι το είδος του χώρου, παρατήρησε ο Μπους, που θα μπορούσατε να φανταστείτε την Gene Tierney να ξαπλώνει ως κομψή, διαφημιστική διευθύντρια (και πιθανό θύμα δολοφονίας) στο λαμπερό φιλμ νουάρ «Laura» του 1944.

Photo: YouTube

«Πραγματικά πρέπει να το κάνω πριν γεράσω πολύ»

Η παράσταση που θα ήθελε να παρουσιάσει ο Μπους εδώ, ωστόσο, θα ήταν μια παραγωγή του ραδιοφωνικού έργου της Lucille Fletcher με τίτλο «Sorry, Wrong Number», στο οποίο μια νευρική, κλινήρης πλούσια γυναίκα ακούει τη δολοφονία της να σχεδιάζεται μέσω μιας διασταυρωμένης τηλεφωνικής σύνδεσης. Τον ρόλο υποδύθηκε αξέχαστα η Barbara Stanwyck στην ταινία του 1948.

«Πραγματικά πρέπει να το κάνω πριν γεράσω πολύ» δήλωσε ο Μπους, στα 69 του χρόνια. Με χτενισμένα πίσω, γκρίζα μαλλιά και ένα κομψό πουκάμισο και παντελόνι (το drag είναι για τη σκηνή), έμοιαζε με έναν διακριτικό, μποέμ καθηγητή κολεγίου.

Σκέφτηκε ότι ένα κοινό 12 ατόμων θα μπορούσε να στριμωχτεί στον διάδρομο. Ο ίδιος ο Μπους, πιθανώς με ένα πολυτελές κιμονό, θα περίμενε «στο κρεβάτι, όπως η Jessica Chastain», η οποία κάθισε στη σκηνή σε έναν άφωνο πρόλογο στην πρόσφατη αναβίωση του «Κουκλόσπιτου» στο Μπρόντγουεϊ.

Δείτε το σπίτι του Charles Busch 

Ένα αγόρι με γυναικεία ρούχα

«Είχα φτάσει μόλις 10 λεπτά νωρίτερα στο chez Busch, του οποίου η «Leading Lady: A Memoir of a Most Unusual Boy» κυκλοφορεί την Τρίτη» γράφει ο Μπεν Μπράντλεϊ στους New York Times.

«Ένα βιβλίο που φέρνει στο νου το «Act One» – την κλασική αφήγηση της Μος Χαρτ για μια συναισθηματική εκπαίδευση στο θέατρο – αλλά με πολύ περισσότερες περούκες και αλλαγές κοστουμιών. Και, φυσικά, ένα διαφορετικό ρόστερ διάσημων ονομάτων ως δευτεραγωνιστές, που εδώ περιλαμβάνουν τη Liza Minnelli, την Carol Channing, την Angela Lansbury και την Kim Novak» συνεχίζει.

Αν και το βιβλίο ετοιμαζόταν 14 χρόνια («Έγραψα πολλά θεατρικά έργα στο μεταξύ, αγάπη μου»), η αυτοβιογραφία φαίνεται να έρχεται φυσικά σε έναν άνθρωπο που λέει: «Ενώ ζω μια εμπειρία, τη μετατρέπω σε αφήγηση».

Συγκεντρωμένο ως ένα χρονικά αταξινόμητο μωσαϊκό αναμνήσεων και αυτοανάλυσης, το «Leading Lady» εξιστορεί την άνοδο ενός αγοριού χωρίς μητέρα που ανακάλυψε ότι ήταν πραγματικά καλός στη σκηνή μόνο όταν φόρεσε γυναικεία ρούχα.

Τα έργα του που αυτοσυστήνονται – εμπνευσμένα από τα γυναικοκρατούμενα μελοδράματα του παλιού Χόλιγουντ – τον βρίσκουν συνήθως περίτεχνα χτενισμένο, να επιλέγει χειρονομίες και επιρροές από τις Jean Harlow, Rosalind Russell και Joan Crawford.

Photo: Wikimedia Commons

Ένας αρκετά υγιής εγωισμός

«Όταν παίζω έναν ανδρικό ρόλο, είμαι μια χαρά» λέει, «αλλά υπάρχει κάποιος άλλος που θα μπορούσε να το κάνει καλύτερα. Όσον αφορά όμως το να είμαι άνδρας ηθοποιός, έχω έναν αρκετά υγιή εγωισμό».

Το πολυπληθές βιογραφικό του Μπους περιλαμβάνει σενάρια (η ταινία του με τον Carl Andress, «The Sixth Reel», στην οποία εμφανίζεται με και χωρίς drag, θα προβληθεί στη Νέα Υόρκη αυτό το μήνα), εθνικές περιοδείες σε καμπαρέ και τη συγγραφή μιας επιτυχημένης κωμωδίας του Broadway, «The Tale of the Allergist’s Wife».

Αλλά όπως υποδηλώνει και ο τίτλος των απομνημονευμάτων, ο Μπους είναι πάνω απ’ όλα πρωταγωνίστρια. Τα έργα του που αυτοσυστήνονται – εμπνευσμένα από τα γυναικοκρατούμενα μελοδράματα του παλιού Χόλιγουντ – τον βρίσκουν συνήθως περίτεχνα χτενισμένο, να επιλέγει χειρονομίες και επιρροές από τις Jean Harlow, Rosalind Russell και Joan Crawford. Αυτά τα χαρακτηριστικά συνενώνονται σε ένα ενιαίο, στροβιλώδες και υπαινικτικό πορτρέτο, συνήθως μιας δυνατής, υπέροχα ντυμένης γυναίκας που βρίσκεται σε κίνδυνο.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Charles Busch (@chasbusch)

Σε μπαρ του East Village

Ο John Epperson, μακροχρόνιος φίλος του Μπους και ομότεχνος του στο πάνθεον του cross-dressing, βλέπει και τις δύο δουλειές τους ως μέρος μιας παράδοσης ζωντανών παραστάσεων που χρονολογείται από drag προγόνους όπως ο Charles Ludlam, ο ιδρυτής της Ridiculous Theatrical Company, ο οποίος θόλωσε με προνοητικότητα τα όρια μεταξύ των δύο ειδών και των δύο φύλων.

Ήταν μια ευαισθησία που έπαιρνε φρέσκιες μορφές σε μπαρ του East Village πριν από τέσσερις δεκαετίες, όπως το Pyramid Club και το Limbo Lounge, η γενέτειρα του έργου του Μπους που έκανε θραύση, με τίτλο «Vampire Lesbians of Sodom».

«Όπως μου είπε κάποτε κάποιος, «Παρατήρησε τους παραλογισμούς στην κουλτούρα»» λέει ο Epperson. «Νομίζω ότι αυτό το έκανα ήδη! Και αυτό κάνει κι εκείνος, με τον δικό του γωνιώδη και αγωνιώδη τρόπο».

Σκηνοθετημένα Off Broadway με ελάχιστο προϋπολογισμό και μέγιστη ευρηματικότητα, τα έργα του Μπους όριζαν τον ρυθμό της ιδιόρρυθμης προσωπικότητας του.

Δείτε σκηνές από το «Die, mommie, die»

Η οργή των συντηρητικών

Στην αρχή, είναι απλά χιούμορ. Οι παραστάσεις του διαμορφωμένες από ένα μείγμα ειλικρινούς αγάπης και διασκεδαστικής απόστασης, απηχούν την εμπειρία της παρακολούθησης των ταινιών που τις ενέπνευσαν. Πρόκειται για μια προσέγγιση που επέτρεψε στον Μπους να διατηρήσει μια μοναδική θέση στον ολοένα και πιο πολυπληθή κόσμο του drag, ο οποίος έχει γίνει τόσο το υλικό της ψυχαγωγίας της prime-time (βλέπε: «RuPaul’s Drag Race» και οι απόγονοί του) όσο και ένα πολιτικό αλεξικέραυνο.

Με τη χαρούμενη έμφαση που δίνει στον εξωφρενικά φτιαγμένο εαυτό του, το drag φαίνεται να είναι ο τέλειος καθρέφτης για μια κουλτούρα που έχει όλο και μεγαλύτερη εμμονή με τις ψευδαισθήσεις – και τις αλήθειες – της αυτοπαρουσίασης.

Ταυτόχρονα, οι άνδρες που ντύνονται ως γυναίκες προκαλούν πλέον συστηματικά την οργή των Αμερικανών συντηρητικών. «Όλα αυτά είναι απλώς μια παγίδα και μια αυταπάτη» δήλωσε ο Μπους για τις επιθέσεις της δεξιάς στο cross-dressing. «Είναι σαν το ‘Footloose’ ή κάτι τέτοιο», πρόσθεσε, αναφερόμενος στην ταινία του 1984 για μια μικρή πόλη που απαγορεύει στους εφήβους να χορεύουν. «Θα ήταν αστείο αν δεν ήταν τόσο επικίνδυνο».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Charles Busch (@chasbusch)

Είναι ευτυχής που τον αποκαλούν «νονό του drag»

Για χρόνια, ο Μπους ενοχλούνταν όταν τον αποκαλούσαν drag queen- στις πρώτες συνεντεύξεις του, επέμενε ότι το να εμφανίζεται ως γυναίκα ήταν καθαρά καλλιτεχνική επιλογή. Είναι μια στάση που τώρα τον φέρνει σε δύσκολη θέση. «Αν βασίζεις ολόκληρη τη δημιουργική σου ζωή γύρω από γυναικείες εικόνες, αυτό πρέπει να προέρχεται από κάπου βαθιά» είπε.

Από τη στιγμή που φόρεσε για πρώτη φορά τα ρούχα του για ένα θεατρικό έργο για σιαμαία δίδυμα που έγραψε όταν ήταν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Northwestern, συνειδητοποίησε ότι η γυναικεία περσόνα του επέτρεπε μια αυτοπεποίθηση και εκφραστικότητα που του έλειπε όταν εμφανιζόταν ως άντρας.

Σήμερα, είναι ευτυχής που τον αποκαλούν «νονό του drag».

Με τη χαρούμενη έμφαση που δίνει στον εξωφρενικά φτιαγμένο εαυτό του, το drag φαίνεται να είναι ο τέλειος καθρέφτης για μια κουλτούρα που έχει όλο και μεγαλύτερη εμμονή με τις ψευδαισθήσεις – και τις αλήθειες – της αυτοπαρουσίασης. Ταυτόχρονα, οι άνδρες που ντύνονται ως γυναίκες προκαλούν πλέον συστηματικά την οργή των Αμερικανών συντηρητικών.

Το «Leading Lady», ένα μωσαϊκό αναμνήσεων και αυτοανάλυσης.

Τα σέβη της drag κοινότητας της Νέας Υόρκης

Ο BenDeLaCreme δήλωσε ότι οι παραστάσεις του Μπους είναι «σαν αυτό το απόσταγμα της συλλογικής μας queer συνείδησης». Η Jinkx Monsoon, η οποία συνάντησε τον Μπους για γεύμα, διαπίστωσε ότι διαθέτει «όλη τη μεγαλοπρέπεια και τη λάμψη μιας ντίβας της όπερας, την αυτογνωσία ενός κλόουν του βαριετέ και τη χάρη μιας πρώτης κυρίας που ξεναγεί στον Λευκό Οίκο».

Ο ηθοποιός Doug Plaut, ο οποίος συνεργάστηκε με τον Μπους στην ταινία «The Sixth Reel», τον βλέπει ως υποκατάστατο της μητέρας του, καθώς και ως «το πιο συναρπαστικό πρόσωπο που έχει ζήσει ποτέ».

Η ίδια η μητέρα του Μπους πέθανε από καρδιακή προσβολή λίγο πιο κάτω από το σπίτι τους στο Χάρτσντεϊλ της Νέας Υόρκης, όταν ο Μπους ήταν 7 ετών, και η απουσία της διαπερνά το «Leading Lady». Ο πατέρας του, ιδιοκτήτης ενός δισκοπωλείου, ήταν συμπαθής αλλά απρόσεκτος και στο κενό μπήκε η θεία του Μπους από τη μητέρα του, η Lillian Blum, μια έξυπνη, λάτρης των τεχνών, χήρα που ζούσε στο Μανχάταν.

Ήταν στην ουσία «η μητέρα μου και ο πατέρας μου» είπε ο ίδιος και ο ψυχοθεραπευτής του συμφώνησε. Ο Μπους τη θεωρεί ως τον πραγματικό ήρωα του βιβλίου του. Πέθανε το 1999.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Charles Busch (@chasbusch)

Το δέσιμο με την αδερφή του

Ο Μπους ήταν επίσης πολύ δεμένος με την αδελφή του Μάργκαρετ, η οποία ήταν τρία χρόνια μεγαλύτερή του. «Ήμασταν σαν ενσυναίσθηση» λέει. «Ήμασταν και οι δύο πολύ καλοί μιμητές. Και ήταν το πιο θηλυκό, εύθραυστο πλασματάκι».

Πέθανε από καρδιοπάθεια στις 13 Ιουλίου του 2023 και ο Μπους βρίσκεται ακόμα σε βαρύ πένθος.

«Έπαθε ανατριχίλα μιλώντας για τη κωμικό Τζόαν Ρίβερς, την πιο κυρίαρχη από τις μητρικές φιγούρες που τον τράβηξαν σε όλη την ενήλικη ζωή του. «Μετά το θάνατό της, έψαχνα κάπως γύρω από ένα σωρό ηλικιωμένες κυρίες, σκεπτόμενος ότι θα βρω κάποια άλλη», είπε. «Αλλά δεν μπορείς να αντικαταστήσεις τους ανθρώπους»» συνεχίζει την ιστορία της drag φιγούρας ο Μπεν Μπράντλεϊ στους New York Times.

«Εκείνη τη μέρα, στο σπίτι του, φαινόταν λίγο ξεπεσμένος, ειδικά ανάμεσα στα ζωντανά πορτρέτα του σε όλο το κινέζικο-κόκκινο σαλόνι στο οποίο είχαμε προσέλθει. Αυτά περιλάμβαναν τον Μπους αλά Ντίτριχ, πάνω σε ένα μαξιλάρι καναπέ- τον Μπους ως Σάρα Μπέρνχαρντ σε μελαγχολικό ασπρόμαυρο- τον Μπους ως ελατήριο ανθρώπινο θαυμαστικό ανά τον εικονογράφο του θεάτρου Αλ Χίρσφελντ- και μια σειρά από ποικιλόμορφες προτομές που ο Μπους δημιούργησε από τη μάσκα του προσώπου του» περιγράφει ο Μπράντλεϊ.

Σκέφτεται να ενσωματώσει, επιτέλους, τους πατρικούς τόνους της Katharine Hepburn, από το «Long Day’s Journey Into Night», στην επόμενη παραγωγή του, «Το φάντασμα του Ίψεν: Μια ανεύθυνη βιογραφική φαντασίωση». Πρόκειται για τη χήρα του εποποιού δραματουργού Χένρικ Ίψεν, η οποία «ξυπνάει σεξουαλικά από έναν ναύτη», και αναμένεται να φτάσει στη Νέα Υόρκη στις αρχές του επόμενου έτους.

«Μπορεί να είναι η αποχαιρετιστήρια παράστασή μου» δηλώνει πανηγυρικά.

*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στους nytimes.com